Σε αναβρασμό είναι αγρότες και κτηνοτρόφοι σε όλη τη χώρα, καθώς, το ξέφρενο ράλι των τιμών ενέργειας, εφορίδων και ζωοτροφών, παρά και τα όποια μέτρα της κυβέρνησης, έχει οδηγήσει σε εκτίναξη του κόστους παραγωγής.
Πέρα, βέβαια, από τις ανατιμήσεις το ρεύμα, τα φυτοφάρμακα, τα λιπάσματα, τους σπόρους, εξοπλισμό, άλλο ένα πρόβλημα έχει προστεθεί το τελευταίο διάστημα, έχοντας να κάνει με την απουσία εργατών γης, με αποτέλεσμα σοδειές να κινδυνεύουν να μη μαζευτούν αλλά και κόστη να εκτινάσσονται περαιτέρω.
Στο φόντο αυτό, παρά και τις όποιες κινήσεις της κυβέρνησης, φορείς αλλά και μεμονωμένοι αγρότες και κτηνοτρόφοι κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου.
Είναι ενδεικτικό ότι μιλώντας χθες το απόγευμα στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) Παναγιώτης Πεβερέτος περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση.
Διπλάσιο το κόστος παραγωγής σε σχέση με πέρυσι
“Είναι τεράστια η αύξηση του κόστους παραγωγής. Η όλη κατάσταση κλιμακώθηκε στο τέλος του 2021 και “οριζοντιώθηκε” μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και βεβαια το όλο πλάνο συνεχίζει” σημείωσε ο κ. Πεβερέτος τονίζοντας ότι: “Το κόστος των βασικών ζωοτροφικών προϊόντων, που αποτελεί το 65-70% του συνολικού κόστους παραγωγής κρέατος και γάλακτος, έχει αυξηθεί από 80- 100% και σε συνδυασμό με την αύξηση της ενέργειας 50-80% (ρεύμα, πετρέλαιο) δημιουργεί συνθήκες ασφυξίας στην παραγωγή μας. Επιπλέον η ρευστότητα είναι μηδαμινή στην συντριπτική πλειοψηφία των κτηνοτρόφων. Χωρίς την ουσιαστική στήριξη της κτηνοτροφίας από την πολιτεία, όπως έχει ζητήσει ο ΣΕΚ, ο κλάδος θα καταρρεύσει” σημείωσε ο κ. Πεβερέτος.
Σφαγή ζώων
Παράλληλα περιέγραψε με μελανά χρώματα την καθημερινότητα των κτηνοτρόφων. “Από 25-30% είναι η αύξηση στο γάλα και αυτή τη στιγμή, αλλά δεν αρκεί για να καλύψει την άνοδο του κόστους. Οδηγούνται σε σφαγή, άνω από 600 αγελάδες την εβδομάδα και δε βάζω αυτά που πάνε σε γειτονικές χώρες σε σφαγεία. Αυτοκτόνησε συνάδελφος πρόσφατα και φοβόμαστε ότι θα έχουμε κλιμάκωση της καταστροφής” τόνισε.
Παράλληλα ο πρόεδρος του ΣΕΚ υπογράμμισε ότι υπάρχει τεράστιο κόστος των εισροών στον πρωτογενή τομέας και αν προσμετρηθεί και η κλιματική κρίση η κατάσταση είναι δραματική. Υπενθύμισε, δε, τον κομβικό ρόλο του τομέα στην επισιτιστική ασφάλεια, στην εθνική οικονομία, όπου μόνο η κτηνοτροφία συμβάλλει με το 2% αλλά με προσμέτρηση όλης της αλυσίδας αξίας φτάνει, όπως τόνισε ο κ. Πεβερέτος, το 20%, αλλά και στην περιβαλλοντική ισορροπία.
