Έγινε την 14 Απρ. 2021 η περίφημη συνάντηση των Υπ. Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας και το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό. Η συμπεριφορά και το ύφος του Έλληνα υπουργού, αν και εξύψωσε το εθνικό φρόνημα των εθναμυντόρων και εθνοϋπερήφανων, ουδέν πρόσθεσε κέρδος στα εθνικά μας θέματα, απεναντίας προκάλεσε αλγεινή εντύπωση σε όσους ορθοφρονούντες περίμεναν κάτι απ'αυτή (όσοι και αν είναι αυτοί στην Ελλάδα) και αμηχανία σε όλους ανεξαιρέτως τους ξένους παρατηρητές, οι οποίοι δεν μπορούν να εξηγήσουν τέτοια συμπεριφορά από Ευρωπαίο υπουργό που -υποτίθεται -προσπαθεί να προωθήσει τα συμφέροντα της χώρας του με διπλωματικό τρόπο. Ο λαϊκισμός που εκπέμπουν τα μέσα ενημέρωσης δεν αλλάζουν την πραγματικότητα.
Ο κ. Δένδιας είχε εντολή να απαντήσει σε όλα από τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά φαίνεται δεν είχε εντολή να εύρει λύσεις. Όσο για τον κ. Δένδια, το εριστικό και προκλητικό της συμπεριφοράς του δεν άφησαν περιθώρια ώστε να δώσουν την παραμικρή ευκαιρία για επίλυση των διμερών θεμάτων, πράγμα που εγείρει ερωτήματα για τον πραγματικό λόγο που πήγε εκεί. Πήγε στην Τουρκία για ειλικρινείς συνεννοήσεις ή για επίδειξη ανέξοδης πυγμής για αποκόμιση κερδών στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο;
Σε ό'τι αφορά στην αντιμετώπιση της Τουρκίας, ο ελληνικός λαός χωρίζεται σε δύο μερίδες. Η πρώτη, σαφώς πολυπληθέστερη, θεωρεί την Τουρκία ως πρώην, νυν και αεί εχθρό και κάθε συνεννόηση μαζί της στην καλύτερη περίπτωση την θεωρεί ως χαμένο χρόνο και στην χειρότερη ως προδοσία, επομένως η αιώνια αντιπαράθεση με αυτήν είναι κάτι φυσικό. Η δεύτερη, ευκρινέστατα ολιγάριθμη, προτιμά να βλέπει την Τουρκία ως παντοτινή γειτόνισσα, η οποία έχει δικαιώματα στην γειτονιά, όπως έχουμε και εμείς, επομένως η συνεννόηση μαζί της είναι κάτι το απαραίτητο. Η πρώτη τεράστια ομάδα ωθείται από βιώματα του παρελθόντος και την Ιστορία, η δεύτερη θεωρεί οτι η Ιστορία είναι Ιστορία και το μέλλον είναι μέλλον. Η πρώτη μεγάλη ομάδα αποτελεί πεδίο άσκησης ψηφοθηρικής πολιτικής για όλες ανεξαιρέτως τις παρατάξεις, οι οποίες επιπροσθέτως φοβούνται το πολιτικό κόστος για οτιδήποτε θεωρηθεί από την μεγάλη μάζα ως υποχώρηση από τα εθνικά συμφέροντα, όπως τα αντιλαμβάνονται. Η δεύτερη, ως ολιγομελής, είναι πολιτικώς αμελητέα. Η πρώτη ομάδα πιστεύει οτι στο μέλλον η Τουρκία μοιραία θα διαμελισθεί και η Ελλάδα θα επιβάλλει την θέλησή της, ίσως ξαναφτάσει μέχρι την Κόκκινη Μηλιά, η δεύτερη γνωρίζει οτι οι Τούρκοι είναι ένα υπερήφανο ισχυρό έθνος με ισχυρότατη εθνική συνείδηση και απίστευτο πατριωτισμό με στέρεα εθνική στρατηγική και ακόμη και αν χάσει το Ανατολικό Κουρδιστάν, πάλι η Ελλάς θα έχει απέναντί της μια κάπως μικρότερη, πλην πάντα ισχυρή Τουρκία που θα προστατεύει τα δυτικά της σύνορα, επομένως και δυτικά συμφέροντά της περισσότερο παρά ποτέ.
