Οδηγός 5ου Γυμνασίου Τρικάλων για ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, αυτοεκτίμησης και της κοινωνικοποίησης μαθητών με δυσλεξία

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για τη Δυσλεξία, το 5ο Γυμνάσιο Τρικάλων προτείνει καλές πρακτικές που θα βοηθήσουν μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. 

Η κίνηση αυτή έχει  ως στόχο τη γνώση και την επαφή των πολιτών με αυτό το σύνδρομο μαθησιακής δυσκολίας, κατά το οποίο ένας μαθητής ή και ενήλικας παρουσιάζει δυσκολίες επεξεργασίας του γραπτού λόγου και δυσχέρεια στην ανάγνωση και την ορθογραφία. 

Η δυσλεξία αποτελεί δυσκολία, που δεν θα πρέπει να αποθαρρύνει τους πάσχοντες, καθώς μέσω ειδικών πρακτικών από εξειδικευμένους εκπαιδευτικούς και συμβούλους, αντιμετωπίζεται. Η Διευθύντρια  του 5ου Γυμνασίου κ. Σμιξιώτη τονίζει πως όλοι μαζί εκπαιδευτικοί, γονείς και κοινωνία, θα πρέπει να στηρίζουμε και να ενθαρρύνουμε τα δυσλεκτικά άτομα, δίνοντας τους ψυχολογική υποστήριξη και ώθηση.

Όπως συμβαίνει και με τις υπόλοιπες μαθησιακές δυσκολίες, η δυσλεξία είναι μια ισόβια πρόκληση με την οποία οι άνθρωποι γεννιούνται. Αυτή η διαταραχή επεξεργασίας της γλώσσας, μπορεί να δυσχεραίνει την ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία και μερικές φορές ακόμα και τον προφορικό λόγο. Η δυσλεξία δεν είναι ένδειξη χαμηλής νοημοσύνης ή τεμπελιάς. Δεν είναι επίσης το αποτέλεσμα κάποιας αισθητηριακής βλάβης. Τα παιδιά και οι ενήλικες με δυσλεξία έχουν απλώς μια νευρολογική διαταραχή η οποία οδηγεί τον εγκέφαλό τους να επεξεργάζεται και να ερμηνεύει τις πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο.

Η δυσλεξία μπορεί επίσης να δυσκολεύει τα άτομα να εκφραστούν ξεκάθαρα. Είναι πιθανό να είναι δύσκολο γι’ αυτούς να χρησιμοποιήσουν λεξιλόγιο και να δομήσουν τις σκέψεις τους κατά την διάρκεια μιας συζήτησης ενώ άλλοι καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια να καταλάβουν τους άλλους όταν τους μιλούν. Η κατάσταση γίνεται ακόμα δυσκολότερη με τις αφηρημένες έννοιες και την μη κυριολεκτική γλώσσα όπως για παράδειγμα με τα ανέκδοτα και τις παροιμίες. Το άγχος να χειριστούν με επιτυχία τις υποχρεώσεις τους συχνά οδηγεί τα παιδιά με δυσλεξία στο να χάσουν το κίνητρό τους για να συνεχίσουν και να ξεπεράσουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν.

Όλες αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του, στην αυτοπεποίθηση και στην αυτοεκτίμησή του με σοβαρές συνέπειες στην κοινωνική ζωή του.

Καλές πρακτικές

• Διανομή από τους καθηγητές Ειδικής Αγωγής του σχολείου φυλλάδια με χρήσιμες συμβουλές για κάθε εκπαιδευτικό που μπαίνει σε τμήμα με δυσλεκτικά παιδιά (Γνώση – Κατανόηση – Δράση) με στόχο την καλύτερη διαχείριση και αντιμετώπιση από μέρους τους.

• Παιχνίδια ρόλων ώστε οι μαθητές να αναπτύξουν ικανότητες αυτογνωσίας και βιωματικής ενσυναίσθησης σε σχέση με δυσλεκτικούς συμμαθητές τους.

