Ενα πεζοπορικό -τουριστικό ατομικό ταξίδι στης Ιρλάντιας τα μέρη πραγματοποίησε από 12 έως 19 Αυγ. 2020 ο γράφων, μέλος του ΕΟΣ Αχαρνών και του Συλλόγου Πεζοπορίας- Ορειβασίας Τρικάλων, ταπεινός οδοιπόρος προσκυνητής του Αγίου Πατρικίου.

Το ταξίδι άρχισε με προσγείωση αργά το βράδυ της 12|8 στην πρωτεύουσα Δουβλίνο ( Αth Cliath, Αθ Κλιάθ στα κελτικά). Η 13 Αυγ. ήταν αφιερωμένη στην ωραία πόλη, στην Ιστορία της και στην Ιστορία όλης της Ιρλανδίας, δεδομένου οτι το Δουβλίνο βρίθει μνημείων, μουσείων, πινακοθηκών και καθεδρικών ναών, προεξάρχοντος αυτού του ναού του Αγίου Πατρικίου, προστάτη άγιου όλης της Ιρλανδίας.

Η Ιστορία της Ιρλανδίας ανάγεται στα προϊστορικά χρόνια και κατά την εποχή του χαλκού είχαν ανεπτυγμένη και την χρυσοχοϊα, όπως φαίνεται από τα εκλεπτυσμένα τεχνουργήματα του Εθνικού Μουσείου. Η χώρα κατοικήθηκε προ Χριστού από Κέλτες, ελθόντες από την ηπειρωτική Ευρώπη, οι οποίοι ήταν ήδη φορείς πολιτισμού. Οι Ρωμαίοι που κατείχαν την Βρετανία από το 50 έως το 400 μ. Χ. δεν κατέκτησαν και την Ιρλανδία, την ονόμαζαν Ιβέρνια, την αρχαιότατη ονομασία της, πλην είχαν εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις μαζί της.

Από την Βρετανία ήλθαν στην Ιρλανδία (Εϊρε ή Εϊρεάνν στα κελτικά) οι Παλλάδιος και Πατρίκιος, οι οποίοι δημιούργησαν τις πρώτες χριστιανικές εκκλησίες, έφεραν το λατινικό αλφάβητο και διέδωσαν τον χριστιανισμό στην τότε παγανιστική Ιρλανδία. Αρχές του 11ου αιώνα οι Ιρλανδοί της ανατολικής ακτής απέκρουσαν εισβολή των Βίκιγκς, τρομερών πολεμιστών του Βορρά, οι οποίοι είχαν ήδη κατακτήσει αρκετά παράλια τμήματα της γειτονικής Βρετανίας.

Η πολιτική εξουσία τον 12ο αιώνα μοιραζόταν ανάμεσα σε μικρό αριθμό εντόπιων βασιλέων, ευρισκομένων πάντα σε ανταγωνισμό, ενίοτε αιματηρό μεταξύ τους στην ανατολική χώρα, ενώ τα δυτικά ήταν επί το πλείστον ακατοίκητα, πυκνά δασοκαλυμένα και αχαρτογράφητα. Αυτός ο ανταγωνισμός έφερε αδυναμία και αυτή η αδυναμία επέτρεψε στους Αγγλο-νορμανδούς να εισβάλουν και να κατακτήσουν πλήρως την Ιρλανδία το 1191.

Το 1300 η Ιρλανδία έγινε κανονική κτήση του αγγλικού στέμματος. (σ.σ. Οι Νορμανδοί, πολεμιστές σκανδιναβικής προέλευσης και ισχυρά φυλή στην Ευρώπη για 300 χρόνια, θανάσιμος εχθρός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τελικά, ως απολίτιστοι και ανεπίδεκτοι πολιτισμού αφομοιώθηκαν από τους Αγγλους, τους Γάλλους και τους Ρώσους, στις χώρες των οποίων εγκαταστάθηκαν, η γλώσσα τους εξαφανίστηκε και μόνον στην Σικελία εξοντώθηκαν μέχρις ενός το 1302 μαζί με τους Γάλλους της δυναστείας των Ανζού κατόπιν εξέγερσης των Σικελών με βυζαντινή υποκίνηση (Σικελικός Εσπερινός).