Αφυδατώνεται η ύπαιθρος
“Αφυδατώνεται η ύπαιθρος” σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΕΚ τονίζοντας ότι με βάση διαθέσιμες εκτιμήσεις, μέχρι το 2050 θα μειωθεί στη ΕΕ κατά 7.9 εκ ο αγροτικός πληθυσμός. Βέβαια, επισήμανε, ότι στη χώρα μας η κατάσταση είναι ακόμη πιο οριακή κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για φαινόμενα εγκατάλειψης της υπαίθρου και καλώντας για παρεμβάσεις, σε θέματα υποδομών, παιδείας, υγείας, κατάρτισης, ώστε να γίνει πιο βιώσιμη η ζωή στην ύπαιθρο.
Να σημειωθεί ότι ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), Θεόδωρος Πελαγίδης στην ομιλία του τον περασμένο Νοέμβριο στο πλαίσιο της παρουσίασης της ετήσιας έκθεσης του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, έθεσε ως ένα από το πιο φλέγοντα ζητήματα της χώρας την εγκατάλειψη της υπαίθρου. Ως μια όψη της όλης εικόνας, που αφορά τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων ο κ. Πελαγίδης ανέφερε ότι κατά 60% περίπου οι χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων συγκεντρώνεται στην Αττική, ενώ τόνισε ότι πράγματι “αποτελεί πρόβλημα για τη χώρα η επιχειρηματική υπανάπτυξη και η χαμηλή χρηματοδότηση της υπαίθρου”. Όπως και το γεγονός ότι οι ταλαντούχοι νέοι και νέες δυσκολεύονται να βρουν χρηματοδότηση για νέες επιχειρηματικές προσπάθειες με αποτέλεσμα πολλοί να σκέφτονται τη μετανάστευση στην Ευρώπη.”
Έρευνα
Στο μεταξύ η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ στο πλαίσιο του προγράμματος «CAP2Fork – Προς ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων από τον αγρότη στον καταναλωτή», το οποίο υλοποιεί με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχεδίασε την εκπόνηση της πανελλαδικής έρευνας για την ετοιμότητα της Ελληνικής Γεωργίας για την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, που αποτελούν προαπαιτούμενα για την επιβίωση του πρωτογενούς τομέα.
Όπως αναφέρεται στην Έκθεση, που δόθηκε στη δημοσιότητα στο πλαίσιο του προαναφερθέντος 8ου Συνεδρίου, την περασμένη Πέμπτη, όσον αφορά το ρόλο του Κράτους, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες αγρότες και κτηνοτρόφοι (47%) απαντούν ότι το κράτος δεν ανταποκρίνεται στην ευθύνη που φέρει ειδικά σε σχέση με την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, οι οποίες αποτελούν καταλύτη για την επιτυχημένη και αποτελεσματική μετάβαση.
Όπως προέκυψε και από την ποιοτική έρευνα, ιδιαίτερη προσοχή και σημασία πρέπει να δοθεί στον παράγοντα της εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς, καθώς διαπιστώνεται σημαντικό έλλειμμα εμπιστοσύνης των παραγωγών στην Πολιτεία και στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για την ενημέρωσή τους σε σχέση με τα υφιστάμενα και μελλοντικά χρηματοδοτούμενα προγράμματα και πολιτικές.
Οι έντονες απόψεις που καταγράφηκαν υποδηλώνουν την ανάγκη ουσιαστικών και άμεσων παρεμβάσεων που θα αντιμετωπίσουν το έλλειμμα αυτό.
Πράσινες πολιτικές
Να σημειωθεί ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία (72%) θεωρούν ότι η πράσινη/οικολογική μετάβαση δεν θα πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την παραγωγικότητα/ανταγωνιστικότητα του αγροτικού τομέα. Πρόκειται για ένα σημαντικό συμπέρασμα σε σχέση με τη μελλοντική χάραξη πολιτικών, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνουν ισορροπημένα υπόψη τόσο την περιβαλλοντική όσο και την οικονομική διάσταση της αγροτικής δραστηριότητας.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το ζήτημα της ψηφιακής μετάβασης, ορισμένα βασικά συμπεράσματα που θα πρέπει να συγκρατήσουμε είναι τα παρακάτω:
Πρόσβαση: 37% δηλώνουν ότι δεν έχουν πρόσβαση σε γρήγορο internet, ενώ 27% δεν διαθέτει καμία ηλεκτρονική συσκευή (laptop/PC, smartphone, tablet).