• Προτείνονται ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες, παιχνίδια επικοινωνίας και εμπιστοσύνης μέσα από τα οποία οι μαθητές θα αντιληφθούν τις ιδιαιτερότητες των ατόμων με δυσλεξία, θα αποδεχτούν τη διαφορετικότητά τους, θα αισθανθούν αλληλέγγυοι και θα αποκτήσουν τον απαιτούμενο προς αυτά τα άτομα σεβασμό, με απώτερο σκοπό την ομαλότερη κοινωνική τους ένταξη. 

• Χρήση ενισχυτικών τεχνολογιών, όπως για παράδειγμα λογισμικών που μετατρέπουν τον φωνητικό λόγο σε γραφή απαλείφοντας έτσι το άγχος των δυσλεκτικών αναφορικά με την ταχύτητα αντιγραφής και την ορθογραφία.

• Ταυτόχρονος συνδυασμός λεκτικών και οπτικών πληροφοριών. Οι λεκτικές πληροφορίες μπορεί να παρέχονται με οπτικές απεικονίσεις (π.χ προτζέκτορας, φωτοτυπίες κλπ)

• Με στόχο την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του δυσλεκτικού μαθητή ενθαρρύνεται συχνά με θετικά σχόλια, αναγνωρίζεται η προσπάθειά του και επαινείται όταν κατακτά στόχους. Προς την ίδια κατεύθυνση, ενθαρρύνεται να λαμβάνει πρωτοβουλίες.

• Η λειτουργία του μνημονικού μηχανισμού παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή του δυσλεκτικού. Μια αποτελεσματική προσέγγιση είναι η προσπάθεια παράκαμψης των μνημονικών δυσκολιών με τη χρήση «μνημονικών βοηθημάτων». Σκοπός των μνημονικών βοηθημάτων είναι να βοηθήσουν στην κωδικοποίηση του υλικού που πρέπει να απομνημονευθεί δημιουργώντας συνειρμικούς δεσμούς μεταξύ αυτού και κάποιας άλλης πληροφορίας ή γνώσης που είναι γνωστή ή πιο εύκολο να απομνημονευθεί. Αυτοί οι δεσμοί δεν υπάρχουν πολλές φορές στην πραγματικότητα, αλλά δομούνται ώστε να υπάρξει ευχερής ανάκληση της γνώσης όταν αυτό απαιτηθεί. Τέτοια βοηθήματα μπορεί να είναι ρίμες ή μικρά ποιήματα, λέξεις κλειδιά, ακρωνύμια ή ακροστιχίδες.

• Με στόχο την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, δίνεται ως εργασία να βρουν και να εκθέσουν στην τάξη ιστορίες ή βιογραφίες δυσλεκτικών διάσημων ή μη ατόμων οι οποίοι διέπρεψαν στη ζωή τους. Ακολουθεί συζήτηση (μπορεί κάποιος δυσλεκτικός να γίνει συγγραφέας; υπάρχει παράδειγμα; Μπορεί να γίνει καλός αφηγητής; κλπ)

• Προβολή ταινιών από τον εθνικό ή παγκόσμιο κινηματογράφο, σχετικές με τη δυσλεξία (πχ Stars on earth). Μετά γράφουν περίληψη και συναισθήματα ή/και ένα μικρό σενάριο που θα έχει ως πρωταγωνιστή ένα δυσλεκτικό παιδί.

Η ειδική αυτή μαθησιακή διαταραχή, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να απογοητεύει τα άτομα αυτά, καθώς χάρη στην έγκαιρη διάγνωση και τη συμβολή ειδικών μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Τόσο η οικογένεια και το σχολείο, όσο και η κοινωνία στο σύνολό της, οφείλει να στηρίζει ψυχολογικά και συναισθηματικά τα άτομα με δυσλεξία, ενθαρρύνοντάς τα να συνεχίσουν να κυνηγούν τα όνειρά τους

Όλες οι παραπάνω οδηγίες- καλές πρακτικές συστηματοποιήθηκαν, οργανώθηκαν και παρουσιάστηκαν από τον κ. Μάντζιο Νικόλαο, Ειδικό Παιδαγωγό του 5ου Γυμνασίου Τρικάλων.  Το Σχολείο  συγχαίρει και ευχαριστεί τον κ. Μάντζιο για αυτή την πρωτοβουλία.