Η κατάκτηση όλης της Ιρλανδίας επετεύχθη το 1588 επί Ερρίκου του 8ου με μαζική εγκατάσταση Αγγλων και Σκώτων στην βόρεια Ιρλανδία και τον διαμοιρασμό της γης σε φέουδα Αγγλων ευγενών. Ο εμφύλιος πόλεμος Καθολικών-Προτεσταντών στην Αγγλία περίπου καθ'όλον τον 17ο αιώνα (Κρόμβελ εναντίον Καρόλου, Ουϊλιαμ της Οράγγης εναντίον Ιακώβου) δεν άλλαξε την θέση των Ιρλανδών στο βασίλειο.

Για αιώνες οι Ιρλανδοί έστελναν γενναίους στρατιώτες σε μοναρχικά κράτη της Ευρώπης (Αυστρία, Ισπανία, Γαλλία) ως μισθοφόρους. Ο ρωμαντικός όρος αυτής της σπουδαίας πολεμικής παράδοσης λέγεται Wild Geese (Αγριες Χήνες). Ιδιαίτερα η πονηρά Αγγλία έγινε μια μεγάλη σε όλον τον κόσμο αποικιακή αυτοκρατορία χύνοντας το αίμα Ιρλανδών και Σκώτων και ελάχιστο αγγλικό.

Οι ίδιοι οι Αγγλοι, λαός γερμανικής καταγωγής, απεδείχθησαν οι ευφυέστεροι όλων των Γερμανών, αναμείχθηκαν με γηγενείς λαούς της Βρετανίας και σχημάτισαν ένα νέο έθνος, λαός δεκτικός και παραγωγός πολιτισμού, ευπροσάρμοστοι, πείσμονες  και ικανότατοι σε ό'τι αναλαμβάνουν, είναι από τους πλέον σκληρούς πολεμιστές του κόσμου και με την απαράμιλλη ικανότητα να κερδίζουν πάντα την τελευταία μάχη που κρίνει τον κάθε πόλεμο.

Ιδιαίτερα στην Ιρλανδία η αγγλική επιρροή υπήρξε εντονώτατη. Οι αγγλικοί τρόποι, η διοίκηση και η αγγλική γλώσσα επιζούν ακόμη (οι Ιρλανδοί είναι δίγλωσσοι, κελτόφωνοι και αγγλόφωνοι) και κατά το παρελθόν πολλοί Ιρλανδοί ευγενείς απαρνήθηκαν την ιρλανδικότητά τους για να φαίνονται πιο Βρετανοί.

Με την γη τους διαιρεμένη σε αγγλικά φέουδα το πλεονάζον δυναμικό δεν είχε άλλον τρόπο βιοπορισμού παρά την υπηρεσία στον βρετανικό στρατό, μια κατάσταση που θυμίζει τον γενιτσαρισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο πόθος για ανεξαρτησία όμως δεν έσβησε ποτέ. Το 1601, 1691 και 1798 μεγάλες επαναστάσεις εναντίον των Βρετανών κατεπνίγησαν.

Τ0 1845-50 η Μεγάλη Πείνα ανάγκασε το 25% των Ιρλανδών να μεταναστεύσουν στην Βρετανία και ιδίως στις ΗΠΑ, όπου δημιούργησαν μια μεγάλη εθνική κοινότητα. Η πείνα προήλθε από μια ασθένεια της πατάτας που κατέστρεψε για κάποια χρόνια τις σοδειές. Η Ιρλανδία στηρίζεται στην πατάτα, στο ψάρι και στο κρέας για την διατροφή της, διότι το κλίμα και το έδαφος (τύρφη)  δεν επιτρέπουν την καλλιέργεια δημητριακών.