Ψηφιακές δεξιότητες: όπως ήταν αναμενόμενο 82% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζουν το επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων τους μέτριο/χαμηλό, ενώ σαν βασικό εμπόδιο εντοπίζουν κυρίως την έλλειψη οποιασδήποτε σχέσης με την τεχνολογία (30%) και χρόνου (29%) και κατά πολύ λιγότερο ευκαιριών κατάρτισης (15%), όπως τείνει να θεωρείται.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι πολιτικές/πρωτοβουλίες συμφιλίωσης των παραγωγών με την ψηφιακή τεχνολογία και ενημέρωσης τους σε σχέση με τα οφέλη της, συνυπολογίζοντας την ιδιαιτερότητα του αγροτικού επαγγέλματος που αφήνει ελάχιστο ελεύθερο χρόνο στους παραγωγούς.
Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως προέκυψε από το ποιοτικό κομμάτι της έρευνας, υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ αγροτών μεγαλύτερης ηλικίας και νέων αγροτών, με τις νεότερες γενιές να επιζητούν υποστήριξη μέσω πρόσβασης σε εφαρμοσμένη και εξειδικευμένη γνώση από ειδικούς και σε πρακτική εκπαίδευση προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις σύνθετες προκλήσεις της εποχής.
Χρήση τεχνολογίας
Ελάχιστοι (14%) δηλώνουν ότι αξιοποιούν το διαδίκτυο για τη βελτίωση/παρακολούθηση της παραγωγικής δραστηριότητας, ενώ σε σχέση με τη χρήση smartphone η πιο δημοφιλής υπηρεσία αφορά την πρόγνωση του καιρού (88%), ενώ η λιγότερο δημοφιλής τις εφαρμογές ευφυούς γεωργίας (7%).
Τα μέτρα
Στο φόντο αυτό, και με τα παράπονα των αγροτών για έλλειψη στήριξης να είναι συνεχή η κυβέρνηση προώθησε κάποιες παρεμβάσεις. “Δεν αρκούν” σημειώνουν πάντως, μιλώντας στο NEWS 24/7 αγρότες από το Οροπέδιο Λασηθίου, αλλά και άλλες περιοχές της Κρήτης που μάλιστα θεωρείται και προνομιακό σημείο για την πρωτογενή παραγωγή λόγω της σύνδεσής της με τον τουρισμό. Μεταφέρουν, δε και μια αγωνία για την ερήμωση από νέους των χωριών και των περιοχών εκτός αστικών κέντρων. Κι όλα αυτά καθώς το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα και παράλληλα δεν είναι εφικτό να γίνει ολική μετακύλιση των ανατιμήσεων αυτών στο τελικό προϊόν. Παράλληλα θέτουν με ένταση της έλλειψης εργατικών χεριών, που ειδικά για καλλιέργειες όπως τα οπωροκηπευτικά, όπου πρέπει σε συγκεκριμένες ώρες και μέρες να συλλεγούν για να προωθηθούν στις αγορές.
Πάντως, λόγω της ακραίας κατάστασης με τη διαθεσιμότητα εργατικών χεριών, μόλις, ψηφίστηκε από τη Βουλή η ρύθμιση για την «Απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία», την οποία κατέθεσε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργος Γεωργαντάς, μετά από συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Εργασίας και Μετανάστευσης και Ασύλου, στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας.
Με την εν λόγω ρύθμιση:
Δίνεται η δυνατότητα παραμονής και εργασίας στην αγροτική οικονομία πολιτών τρίτων χωρών που βρίσκονται ήδη στη χώρα και δεν έχει ρυθμιστεί το καθεστώς διαμονής τους.
Εντάσσονται στην κατά παρέκκλιση διαδικασία του άρθρου 16 του Ν. 4783/2021, για την οποία λειτουργεί ήδη ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Αφορά 3 μήνες με δυνατότητα παράτασης για άλλους 3.
