Την περίοδο της οικονομικής κρίσης κατά την οποία πρόσωπα και θεσμοί αμφισβητήθηκαν και απαξιώθηκαν, η Αυτοδιοίκηση και κυρίως οι δήμοι κατάφεραν, παρά τη σημαντική περικοπή των πόρων τους, να αναδείξουν τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο τους, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
Μειωμένα τιμολόγια στις δημοτικές επιχειρήσεις, κοινωνικά παντοπωλεία, δωρεάν ενισχυτική διδασκαλία, δομές ανακούφισης των πληγέντων από την κρίση, που σε πολλές περιπτώσεις χρηματοδοτήθηκαν από ιδίους πόρους, ενίσχυσαν το κύρος του θεσμού του δημάρχου.
Το δημοτικό μοντέλο του μέλλοντος
Εκείνη την περίοδο, δήμαρχοι που αντελήφθησαν γρήγορα τον νέο ρόλο που καλούνταν να παίξουν στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης, άλλαξαν τον προσανατολισμό των δήμων τους.
Ο δήμος εργολάβος της περιόδου της οικονομικής ευμάρειας άρχισε να δίνει τη θέση του σε έναν δήμο-πάροχο υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Αρκετοί δήμοι, στρεφόμενοι στο πεδίο της καινοτομίας και αξιοποιώντας την τεχνολογία, έθεσαν στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους την αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχουν προς τους πολίτες τους, την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ειδικά των νέων ανθρώπων, αλλά και τη διεύρυνση της δημοκρατίας αναζητώντας τρόπους συμμετοχής των πολιτών στις αποφάσεις που τους αφορούν.
Αυτό είναι, όπως λέγεται, το μοντέλο του δήμου του μέλλοντος.
Ιδιαιτέρως σημαντική, αν και δεν λείπουν οι περιπτώσεις που δήμαρχοι συνέβαλαν στην όξυνση των τόνων στηρίζοντας ή ανεχόμενοι ακραίες ενέργειες, ήταν η συμβολή των δήμων στη διαχείριση του Μεταναστευτικού.
Αυτή, ίσως είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ, που θα προκύψει από τις εκλογές της ερχόμενης Πέμπτης.
Δεν είναι τυχαία η επισήμανση του πρώην δημάρχου Αθηναίων, Γιώργου Καμίνη, ότι η πρώτη κίνηση που πρέπει να κάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, την Παρασκευή το πρωί, είναι να ζητήσει να δει το νέο προεδρείο της ΚΕΔΕ.
Η βοήθεια των δημάρχων, πολύ περισσότερο από αυτή των περιφερειαρχών, είναι αυτή που θα επιτρέψει την υλοποίηση του φιλόδοξου κυβερνητικού σχεδίου για το Μεταναστευτικό.
«Να αναδείξουμε τις καλές ιδέες»
Σε κάθε περίπτωση οι εκλογές της Πέμπτης της ΚΕΔΕ θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές. Οχι, δεν υπάρχει ο συνήθης κομματικός ανταγωνισμός, η ΝΔ είναι κυρίαρχη.
Ωστόσο, η εκλογή δεν αποτελεί μια εσωτερική υπόθεση του κυβερνώντος κόμματος, καθώς δήμαρχοι προερχόμενοι και από τον χώρο της Κεντροαριστεράς στρέφουν με ενδιαφέρον το βλέμμα τους στην υποψηφιότητα του δημάρχου Τρικκαίων (Τρικάλων) Δημήτρη Παπαστεργίου που διεκδικεί μαζί με τον δήμαρχο Αμπελοκήπων Μενεμένης, Λάζαρο Κυρίζογλου, την προεδρία της ΚΕΔΕ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ
«Καλές ιδέες υπάρχουν και πρέπει να τις αναδείξουμε»
Ο κ. Παπαστεργίου, όπως λέγεται, φέρνει έναν αέρα ανανέωσης και διαφορετικού προσανατολισμού. Οι καινοτόμες δράσεις του Δήμου Τρικκαίων έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των διεθνών ΜΜΕ που τις προβάλλουν με πολύ θετικά σχόλια.
Ο ίδιος κρατά χαμηλά τους τόνους. «Καλές ιδέες», δηλώνει στο «Βήμα», «υπάρχουν παντού σε όλη την Ελλάδα και πρέπει να τις αναδείξουμε μέσω μιας πλατφόρμας όπου μπορεί κάποιος να βρει πληροφορίες, φωτογραφίες, εικόνα».
Ο κ. Παπαστεργίου πιστεύει ότι η καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη είναι η αναγκαία προϋπόθεση για σύγχρονους και αποτελεσματικούς δήμους. «Να ιδρύσουμε ένα άμεσο και λειτουργικό κέντρο βοήθειας (help desk) σε καθημερινή, τακτική βάση, για θέματα καθημερινότητας (νομικά, τεχνικά) των δήμων μας. Να προσφέρουμε άμεσες λύσεις και εξυπηρέτηση στον δημότη» τονίζει.
Το βασικό χαρακτηριστικό του νέου δήμου είναι η διεκδίκηση του ρόλου του στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.
«Να αναλάβουμε τον ρόλο που η κοινωνία περιμένει από εμάς. Στόχος μας πρέπει να είναι η δημιουργία ενός κεντρικού μητρώου επενδυτικών ευκαιριών στους δήμους, προκειμένου να φέρουμε κοντά δήμους, επενδυτές, ΤΠΔ, ΕΤΕπ και άλλα πιστωτικά ιδρύματα για την αξιοποίηση των ευκαιριών αυτών. Οι δήμοι μπορούν να βοηθήσουν στην εξάπλωση της επιχειρηματικότητας, μπορούν να αποτελέσουν την αφετηρία μιας διαφορετικής ανάπτυξης για τη χώρα» επισημαίνει ο δήμαρχος Τρικκαίων.
Δίπλα στις νέες προκλήσεις υπάρχουν και οι διαχρονικές. Η πολιτική προστασία, η κοινωνική πολιτική, η πρωτοβάθμια υγεία, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η στήριξη στον πρωτογενή τομέα, η τουριστική ανάπτυξη είναι τα πεδία στα οποία θα κριθούν οι τοπικοί άρχοντες.