Η Αγγλία δεν βοήθησε και αυτό αύξησε το μίσος εναντίον τους. Βοήθησαν χρηματικά για αγορά τροφίμων ιθαγενείς Ερυθρόδερμοι της Αμερικής και Ινδοί. Οι Ιρλανδοί αργότερα αποπλήρωσαν τα ποσά και δεν ξεχνούν ούτε ποιοι βοήθησαν, ούτε ποιοι δεν βοήθησαν.

Οι Ιρλανδοί έμειναν πάντα πιστοί στον Καθολικισμό και απέκρουσαν τον αγγλικανικό προτεσταντισμό ως απόδειξη εθνικισμού και αντίδρασης απέναντι στους Προτεστάντες Βρετανούς με εξαίρεση την πλειοψηφία των κατοίκων της Βόρειας Ιρλανδίας, η οποία, ως ευρισκόμενη πιο κοντά στην Βρετανία δέχθηκε κατά καιρούς πολλούς Αγγλους και Σκώτους αποίκους, οι οποίοι αλλοίωσαν την εθνική σύνθεση της περιοχής. 

Το 1869 το βρετανικό Κοινοβούλιο διέπραξε ένα από τα σοβαρότερα σφάλματα στην Ιστορία του. Υπήγαγε την ιρλανδική Καθολική Εκκλησία στον Αγγλο Προτεστάντη Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ. Αυτό ήταν. Η σκανδάλη είχε τραβηχτεί και ο ιρλανδικός εθνικισμός είχε για μια ακόμη φορά ξυπνήσει. Από τότε και για τα επόμενα 50 χρόνια η πιο ταραγμένη επαρχία της βρετανικής αυτοκρατορίας ήταν αυτή που ήταν πιο κοντά της . Η Ιρλανδία.

Το Πάσχα του 1916, όταν ο όγκος του βρετανικού στρατού (με την συμμετοχή 150.000 Ιρλανδών εθελοντών) πολεμούσε στα πεδία της Γαλλίας τον στρατό του Κάϊζερ, η Μεγάλη Εξέγερση κατόρθωσε να εκδιώξει τους Βρετανούς από την Ιρλανδία.

Στις εκλογές του 1918 οι Ιρλανδοί ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας, πλην της Βορ. Ιρλανδίας, η οποία λόγω πλειοψηφίας του αγγλικού-προτεσταντικού στοιχείου προτίμησε την παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο και έκτοτε ονομάζονται Ενωσιακοί. Το 1922, επιτέλους, μετά από 700 χρόνια κατάκτησης και υποτέλειας, η ηρωϊκή Ιρλανδία ανέπνεε και πάλι ελεύθερον αέρα.

Επιστρέφοντας στην εκδρομή, ο γράφων το βράδυ της 13 Αυγ. άφησε το ωραιότατο Δουβλίνο και έφθασε αργά με τραίνο στην γραφική κωμόπολη Κιλλάρνεϋ, πόλη άκρως τουριστική που διαθέτει το περίφημο ομώνυμο Εθνικό Πάρκο και αποτελεί το αρχικό τμήμα του Δακτυλίου του Κέρυ, μιας χερσονήσου της ΝΔ Ιρλανδίας που βρίθει αβαείων (καθολικών μοναστηριών), μεσαιωνικών κάστρων, γραφικών χωριών και τόπων απείρου φυσικού κάλλους.

Η ίδια η ιρλανδική ύπαιθρος είναι ένα απέραντο λιβάδι, όπου βόσκουν εκατομμύρια βοοειδή (εξάγουν τεράστιες ποσότητες γαλακτοκομικών) ,πρόβατα και άλογα. Η 14 και 15 Αυγ. ήταν αφιερωμένες στην γνωριμία με το Εθνικό Πάρκο του Κιλλάρνεϋ. Εντύπωση καλή προκάλεσε στον γράφοντα το μέγα πλήθος των Ιρλανδών (πολλοί με μικρά παιδιά) που πεζοπορούν και ποδηλατούν στο Πάρκο, πράγμα που αποδεικνύει έναν καλό και υγιεινό τρόπο ζωής.

