Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (International Women's Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου. Θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1977 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ για να αναδείξει τα προβλήματα και να προωθήσει τα δικαιώματα της γυναίκας.

Η φετινή 8η Μαρτίου - Διεθνής Ημέρα Γυναικών 2023 είναι με θέμα DigitALL: Καινοτομία και Τεχνολογία για την ισότητα των φύλων.

Η ιστορική διαδρομή
Η ιστορική διαδρομή της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας δεν ξεκινά με την υιοθέτησή από τον ΟΗΕ το 1977. Πρωτογιορτάστηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1909 στην Νέα Υόρκη, ως Εθνική Ημέρα της Γυναίκας, με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το περιστατικό αυτό αμφισβητείται σήμερα από μερίδα αμερικανών ιστορικών και χαρακτηρίζεται μύθος.

Με αφετηρία τις ΗΠΑ, ο εορτασμός διεθνοποιήθηκε τον επόμενο χρόνο, κατά την διάρκεια δευτέρου συνεδρίου του γυναικείου τμήματος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (2η Διεθνής), που έγινε στην Κοπεγχάγη (26-27 Αυγούστου 1910). Οι 100 σύνεδροι από 17 χώρες υιοθέτησαν την πρόταση τριών γερμανίδων (Λουίζ Τσιτς, Κλάρα Τσέτκιν και Κέτε Ντούνκερ) να γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας,ως ένα βήμα για την προώθηση της ισότητας των δύο φύλων, που θα περιλάμβανε και το εκλογικό δικαίωμα, που ήταν τότε το καθολικό ζητούμενο για τις γυναίκες όλου του κόσμου.

Στις 19 Μαρτίου 1911 γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στην Αυστρία, την Γερμανία, την Ελβετία και την Δανία. Κοινός τόπος και στις τέσσερις χώρες ήταν η ψήφος στις γυναίκες και η ανάδειξη των γυναικών σε δημόσια αξιώματα. Οι αμερικανίδες συνέχιζαν να γιορτάζουν την δική τους εθνική ημέρα την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου. Το 1914, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε στην Γερμανία στις 8 Μαρτίου – είτε επειδή ήταν Κυριακή είτε σε ανάμνηση της απεργίας του 1857 στην Νέα Υόρκη- και έκτοτε καθιερώθηκε η ημερομηνία αυτή για τον εορτασμό και υιοθετήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα από τον ΟΗΕ.

Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία (1917), η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Αργία μόνο για τις γυναίκες καθιερώθηκε στην Κίνα μετά την επικράτηση των κομμουνιστών του Μάο Τσε Τουνγκ. Γρήγορα, όμως, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό και διεκδικητικό της υπόβαθρο και εορτάζεται ως έκφραση συμπάθειας και αγάπης των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του '60 αναζωογόνησε τη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η οποίας από το 1977 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.

Γκουτέρες: «Η ισότητα των φύλων απέχει 300 χρόνια»

Ο γ.γ των Ηνωμένων Εθνών, ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας αύριο Τέταρτη 8 Μαρτίου, αναφέρθηκε στην πατριαρχία και τα δικαιώματα των γυναικών εν έτη 2023.

«Τα δικαιώματα των γυναικών παραβιάζονται, απειλούνται και καταπατώνται σε ολόκληρο τον κόσμο».

Ο ίδιος προειδοποίησε ότι θα χρειαστούν σχεδόν τρεις αιώνες για να επιτευχθεί ο όλο και πιο μακρινός στόχος της ισότητας των φύλων.

«Η ισότητα των φύλων απομακρύνεται όλο και περισσότερο. Στην τρέχουσα πορεία, οι ειδικοί στα Ηνωμένα Έθνη την τοποθετούν 300 χρόνια μακριά», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε μια ομιλία της γενικής συνέλευσης ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου.

«Τα δικαιώματα των γυναικών παραβιάζονται, απειλούνται και καταπατώνται σε ολόκληρο τον κόσμο,» πρόσθεσε καθώς παράθεσε μία σειρά κρίσεων: μητρική θνησιμότητα, κορίτσια που απομακρύνονται από το σχολείο, νεαρά κορίτσια που εξαναγκάζονται σε πρόωρο γάμο.

Η πρόοδος έχει έγινε τις τελευταίες δεκαετίας, εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια μας» σημείωσε ο Γκουτέρες.

Τόνισε δε την περίπτωση των Αφγανών γυναικών όπου αποκλείονται από την δημόσια ζωή.

Ο Γκουτέρες δεν κατονόμασε συγκεκριμένες χώρες ωστόσο επισήμανε ότι «σε πολλές περιοχές τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών οπισθοχωρούν και σε ορισμένες χώρες τα κορίτσια ρισκάρουν με τις πιθανότητες να τις απαγάγουν ή να τους επιτεθούν ενώ πηγαίνουν σχολείο».

Ο Γκουτέρες δεν έκανε ωστόσο καμία αναφορά στο Ιράν, που αποβλήθηκε από την αρμόδια Επιτροπή για τα γυναικεία δικαιώματα στις 14 Δεκεμβρίου.

«Αιώνες πατριαρχίας, διακρίσεων και επιβλαβώς στερεοτύπων έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο κενό μεταξύ των φύλων στην τεχνολογία και την επιστήμη» είπε ο Γκουτέρες παραθέτοντας ως παράδειγμα ότι μόλις το 3% των νικητών των βραβείων Νόμπελ σε αυτούς τους τομείς είναι γυναίκες.

Ο Γκουτέρες έκανε έκκληση για συλλογική δράση παγκοσμίως από τις κυβερνήσεις, την κοινωνία και τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να υπάρξει εκπαίδευση, βελτίωση στην κατάρτιση δεξιοτήτων και να υπάρξουν επενδύσεις για τη «γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος των φύλων».

«Η πατριαρχία αντεπιτίθεται. Το ίδιο και εμείς», πρόσθεσε ο Γκουτέρες. «Τα Ηνωμένα Έθνη στέκονται δίπλα στις γυναίκες και τα κορίτσια σε όλον τον κόσμο».

με πληροφορίες sansimera.gr, unric.org