Σπάνια και μοναδικά βιβλία που χρονολογούνται από το 1500, δηλαδή από τα πρώτα χρόνια που ανακαλύφθηκε η τυπογραφία ως τις μέρες μας παρουσιάζοντας παράλληλα όλη την πορεία των ελληνικών γραμμάτων και της ελληνικής εκπαίδευσης και παιδείας σε περιόδους σκλαβιάς αλλά και ελευθερίας στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο, φιλοξενεί το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας στην Καλαμπάκα, στο οποίο βρέθηκε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Στις προθήκες του ξεχωρίζει το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε με ελληνικό κείμενο, η Γραμματική του Κωνσταντίνου Λασκάρεως του Βυζαντίου. Δυο εκδόσεις του βιβλίου αυτού στη Βενετία, η πρώτη από το τυπογραφείο του Πάνου Θεοδοσίου και η άλλη από το τυπογραφείο του Νικολάου Γλυκύ.

Όσον αφορά στον νεοελληνικό διαφωτισμό, υπάρχουν παλιές εκδόσεις έργων των Μεγάλων Διδασκάλων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (Αδαμαντίου Κοραή, Ευγενίου Βουλγάρεως, Νεοφύτου Δούκα, Κωνσταντίνου Κούμα, Θ. Φαρμακίδη, Κωνσταντά, Κομμητά κ.ά.).

Για τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, υπάρχουν δύο προθήκες με έργα του Ομήρου, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Θουκυδίδη κ.ά., με κείμενο ελληνικό ή παράλληλο ελληνικό-λατινικό. Επίσης, εκδόσεις από τα φημισμένα τυπογραφεία της Ευρώπης κατά τη χρονική περίοδο 1500-1800.

Τέλος, μια ξεχωριστή αίθουσα είναι αφιερωμένη στους μύθους του Αισώπου και στο Παραμύθι, με αυθεντικές εκδόσεις των Μύθων του Αισώπου από το 1600 μ.Χ. Σκοπός του Μουσείου Ελληνικής Παιδείας, όπως τονίζει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο ιδρυτής του Μουσείου, συμβολαιογράφος και συλλέκτης Παύλος Μπαλογιάννης, είναι η διαφύλαξη, η μελέτη, η προβολή και η ανάδειξη της Ελληνικής Παιδείας και των αξιών που απορρέουν από αυτή. Ειδικότερα, προβάλλεται όλη η πορεία της ελληνικής εκπαίδευσης, από την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους έως σήμερα, μέσα από τα μοναδικά εκθέματα του Μουσείου. Το ελληνικό σχολείο (νηπιαγωγείο, δημοτικό, σχολαρχείο-γυμνάσιο-λύκειο), όπως λειτούργησε από τα πρώτα χρόνια του Νέου Ελληνικού Κράτους (1830) μέχρι σήμερα. Βιβλία, τετράδια, σχολικά αντικείμενα, παιχνίδια, παιδικά περιοδικά και μαθητικές ενδυμασίες. Τα ελληνικά σχολεία εκτός του Ελλαδικού χώρου και τα σχολεία της Διασποράς (βιβλία και αντικείμενα από Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Αλεξάνδρεια, Κύπρο, Αμερική, καθώς και πρώην Σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης).

Από τη φύση του επίσης, το Μουσείο Ελληνικής Παιδείας, είναι κοντά στο μαθητή, τον εκπαιδευτικό και την οικογένεια. Το εύρος των εκθεμάτων και η ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην παρουσίαση τους, μας δίνουν τη δυνατότητα να επικοινωνούμε ουσιαστικά με τις διάφορες ομάδες επισκεπτών μας. Μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μας, είμαστε σε επαφή με δασκάλους και μαθητές, συζητούμε, μαθαίνουμε και προσαρμοζόμαστε κι εμείς στις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες. Από την άλλη, ο ενθουσιασμός των μικρών επισκεπτών, που πολλές φορές έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με ορισμένα εκθέματα, αλλά και η συγκίνηση εκείνων που τα έζησαν και θυμούνται μας ωθούν ακόμα περισσότερο να επιζητούμε το διάλογο αυτό, λέει ο κ. Μπαλογιάννης για να καταλήξει τονίζοντας:

«Κύριο μέλημά μας είναι η παιδαγωγική αξιοποίηση των εκθεμάτων που παρουσιάζουμε στο Μουσείο μας. Για το λόγο αυτό, αναπτύξαμε προγράμματα για σχολεία που μας επισκέπτονται (δια ζώσης και διαδικτυακά) , όπως "Η πλάκα και το κονδύλι, η πένα και το μελάνι", "Οι Μύθοι του Αισώπου", "Παλιά Παιχνίδια και Πειράματα" κα. Μέσα από τα προγράμματα, τα οποία προσαρμόζονται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών, τα παιδιά συζητούν, παίζουν και ανακαλύπτουν την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης. Καθένας μπορεί να βρει και κάτι διαφορετικό να τον ενθουσιάσει».

Αποστόλης Ζώης (ΑΠΕ-ΜΠΕ)