Την 14 Αυγ. ανέβηκα σε υψόμετρο 450μ. αφού πέρασα από τους καταρράκτες Τορκ, θέαμα εντυπωσιακώτατον. Η ανάβαση ήταν κοπιαστική, καθόσον είχε μεγάλη κλίση, ήταν κυκλική και κατέληγε στο σημείο εκκίνησης. Πριν απ'αυτήν επισκέφθηκα το Μούκρος Χάους, τεράστια διώροφη έπαυλη βικτωριανού τύπου με εξαίσιους κήπους, έδρα Αγγλου διοικητή τον 19ο αιώνα, μουσείο σήμερα, όπου κάποιος μπορεί να δει την αρχιτεκτονική και την επίπλωση της εποχής, είδη υαλουργίας, πορσελάνες κτλ.

Το σήμα κατατεθέν της περιοχής, εκτός από την έπαυλη είναι το Αβαείο (μονή) Φραγκισκανών μοναχών, έργο του 16ου αιώνα, εγκαταλελειμένο σήμερα, πλην όμως καταδεικνύει τον τρόπο ζωής των μοναχών σε μια εποχή που οι άνθρωποι πίστευαν και για τους Φραγκισκανούς είχε τρία χαρακτηριστικά.

Συγκεκριμένη δίαιτα, συγκεκριμένο ρουχισμό και ακτημοσύνη. Η ημέρα ήταν άκρως κουραστική με 9,5 ώρες πορείας (10.00-19.30), πλην όμως η υπέροχη θέα της τεράστιας λίμνης Λοχ Λεϊν του Πάρκου και το δάσος που μου θύμισε την ζούγκλα του Βόρνεο με είδη του Βορρά (έλατο, πεύκη κ.ά.) αποζημιώνουν κάθε κόπωση.

Η 15 Αυγ. ήταν ημέρα επισκέψεως στο περίφημο Κάστρο Ρος, έργο επίσης του 16ου αιώνα που δεσπόζει της λίμνης. Με κυκλική πορεία 4,5 ωρών από το Κιλλάρνεϋ στην οποία είχα την τύχη να αντικρύσω κοπάδι κόκκινων ελαφιών, χαρακτηριστικού ζώου της περιοχής και μετά διαδρομή με τραίνο μέχρι την πόλη Γκάλγουέϊ έκλεισε η ημέρα.

Το Γκάλγουέϊ, βόρεια του Κιλλάρνεϋ και στα δυτικά της χώρας είναι παραθαλάσσια πόλη, απέχουσα 4.800χλμ. από την Αμερική, είναι πρωτεύουσα κομητείας και έχει την φήμη της πιο ''ιρλανδικής'' πόλης της Ιρλανδίας, όπου ομιλώνται μόνον κελτικά. Πλακόστρωτα δρομάκια ομορφαίνουν την πόλη, η οποία είναι επίσης εξόχως τουριστική, αν και εφέτος λόγω της πανδημίας του κινεζικού ιού ελάχιστοι ξένοι ήλθαν.

Την 16 Αυγ. μετά από δίωρη διαδρομή με λεωφορείο ο γράφων, ξεκινώντας από το γραφικό χωριό Ντούλιν και από ώρα 10.00 μέχρι την 15.00 πραγματοποίησε πορεία επί της δυτικής  ατλαντικής ακτής επί ενός τοπίου, προστατευόμενου από την Ουνέσκο, παρόμοια με το οποίο ελάχιστα υπάρχουν στον κόσμο και λίγοι ορειβάτες-ταξιδευτές έχουν δει.

Οι Βράχοι του Μοχέρ, νοτίως του Γκάλγουέϊ και σήμα κατατεθέν όλης της Ιρλανδίας υψώνονται 214μ. από την επιφάνεια του ωκεανού και εκτείνονται για πολλά χιλιόμετρα σε νότια κατεύθυνση. Σχηματίστηκαν πριν 320 εκατομ. χρόνια από συμπαγή στρώματα λάσπης, άμμου και ασβεστόλιθου που μετέφερε προς την θάλασσα ένας τεράστιος ποταμός  και η υποχώρηση της επιφάνειας της θάλασσας σχημάτισε αυτό το γεωλογικό φαινόμενο.