Ταλανιζόμεθα ημέρες τώρα με τον καβγά δύο πρώην πρωθυπουργών εάν η Συμφωνία του Ελσίνκι ήταν εθνικώς συμφέρουσα. Άδικος κόπος. Η Ελλάς είχε την ευκαιρία της το 2002-2003 να κλείσει συμφωνία με την Τουρκία για 8 ναυτικά μίλια εθνικού θαλάσσιου χώρου και ανάλογο εναέριο χώρο στο Αιγαίο, όταν ο Ερντογάν ήταν λογικός και μετριοπαθής, αλλά με πρωθυπουργό τον Σημίτη και υπουργό Εξωτερικών τον Γιωργάκη πως να ευρεθεί η τόλμη για μια τέτοια συμφωνία, όταν οι εθναμύντορες θα τους κατηγορούσαν για μειοδοσία ή και για προδοσία; Όσο για τον επόμενο, τον Κων. Καραμανλή τον Μικρόν και Ολίγον, το μόνο που έκανε για την επίλυση των προβλημάτων ήταν η κουμπαριά με τον Ερντογάν, επομένως τώρα δεν δικαιούται δια να ομιλεί για το Ελσίνκι, το οποίο ούτως ή άλλως ουδείς πρωθυπουργός εκμεταλλεύτηκε για να επιλύσει οτιδήποτε. Η συζήτηση αυτή δεν έχει νόημα. Στο μόνο που αποδίδω δίκαιο στον κ. Καραμανλή είναι οτι όντως η νομιμότητα κατοχής από την Ελλάδα μικρών νησιών, κατοικουμένων από αρχαιοτάτων ετών από Έλληνες, έστω και αν δεν αναφέρονται ρητώς στην Συνθήκη της Λωζάνης, δεν μπορεί να τεθεί στην κρίση οιουδήποτε διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου. Επίσης ουδεμία συζήτησις περί αποστρατικοποιήσεως ελληνικών νήσων μπορεί να γίνει χωρίς συμφωνία στα θέματα του Αιγαίου.
Επί του προκειμένου και επί του παρόντος, ας παραδεχθούμε όλοι κάποιες αλήθειες, τις οποίες οι πολιτικοί τις παρουσιάζουν πάντα μισές.
Αλήθεια πρώτη. Η Ελλάς ουδέποτε θα αυξήσει τα εθνικά μίλια στο Αιγαίο πάνω από 6 μίλια. Δεν είναι μόνον η απειλή της Τουρκίας οτι κάθε μονομερής αύξηση σημαίνει αυτομάτως πόλεμο. Ουδεμία ξένη δύναμη που κυκλοφορεί τα εμπορικά ή πολεμικά πλοία της στο Αιγαίο θα αποδεχθεί να ζητά άδεια διέλευσης από την Ελλάδα σε νερά που προηγουμένως ήταν διεθνή και ελεύθερα. Αλήθεια, άκουσε ποτέ κανείς Έλληνας οποιονδήποτε ξένον ηγέτη ή την ίδια την Ευρ. Ένωση να υποστηρίζει αυτό το ελληνικό αίτημα; Η Τουρκία είναι απλώς αυτό που κατ'αρχήν φαίνεται ως εμπόδιο. Τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι άλλα. Η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο είναι αναγκαίο παρακολούθημα της Συνθήκης του Μοντρέ του 1936 περί ελεύθερης ναυσιπλοΐας των Στενών. Κατόπιν αυτού όπως δεν θα επιτραπεί στην Τουρκία να φορολογήσει την διέλευση στα Στενά, δεν θα επιτραπεί από την διεθνή κοινότητα και στην Ελλάδα να μετατρέψει το Αιγαίο σε ελληνική λίμνη. Η φιλολογία περί διεθνούς δικαίου των Ελλήνων πολιτικών κρύβει αυτήν την βασική αλήθεια.
Αλήθεια δεύτερη. Ο ελληνικός ισχυρισμός οτι ο εθνικός εναέριος χώρος είναι 10 μίλια βάσει νόμου του 1932 είναι αστήρικτος και ψευδής, ως μη στηριζόμενος στο διεθνές δίκαιο, το οποίο απαιτεί σύμπτωση εναερίων και θαλασσίων μιλίων. Και πάλι ερωτώ, άκουσε ποτέ κανείς Έλληνας κάποιον ξένο ηγέτη να υποστηρίζει την Ελλάδα σ'αυτό; Ούτως ή άλλως η Ελλάς δεν ασκεί κυριαρχία στον εναέριο χώρο των παραπάνω 4 μιλίων και η κατάσταση χειροτερεύει.
