Το έθιμο των μαντηλιών στο Καστράκι (φωτο)

Αν βρίσκεστε αυτές τις μέρες στην περιοχή Μετεώρων – Καλαμπάκας – Καστρακίου, μην χάσετε σήμερα, Τετάρτη 23 Απριλίου, την αντικατάσταση των μαντηλιών, στον Άγιο Γεώργιο Μανδηλά. Φροντίστε να είστε εκεί γύρω στις 9 το πρωί!

Εκεί που σήμερα κυριαρχούν τα πολύχρωμα μαντήλια πάνω στον γκριζοκόκκινο βράχο, σε ύψος 40 μέτρων, απέναντι από τον βράχο της Δούπιανης, ήταν κάποτε ένα μοναστήρι από το οποίο σώζονται, ένας ναΐσκος, λιγοστοί τοίχοι και ίχνη τοιχογραφιών.

Η ίδρυση του ανάγεται στον 14ο αιώνα και πιθανολογείται ότι ήταν ένα από τα μοναστήρια που έκτισε το «Πρώτος» της Σκήτης Σταγών, κυρ Νείλος γύρω στο 1367 μ.Χ.

Στις μέρες μας, «ζωντανεύει» μια φορά το χρόνο, ανήμερα του Αϊ Γιωργιού. Νέοι από το Καστράκι, που απ’ ότι φαίνεται έχουν την αναρρίχηση στο αίμα τους, σκαρφαλώνουν στον κάθετο βράχο, μεταφέροντας τα μαντήλια-τάματα των πιστών. Κατεβαίνοντας έχουν μαζί τους τα «περσινά» μαντήλια, τα οποία οι πιστοί κρατούν σαν φυλαχτά. Στο έθιμο παίρνουν μέρος άνθρωποι κάθε ηλικίας, άλλοι εκπαιδευμένοι στην αναρρίχηση και άλλοι όχι. Μετά την αλλαγή των μαντηλιών οι συμμετέχοντες τραγουδούν και χορεύουν δημοτικά τραγούδια.

Οι απαρχές του εθίμου

Υπάρχουν δύο εκδοχές για το πως ξεκίνησε αυτό το έθιμο. Σύμφωνα με την πρώτη στα πόδια του βράχου, όπου είναι κτισμένο το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας απλωνόταν ένα πυκνό δάσος. Σ’ αυτό το δάσος απαγορευόταν η κοπή των δέντρων, πράγμα που ίσχυε και για τους κατακτητές .Όμως ένας στρατιώτης της Τουρκικής φρουράς του Καστρακίου, μια μέρα ενώ άρχισε να κόβει ένα δέντρο έπεσε κάτω αναίσθητος, σαν πεθαμένος.

Ο Τούρκος διοικητής του χωριού νομίζοντας ότι κάποιος «γκιαούρης» τον σκότωσε, διέταξε να συγκεντρωθούν όλοι στην πλατεία. Απείλησε με σκληρά αντίποινα, αν δεν του παρέδιδαν το φονιά του στρατιώτη του. Τη στιγμή εκείνη ακούστηκε από το μοναστήρι μια δυνατή φωνή, που έλεγε ότι κανείς δε σκότωσε τον στρατιώτη, αλλά τον τιμώρησε ο Αϊ Γιώργης. Θα γινόταν όμως καλά αν πρόσφεραν κάτι οι Τούρκοι στον άγιο. Κι αμέσως η γυναίκα του αγά έδωσε το μαντήλι του φερετζέ της.

Στη συνέχεια κάποιος Καστρακινός ανέβασε το μαντίλι στο μοναστήρι και μόλις ο ηγούμενος το κρέμασε στην εικόνα του αγίου, ο Τούρκος σηκώθηκε γερός και δυνατός.

Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, το έθιμο οφείλεται σε μια Τουρκάλα, η οποία όταν ο άντρας της, ένας Τούρκος αξιωματούχος, τραυματίστηκε βαριά από κορμό δέντρου στα ριζά του βράχου, ζήτησε από τον άγιο να τον γιατρέψει, κάνοντας τάμα τον φερετζέ της. Αμέσως ένας κάτοικος του Καστρακίου αναρριχήθηκε ως το εκκλησάκι του Αγίου, κρέμασε το μαντήλι μπροστά στην εικόνα, έχοντας ως αποτέλεσμα την άμεση ίαση του αξιωματούχου.