Τα κύματα του ωκεανού σχημάτισαν κάθετους βράχους επί των οποίων και με θέα τον Ατλαντικό περπατούν κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι. Η εικόνα του Μοχέρ ομοιάζει με την εικόνα που σχηματίζει η λάβα των ηφαιστείων στην Χαβάη και σε λίγα άλλα μέρη του κόσμου και είναι πέραν περιγραφής.

Η 17 Αυγ. ήταν μια ξεκούραστη (επιτέλους) ημέρα. Μετά από μια μεγάλη βόλτα στο ωραιότατο Γκάλγουέϊ με τραίνο έφθασα αργά το βράδυ στο Μπέλφαστ, πρωτεύουσα της επαρχίας Ολστερ, τμήματος του Ηνωμένου Βασιλείου (Βρετανίας).

Οι κάτοικοι του Ολστερ είναι κατά 60% Προτεστάντες αγγλο-σκωτσέζικης καταγωγής και κατά 40% γηγενείς Καθολικοί Ιρλανδοί.  Η πλειοψηφία στις εκλογές του 1918 και 1931 προτίμησε την παραμονή στην Βρετανία, πράγμα που δεν έγινε αποδεκτό από τους Καθολικούς. Στον Β' Παγκ. Πόλεμο η Νότιος Ιρλανδία παρέμεινε ουδέτερη, αλλά τις δεκαετίες '60, '70 και '80 σημάδεψαν πράξεις βίας στους δρόμους του Μπέλφαστ που λίγο έλειψε να λάβουν την μορφή εμφυλίου πολέμου, πράγμα που ανάγκασε πολλούς να μεταναστεύσουν.

Ως αρχή ήταν η απαίτηση των Καθολικών για αυξημένα πολιτικά δικαιώματα. Η οργάνωση IRA γηγενών Ιρλανδών αριστερής πολιτικής κατεύθυνσης προέβη σε πράξεις τρομοκρατίας εξαιρετικής σκληρότητας που ντρόπιασε το ιρλανδικό όνομα στο εξωτερικό. Η διαμάχη στο Ολστερ τόσα χρόνια στην πραγματικότητα δεν ήταν  θρησκευτική διαμάχη μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών, όπως μερικοί νομίζουν, ούτε καν Αριστεράς-Δεξιάς, όπως κάποιοι άλλοι αρέσκονται να πιστεύουν. Αυτά είναι η βιτρίνα.

Ο γράφων πιστεύει, στηριζόμενος σε εμπειρίες σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου όπου κατά καιρούς ευρέθη οτι στο βάθος τέτοιες διενέξεις κρύπτουν  καθαρά εθνικές διαφορές και μόνον έτσι μπορούν να εξηγηθούν. Η ουσία της Ιστορίας ήταν , είναι και πάντα θα είναι τα έθνη και οι διαφορές τους και ας μην γελιέται κανείς πάνω σ'αυτό το θέμα. 

Η μακραίωνη βρετανική κατάκτηση και η μαζική εγκατάσταση Βρετανών στο Ολστερ δημιούργησε μια νέα κατάσταση και υπενθυμίζω οτι η κατάκτηση δημιουργεί όχι μόνον νέα κατάσταση, αλλά και νέο δίκαιο. Κατόπιν αυτού η θέληση της πλειοψηφίας να παραμείνουν τμήμα της Βρετανίας πρέπει να γίνει σεβαστή.

Σεβαστή όμως πρέπει να γίνεται και η επιθυμία όλων ανεξαιρέτως των Ιρλανδών, ασχέτως σε ποια Ιρλανδία ζουν να εμπορεύονται και κυρίως να κυκλοφορούν ελευθέρως στις δυο Ιρλανδίες χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο. Αυτά ακριβώς προβλέπει και η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής 1997 μεταξύ όλων των μερών, η οποία κατέπαυσε όλες τις εχθροπραξίες  και την τρομοκρατία και έκτοτε οι Ιρλανδίες είναι ήρεμες και ειρηνικές.

Ακριβώς όμως αυτή η Συμφωνία αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρ. Ενωση, διότι τυχόν ακύρωσή της και δημιουργία εμποδίων στην ελεύθερη ενδο-ιρλανδική μετακίνηση θα ξυπνήσει φαντάσματα του παρελθόντος  με άγνωστες συνέπειες για την ειρήνη στην χώρα. Ας προσέξουν άπαντες.

Το Μπέλφαστ είναι ωραιότατη πόλη, καθαρά αγγλικής αρχιτεκτονικής. Ξεχωρίζουν τα κτίρια του τοπικού Κοινοβουλίου, το Δημαρχείο, η Οπερα και το Μουσείο του Τιτανικού, όπου σε ταινίες αναπαρίσταται η τραγωδία του 1912 (ως γνωστόν, ο Τιτανικός ναυπηγήθηκε στο Μπέλφαστ).

Η 18 Αυγ. ήταν αφιερωμένη στην επίσκεψη και πορεία επί ενός μοναδικού επίσης τοπίου, προστατευόμενου από την Ουνέσκο ως τοπίο φυσικής κληρονομιάς παγκόσμιας σημασίας και που συγκαταλέγεται στα 8 φυσικά θαύματα του πλανήτη. Η περιοχή Κόσγουέϊ Τζάϊαντς (Causeway Giants, οι Γίγαντες του Κόσγουέϊ) είναι στήλες κυκλικού, τετραγωνικού και συνήθως οκταγωνικού σχήματος ενός πετρώματος γνωστού ως βασάλτη, κολημμένες η μια στην άλλη σχηματίζουσες ανισοϋψείς δέσμες.

Σχηματίζουν λόφους που μπαίνουν στην θάλασσα της βόρειας ακτής της χώρας, αλλά η έκτασή τους δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Ο βασάλτης προήλθε από έκρηξη ηφαιστείου εκατομμύρια χρόνια πριν και τα αποτελέσματα της παγωμένης λάβας είναι εμφανή στην περιοχή. Θέαμα υπέροχο, μη συναντώμενο πουθενά αλλού στον κόσμο που προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες πεζοπόρους-επισκέπτες (ο γράφων την  ελαφρώς βροχερή εκείνη ημέρα είδε εκατοντάδες Ιρλανδούς να περπατούν, πολλοί με μικρά παιδιά).

Από ώρα 11.00 μέχρι την 16.00 πεζοπόρησα επί του κρημνού ύψους περίπου 100μ. άνωθεν της επιφανείας σε ένα υπέροχο και κλασικά ιρλανδικό τοπίο, ομοιάζον λίγο με το Μοχέρ έχων μια υπέροχη θέα του Βορείου Ατλαντικού και κατόπιν επέστρεψα στο Μπέλφαστ.

Αποχαιρέτησα την Ιρλανδία την 19 Αυγ. μια βροχερή ημέρα με συγκίνηση και ευγνωμοσύνη για την ευγένεια και απαράμιλλη εξυπηρετικότητα αυτών των ανθρώπων.

Οι Ιρλανδοί εκτός από γενναιότητα διαθέτουν και έντονο συναισθηματισμό και αυτό τους κάνει να μοιάζουν με μας. Εύχομαι τα καλύτερα γι'αυτούς, εξίσου Βόρειους και Νότιους και συνιστώ ένα ταξίδι σ'αυτήν την ωραία χώρα. Τέλος, ευχαριστώ τα ταξιδιωτικά γραφεία Σάνφλάϊτ Θεσσαλονίκης(υπεύθυνη Μαρία Σούλη) και Κοσμορροές Τρικάλων που οργάνωσαν το ταξίδι μου με τον καλύτερο τρόπο.

Ιωάννης Ξηρός