Αλήθεια τρίτη. Η μόνη λύση στο Αιγαίο είναι συμφωνία Ελλάδος-Τουρκίας για συνεκμετάλλευση ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΥΔΑΤΩΝ του Αιγαίου (άνω του 55% αυτού) με πρόσληψη από κοινού εταιρείας έρευνας και εξόρυξης, χωρίς ουδεμία συζήτηση περί υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε μια θάλασσα περίκλειστη όπως το Αιγαίο με άπειρα νησιά και νησάκια στην οποία κανείς δεν μπορεί να βγάλει άκρη. Όλα τα άλλα είναι περιττοί καβγάδες. Και αυτό μόνον εάν εξυπηρετεί τον τουρισμό και την διεθνή ναυσιπλοΐα.
Αλήθεια τέταρτη. Το μικρό Καστελόριζο δεν είναι ορθό και δίκαιο να κλείσει την ΑΟΖ της Τουρκίας στον κόλπο της Αττάλειας και κανένα διαιτητικό δικαστήριο δεν θα αναγνωρίσει στην Ελλάδα τέτοιο δικαίωμα. Ούτε είναι αναγκαίο σώνει και καλά οι ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδος να εφάπτονται. Ούτως ή άλλως η Τουρκία δεν θα αφήσει κανέναν να εκμεταλλευτεί την Ανατολική Μεσόγειο ερήμην της. Ποιος κερδίζει λοιπόν; Κανείς και πάντως σίγουρα ούτε η Ελλάς, ούτε η Κύπρος.
Αλήθεια πέμπτη. Μιλώντας για την Κύπρο, ποιος λογικός άνθρωπος θα πιστέψει οτι δυο λαοί, διαφορετικού θρησκεύματος και καταγωγής, με εκατέρωθεν βαριές απώλειες, με συσσωρευμένο μίσος και μακρόχρονο διαχωρισμό μπορούν να κάνουν μαζί ένα κράτος, έστω και συνομοσπονδία; Η περίφημη διζωνική ομοσπονδία είναι κυπριακή ιδεοληψία που δεν στηρίζεται πουθενά και ως ιδεοληψία θα έχει την τύχη όλων των ιδεοληψιών. Συμβουλεύω τους Κύπριους αδελφούς να πάρουν την Αμμόχωστο, όσο είναι ακόμη διαθέσιμη και ακατοίκητη και να αναγνωρίσουν την Βόρεια Κύπρο, αφού παραδεχθούν επιτέλους ότι το νησί τους χωρίστηκε οριστικά και αυτό δεν αλλάζει. Η πιθανότητα ένωσης των δυο Κύπρων είναι ίδια με την πιθανότητα ένωσης της ινδουιστικής Ινδίας με το-κατά τα άλλα- ομόγλωσσο και όμαιμο μουσουλμανικό Πακιστάν, δηλαδή μηδέν.
Αλήθεια έκτη. Εάν η Τουρκία και η Ελλάς συμφωνούσαν στο Αιγαίο και στην Ανατ. Μεσόγειο θα χρειαζόταν να κάνει η Τουρκία με την διαιρεμένη Λιβύη το περίφημο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο περί ΑΟΖ; Θα μας έστελνε καραβιές λαθραίους μετανάστες; Γιατί μόνο τους κατηγορούμε χωρίς προηγουμένως να αναγνωρίζουμε κανένα δικό τους δίκιο; Η αλήθεια είναι οτι η τουρκική πρόταση περί πενταμερούς συνεννόησης και συμφωνίας για δίκαιο διαμοιρασμό της ΑΟΖ Ανατ. Μεσογείου είναι ορθή και η μόνη που μπορεί να εξασφαλίσει σταθερότητα, διότι χωρίς σταθερότητα ουδείς κερδίζει και πάντως ούτε η Ελλάς, ούτε η Κύπρος.
Ο γράφων αναγνωρίζει την αδυναμία του μπροστά στην θάλασσα λαϊκισμού που κατακλύζει τον ελληνικό λαό χρόνια τώρα. Γνωρίζει επίσης οτι ο ελληνικός μαξιμαλισμός (δηλαδή η επιδίωξη υπερβολικών κερδών και στόχων ανεξαρτήτως των αντικειμενικών συνθηκών και υποκειμενικών δυνατοτήτων) οδήγησε στην απώλεια του μικρασιατικού ελληνισμού και της μισής Κύπρου και μυαλό ακόμη δεν βάλαμε. Η ταπεινότης μου κάνει παρόλα αυτά ό'τι μπορεί και εσείς κάνετε ό'τι σας φωτίσει.
Ιωάννης Ξηρός