Τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2015 εμείς, οι μαθητές και οι μαθήτριες της β΄ γυμνασίου των Εκπαιδευτηρίων «Αθηνά», επισκεφθήκαμε το Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού Κλιάφα στα πλαίσια της της τοπικής ιστορίας με υπεύθυνη την κα Καραβασίλη Εύη, καθηγήτρια του μαθήματος της Μεσαιωνικής και Νεότερης Ιστορίας. 

Όλοι οι μαθητές με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολούθησαμε το σεμινάριο με τίτλο «Η εκπαίδευση στα Τρίκαλα» από το 1881 έως το 1950» και μάθαμε μέσα από την παρουσίαση που πραγματοποίησε η κα Μαρούλα Κλιάφα για τα σχολεία (δημόσια και ιδιωτικά) που υπήρχαν στην περιοχή μας αλλά και γενικότερα για τη σχολική ζωή των παιδιών.

 Αναλυτικότερα, η κυρία Κλιάφα μας πληροφόρησε πως το 1875 ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο από το Δωρόθεο, το οποίο στη συνέχεια ονομάστηκε Δωροθέα Σχολή. Αργότερα, ιδρύθηκαν τρία γυμνάσια στα Τρίκαλα, στη Λάρισα και στον Βόλο. Στα σχολεία αυτά δίδασκαν τρία είδη δασκάλων: οι «δημοδιδάσκαλοι», οι «γραμματοδιδάσκαλοι» και οι «υποδιδάσκαλοι». Συνήθως κατάγονταν από τη νότια Ελλάδα, η οποία είχε ελευθερωθεί πρώτη από τον τουρκικό ζυγό. Επιπλέον, ενημερωθήκαμε πως υπήρχαν τρία είδη σχολείων: το Δημοτικό, το οποίο διαρκούσε 4 χρόνια, το Ελληνικό Σχολείο ή Σχολαρχείο, το οποίο περιλάμβανε 3 χρόνια φοίτησης και τέλος το Γυμνάσιο, που διαρκούσε 4 χρόνια. Ακόμη, πληροφορηθήκαμε ότι το 1883, ιδρύθηκε το πρώτο ιδιωτικό σχολείο από τον Βαμβέσο. Επιπροσθέτως, μας έδειξε σελίδες από τα σχολικά εγχειρίδια, που ήταν γραμμένα στην καθαρεύουσα, με αποτέλεσμα να είναι δυσνόητα στους μαθητές των μικρότερων τάξεων. Βασικότερα μαθήματα εκείνης της εποχής ήταν η Γραμματική, τα Γαλλικά, η Μουσική και η Άθληση σε συνδυασμό με την καλλιέργεια της τέχνης του Θεάτρου, αφού υπάρχουν μαρτυρίες για πλήθος μαθητικών θεατρικών παραστάσεων.

Στη συνέχεια, η κα Μαρούλα μάς τόνισε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παλαιότερα ήταν πολύ αυστηρό κυρίως ως προς τη συμπεριφορά των μαθητών, την ενδυμασία αλλά και την αξιολόγηση τους. Ακόμη,  μας επεσήμανε ότι παρά την αυστηρότητα του συστήματος οι μαθητές πάντα έβρισκαν τρόπο να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους ακόμη και μέσω των τοπικών εφημερίδων. Έτσι, μάθαμε πως το 1901 συνέβη η πρώτη μαθητική απεργία, με σκοπό την απόδοση της δικαιοσύνης στα σχολεία. Επίσης, το 1895 έλαβαν χώρα οι πρώτες μαθητικές εκλογές και η ίδρυση του πρώτου μαθητικού συμβουλίου, γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της εκπαίδευσης. Τέλος, έκανε λόγο για τις καινοτομίες στην εκπαίδευση που έγιναν σταδιακά και είχαν σχέση με την δημιουργία μεικτών σχολείων, την κατάργηση της ποδιάς, τη χρήση του μονοτονικού συστήματος αλλά και τις αλλαγές που κάθε τόσο γίνονται στο εκπαιδευτικό σύστημα ανάλογα με το πρόγραμμα κάθε κυβέρνησης και όχι κάτω από ένα ευρύτερο πλαίσιο μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. 
Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία αλλά και την περιήγηση στην έκθεση που φιλοξενείται στον ίδιο χώρο αποκομίσαμε πολλά στοιχεία για την εκπαίδευση τόσο όσον αφορά τα δρώμενα στα Τρίκαλα όσο και για κάποιες αλλαγές που κλόνισαν τον εκπαιδευτικό κόσμο ανά διαστήματα σε πανελληνία κλίματα. Η συζήτηση που είχαμε με την κα Κλιάφα με αφορμή το σεμινάριο που παρακολουθήσαμε ήταν εξαιρετικά εποικοδομητική, καθώς εμπλούτισε σημαντικά τις γνώσεις μας στον τομέα της Ιστορίας της Ελληνικής Εκπαίδευσης. 

Ελευθερία Αμπελουργού, Ροδάνθη Ζουλιανίτη,

Ευθυμία Κουβελά, Στέλλα Μπαρτζιώκα

Μαθήτριες της β΄ γυμνασίου των Εκπαιδευτηρίων «Αθηνά»