Ενισχύεται η διαλειτουργικότητα μεταξύ των δημόσιων φορέων για την απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών.
Στόχος της διάταξης, με βάση το ΥΠΑΑΤ, είναι:
Η άμεση αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης εργατών γης στον κλάδο της αγροτικής οικονομίας.
Η διασφάλιση της αγροτικής παραγωγής και η ενίσχυση των αγροτοκαλλιεργειών.
Η απρόσκοπτη τροφοδότηση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η αποτροπή του κινδύνου έλλειψης εποχικών αγροτικών προϊόντων.
Επίσης, αντιμετωπίζεται και το φαινόμενο της αδήλωτης εργασίας.
Παρουσιάζοντας την τροπολογία στη Βουλή ο ΥπΑΑΤ κ. Γεωργαντάς υπενθύμισε ότι ήδη έχει ψηφιστεί ρύθμιση που προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης άδειας εργασίας για πέντε χρόνια και μάλιστα με πολύ απλουστευμένη διαδικασία.
Αναφερόμενος στην τροπολογία τόνισε ότι μέσω αυτής θα βοηθηθούν οι παραγωγοί μας στη συγκομιδή των προϊόντων τους και κάλεσε τα κόμματα να την υπερψηφίσουν.
Το πετρέλαιο
Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση, πριν λίγες μέρες και στο πλαίσιο των μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας, ανακοίνωσε ότι στις αρχές Αυγούστου, θα γίνει η επιστροφή στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το πετρέλαιο το οποίο κατανάλωσαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 για τις καλλιέργειές τους.
Το καταβλητέο ποσό θα υπολογίζεται με βάση το σύνολο του κόστους για την αγορά πετρελαίου από την αρχή του έτους έως 30/6/22 και με ανώτατο όριο συντελεστή ανά στρέμμα για κάθε καλλιέργεια ή εκτροφή, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί στη δήλωση ΟΣΔΕ του 2021.
Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της ενίσχυσης είναι να έχει υποβληθεί δήλωση ΟΣΔΕ και για το έτος 2022 από τους δικαιούχους, ώστε να διασφαλισθεί ότι υπάρχει καλλιέργεια και κατά την τρέχουσα περίοδο.
Το κόστος του μέτρου στήριξης, εκτιμάται στα 60 εκατ. ευρώ.
Στο τέλος Νοεμβρίου θα ακολουθήσει νέος υπολογισμός για την επιστροφή του ΕΦΚ, που θα αφορά την αγορά αγροτικού πετρελαίου από τον Ιούνιο και μετά.
Λεπτομέρειες της διαδικασίας για την υποβολή των δηλώσεων θα ανακοινωθούν εντός του Ιουλίου, οπότε και οι δικαιούχοι αγρότες θα μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους σε ειδική πλατφόρμα που θα αναπτυχθεί.
Υπενθυμίζεται ότι για τους αγρότες ισχύουν ακόμη τα εξής:
Η συνέχιση εφαρμογής του μέτρου επιδότησης 15 λεπτά το λίτρο στην αντλία για πετρέλαιο κίνησης στα αγροτικά μηχανήματα (εκτιμώμενο κόστος 115 εκατ.), έως και τον Σεπτέμβριο.
Η μείωση ΦΠΑ σε ζωοτροφές και λιπάσματα, ενώ παράλληλα.
Οι αγρότες απολαμβάνουν, όλα τα μέτρα που ισχύουν για το γενικό πληθυσμό.
Επίπλέον, εντός του Ιουλίου θα ανακοινωθούν στοχευμένα μέτρα στήριξης με την καταβολή των 100 εκατ. από ενωσιακούς πόρους (Αποθεματικό Κρίσεων και μεταφορά από Πυλώνα ΙΙ της ΚΑΠ). Οι συγκεκριμένες ενισχύσεις θα καταβληθούν όπως προβλέπεται, έως 30 Οκτωβρίου 2022.
.png)
