Σε μια Ελλάδα, η οποία θάβει το 81% των αστικών στερεών αποβλήτων της, σύμφωνα με τα ωραιοποιημένα στοιχεία της διοίκησης, ήταν ζήτημα χρόνου να ξεσπάσουν περιστατικά οξείας κρίσης διαχείρισης απορριμμάτων, σε πολλές περιοχές (Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Ανατολική Μακεδονία , Θράκη, σε πολλά νησιά κλπ.).

Σε πολλές από αυτές τις περιοχές η διάθεση τους είναι ανεξέλεγκτη, αφού δεν υπάρχουν ασφαλείς και αδειοδοτημένοι χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων ή υπολειμμάτων (ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ). Και εκεί όπου υπάρχουν οι χώροι ταφής, ο ένας μετά τον άλλο γεμίζουν. Και η δημιουργία νέων δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση, αφού κανείς δεν τους θέλει κοντά του.

Η κατάσταση αυτή έχει πυροδοτήσει σειρά διεργασιών και αντιδράσεων.

Το πως φτάσαμε ως εδώ έχει την εξήγησή του. Το ίδιο και οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών σε νέους χώρους ταφής, ακόμη και ενάντια σε ήπιες δραστηριότητες διαχείρισης, όπως η ανακύκλωση.

Όμως, αυτό που, τώρα, προέχει δεν είναι οι θεωρητικές αναλύσεις, αλλά οι συγκεκριμένες πολιτικές, που, αφενός, θα αποτρέψουν μια προδιαγεγραμμένη έκρηξη και, αφετέρου, θα δρομολογήσουν ένα νέο μοντέλο διαχείρισης, με προοπτική και σε όφελος της κοινωνίας.

Στο επίπεδο αυτό τα πράγματα έχουν γίνει αρκετά καθαρά. Τα βασικά «στρατόπεδα» έχουν διαμορφωθεί και το καθένα από αυτά έχει να προτείνει το δικό του μοντέλο διαχείρισης.

Η  δημοτική μας παράταξη μέσα από τη συμμετοχή της στην «Πρωτοβουλία Συνεννόησης για την Διαχείριση των Απορριμμάτων», (πρόσφατα είχαμε μάλιστα οργανώσει ημερίδα για τη διαχείριση των απορριμμάτων στα Τρίκαλα και για τη λειτουργία του ΧΥΤΑ), έχει ταχθεί σε εκείνο το «στρατόπεδο» που το συγκροτούν κοινωνικές πρωτοβουλίες και συλλογικότητες βάσης, σε κοινό μέτωπο με αυτοδιοικητικά σχήματα, με τα πιο κοινωνικοποιημένα τμήματα των εργαζομένων στην αυτοδιοίκηση και με το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής έκφρασης της αριστεράς.

Αντιπαρατάσσει την ήπια, δημόσια διαχείριση με βάση τη λογική της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας, που αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της προδιαλογής και ανάκτησης υλικών, στον δραστικό περιορισμό της ανάμειξης των υλικών, άρα και των μονάδων επεξεργασίας και ενεργειακής αξιοποίησης σύμμεικτων απορριμμάτων και στην ασφαλή διάθεση μικρών ποσοτήτων υπολειμμάτων σε ΧΥΤΥ.

Σαφώς και υπάρχουν όρια για την άσκηση πολιτικών για τη διαχείριση των απορριμμάτων, που τα βάζει το περιβάλλον στο οποίο ζούμε.

Αλλά και η δημοκρατία βάζει και αυτή με τη σειρά της ένα συγκεκριμένο πλαίσιο συνδιαμόρφωσης των κανόνων λειτουργίας της τοπικής        αυτοδιοίκησης για να αποφασίζει και να θεσμοθετεί μαζί με τις τοπικές κοινωνίες και όχι και πέρα και μακριά από αυτές.

Δυστυχώς η γνώμη και η στάση της τοπικής κοινωνίας και ειδικότερα της Ζηλευτής, παρά τα όσα ισχυρίζεται η δημοτική αρχή δεν λήφθηκε υπ` όψη, ούτε κατ` ελάχιστο για την εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση που κλήθηκαν να διαχειριστούν οι εκπρόσωποι του Δήμου μας  στο Δ.Σ. της ΠΑΔΥΘ .

Δυστυχώς εκεί όπου παρουσιάζεται με μεγαλύτερη ένταση το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων  οι πολιτικές χαράζονται, πρωτίστως, με οικονομικά κριτήρια και μακριά από το σώμα της κοινωνίας.

