Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω

Ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω (έζησε το 16ο αιώνα) ήταν μοναχός, ο οποίος έζησε στην περιοχή του Ολύμπου, όπου βρίσκεται η Ιερά Μονή του. Είναι πολιούχος άγιος του Λιτοχώρου Πιερίας. Το όνομά του φέρει ο Σύλλογος Ιεροψαλτών του Νομού Πιερίας.

Πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε από φτωχούς αλλά ευσεβείς γονείς περίπου το 1500, στο χωριό Σκλάταινα Μουζακίου στην Καρδίτσα. Το χωριό του σήμερα ονομάζεται Δρακότρυπα. Από νωρίς έδωσε δείγματα της αφοσίωσής του στο Θεό και του ότι ήθελε να απαρνηθεί τα εγκόσμια. Δε δίστασε μάλιστα να περιορίσει την τροφή του σε χαρούπια (ξυλοκέρατα). Μετά το θάνατο των γονέων του, σε ηλικία περίπου 18 ετών, ακολούθησε στα Μετέωρα το γέροντα Άνθιμο και εκάρη μοναχός στη Μονή Μεγάλου Μετεώρου με το όνομα Δανιήλ. Έγινε δόκιμος μοναχός, υποτακτικός του γέροντα Σάββα.

Η δράση του

Στη συνέχεια πήγε στο Άγιο Όρος, όπου εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός με το όνομα Διονύσιος. Χειροτονήθηκε ιερέας και έγινε μέλος της συνοδείας του Πρώτου του Αγίου Όρους Σεραφείμ. Ασκήτευσε κοντά στη Μονή Καρακάλλου. Έζησε με άσκηση, νηστεία και προσευχή, και κατάφερε να εκλεγεί ηγούμενος της Μονής Φιλοθέου. Εκεί, όμως, επειδή η Μονή ήταν βουλγαρική, συνάντησε μεγάλες αντιδράσεις και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον Άθω και να πάει, γύρω στο 1524, στην περιοχή της Βεροίας, στη σκήτη του οσίου Αντωνίου του νέου, όπου έχτισε τη Μονή του Τιμίου Προδρόμου.

Από ταπείνωση προτίμησε να αποφύγει την εκλογή του ως επισκόπου Βεροίας και έτσι έφυγε για μία ακόμη φορά προς την Πιερία και τη Θεσσαλία. Εγκαταστάθηκε σε δυσπρόσιτη περιοχή στον Όλυμπο, όπου ασκήτευσε μέσα σε σπηλιά, που σώζεται μέχρι σήμερα. Επειδή υπέστη διωγμούς σε εκείνον τον τόπο έφυγε προσωρινά για το Πήλιο, στη Ζαγορά όπου οικοδόμησε τη Μονή της Αγίας Τριάδας Σουρβίας. Αργότερα επέστρεψε στον Όλυμπο και γύρω στο 1542 οικοδόμησε τη Μονή της Αγίας Τριάδας για να βρίσκουν εκεί καταφύγιο οι κλέφτες. Αυτή η μονή από τότε μέχρι σήμερα αποτελεί κέντρο πνευματικής ακτινοβολίας. Εκεί συγκεντρώθηκαν πολλοί μοναχοί εξαιτίας της φήμης του οσίου, ο οποίος δεν παρέλειπε να περιοδεύει στα γύρω χωριά για να κηρύττει το Χριστό και να υποστηρίζει τους υπόδουλους Έλληνες.

Εκδημία
Ο Διονύσιος ο εν Ολύμπω απεβίωσε στις 23 Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία εορτάζεται η μνήμη του. Δεν είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία κοιμήσεως του οσίου. Σίγουρα όμως πέθανε μετά το 1542, οπότε και ναοδομήθηκε η Αγία Τριάδα. Στη Δρακότρυπα η εορτή του πανηγυρίζεται επίσης την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου. Λείψανά του φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου, στον Όλυμπο, ενώ η κάρα του κλάπηκε στις 12 Ιουλίου 1890 στη Νιγρίτα Σερρών, όπου είχε μεταφερθεί για προσκύνημα. 

Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω

Η ΠΑΛΑΙΑ ΜΟΝΗ

Σε απόσταση 17 χιλιομέτρων από το Λιτόχωρο, μέσα στο φαράγγι του Ενιππέα, βρίσκεται η παλαιά Μονή, που ίδρυσε ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, το 1542.

Μεγάλη υπήρξε η Εκκλησιαστική, Εθνική και Κοινωνική δράση της Μονής. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως, στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας διετέλεσε καταφύγιο και χώρος συσκέψεως των Μακεδονομάχων. Σ’ αυτήν ο γνωστός οπλαρχηγός Καρατάσος συσκέφθηκε με άλλους οπλαρχηγούς και πήρε την απόφαση της καθόδου στη Νότια Ελλάδα, μετά την αιματηρή κατάπνιξη της επαναστάσεως του 1821 στη Μακεδονία, όπου στάθηκε αρωγός του Θ. Κολοκοτρώνη στον αγώνα του κατά του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Χρησίμευε ως στρατόπεδο των αγωνιστών σ’ όλες τις κατά καιρούς επαναστάσεις. Γι’ αυτό και το 1828 πυρπολήθηκε από τους Τούρκους, λόγω της ενεργού βοηθείας που επεδείκνυε στους οπλαρχηγούς.

Εθνική δράση ανέλαβε και κατά την επανάσταση του Ολύμπου το 1878 και κατά τον ατυχή πόλεμο του 1897, προσφέροντας καταφύγιο στον καπετάν Ματαπά. Λειτουργούσε ακόμη και ως σχολείο, σχολικά εγχειρίδια του οποίου διασώζονται μέχρι και σήμερα στο σκευοφυλάκιό της. Η εθνική της δράση συνεχίστηκε και στα νεότερα χρόνια, επί Γερμανικής κατοχής, με αποτέλεσμα να ανατιναχθεί εκ θεμελίων από τα γερμανικά στρατεύματα.

Τα τελευταία χρόνια, διενεργούνται εργασίες αναστηλώσεως – ανακαινίσεως της παλαιάς Μονής, με απόλυτο σεβασμό στην αρχική αρχιτεκτονική της. Εντός του ήδη αναστηλωμένου Καθολικού της Μονής βρίσκεται ο τάφος του Αγίου Διονυσίου. Μισή ώρα δε, από τη Μονή, σε μια σπηλιά, βρίσκεται το ασκηταριό («Άγιον Σπήλαιον») και το αγίασμα του Αγίου.

Η ΝΕΑ ΜΟΝΗ

Η σημερινή Ι. Μονή του Αγίου Διονυσίου, που μπορεί εύκολα να επισκεφτεί ο προσκυνητής, μια και βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα από το Λιτόχωρο, είναι Μετόχι της παλαιάς Μονής. Εδώ μεταφέρθηκε η συνοδεία της Μονής το 1950 μετά την καταστροφή της.

Σήμερα, στο Μετόχι, μονάζει αδελφότητα, που ακολουθεί το αγιορείτικο τυπικό, σύμφωνα με τη διαθήκη του Αγίου. Στο Σκευοφυλάκιο (μουσείο) φυλάσσονται κειμήλια μεγάλης αξίας και πολλά Άγια Λείψανα, που εκτίθενται για προσκύνημα σε κάθε επισκέπτη. Στον προσκυνηματικό Ναό τελείται κάθε Κυριακή Θ. Λειτουργία. Τις καθημερινές, οι ιερές ακολουθίες τελούνται εντός του άβατου, χώρος όπου δεν επιτρέπεται η είσοδος των γυναικών και στον οποίο βρίσκονται τα κελλιά και οι χώροι εργασίας των μοναχών. Η συνοδεία της Μονής ασχολείται με ποικίλα διακονήματα, όπως αγιογραφία, θυμίαμα, τυροκομική, μελισσοκομία, κηροποιία, κηπουρική, ξυλουργική, βιβλιοδεσία κ.λ.π.

Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 23 Ιανουαρίου. Καθημερινά είναι ανοικτή από την ανατολή του ηλίου μέχρι τη δύση, εκτός από τις ώρες 1.00 μ.μ. – 3.30 μ.μ.