Η συγκεκριμένη απόφαση προφανώς λήφθηκε μέσα από πρόχειρες διαδικασίες και εκτιμούμε ότι υπήρξε προϊόν διαπροσωπικής συμφωνίας  και πολιτικών δεσμεύσεων, στα πλαίσια ίσως της ΚΕΔΕ, ίσως και μετά από την άσκηση κομματικής πίεσης.

Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις δεν μπορούμε να φανταστούμε πως ξεπεράστηκαν τα προβλήματα τόσο της τεράστιας απόστασης των 450 χιλιομέτρων που θα πρέπει να διανυθεί από τον Πύργο έως τα Τρίκαλα  , όσο και το επίσης ανάλογο προς αυτή τεράστιο οικονομικό κόστος μεταφοράς  των απορριμμάτων , που θα υπό φυσιολογικές συνθήκες θα καθιστούσε στην ουσία απαγορευτική κάθε τέτοια σκέψη.

Για εμάς η πρόταση της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων στηρίζεται στις βασικές αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας, που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση μιας οικονομικής και φιλοπεριβαλλοντικής διαχείρισης, σε όφελος των πολιτών και της κοινωνίας.

Έχουμε καταλήξει εδώ και καιρό στο συμπέρασμα ότι η λειτουργία του ΧΥΤΑ και της ΠΑΔΥΘ παρά τις επιμέρους αντιρρήσεις μας και τις      επιφυλάξεις μας σε σύγκριση με άλλες περιοχές της επικράτειας,  μπορούν να συμπεριληφθούν στο σύνολο των  λεγόμενων ακολουθούμενων  «καλών πρακτικών».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καλούμαστε σήμερα να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα που προέκυψε στην Ηλεία κα γενικότερα στη Δυτική Ελλάδα καθώς στη  περιφέρεια Πελοποννήσου που αντιμετωπίζουν πραγματικό πρόβλημα ασφαλούς διάθεσης δεν υπάρχει κανένας νόμιμος ΧΥΤΑ, πλην ενός μικρού στο Ξυλόκαστρο.

Κατά τη γνώμη μας περιοχές που διαθέτουν νόμιμους ΧΥΤΑ και έχουν μια σχετική επάρκεια χώρου μπορούν και πρέπει να βοηθήσουν στο να αντιμετωπιστεί μια έκτακτη κατάσταση, στα πλαίσια της ανθρωπιστικής αλληλεγγύης και αποφυγής  μιας υγειονομικής βόμβας .

Βασικές όμως και απαρέγκλιτες προϋποθέσεις για αυτό είναι ότι θα πρόκειται για συγκεκριμένες ποσότητες χωρίς να υπάρχει  διάθεση μονιμοποίησης αυτής της κατάστασης.

Και φυσικά με την προϋπόθεση (αυτό αφορά στις περιφέρειες και στο υπουργείο) ότι έχει εκπονηθεί ένα σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης.

Αν αντίθετα κινηθούμε με μια "τιμωρητική" λογική κινδυνεύουμε χωρίς να το θέλουμε να επαναφέρουμε ανεπιθύμητες λογικές με τις οποίες είμαστε κάθετα αντίθετοι, όπως αυτή της καύσης, που επανέρχονται και ανατροφοδούνται δυστυχώς σε καταστάσεις κρίσης.  

Το γεγονός αυτό ίσως να είναι η αφορμή για να ξανατεθεί συνολικά το θέμα της διαχείρισης, ώστε να πιέσουμε για μεγαλύτερη χρηματοδότηση από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, κυρίως για την κάλυψη των ανταποδοτικών τελών προς την τοπική κοινωνία, για να απαιτήσουμε ενημέρωση για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Θεσσαλίας, αλλά και για το σχεδιασμό ενός βιώσιμου και μακροπρόθεσμου τοπικού σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων και των αποβλήτων .

Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο απαιτούμε  στο εύλογο χρονικό διάστημα των επόμενων μηνών :

-να κατατεθεί συγκεκριμένο και εγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης με ευθύνη του Υπουργείου που να περιλαμβάνει και δεσμευτικό χρονικό ορίζοντα περαίωσης της μεταφοράς των απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ Τρικάλων και

-να κατατεθεί από τον Δήμο συγκεκριμένο τοπικό σχέδιο διαχείρισης που θα μειώνει και τα δικά μας απορρίμματα και το οποίο να χρηματοδοτηθεί από την Περιφέρεια (ΠΕΠ) και το διατομεακό κεντρικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ κατά προτεραιότητα, προκειμένου να ελαφρυνθεί ο ΧΥΤΑ που θα δεχθεί ένα τόσο μεγάλο φορτίο των απορριμμάτων από τη  Δυτική Πελοπόννησο.

ΦΥΣΑΕΙ ΚΟΝΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΡΟΠΗ