Η μία πλευρά, η κυβερνητική, πασχίζει να μιλήσει στη γλώσσα τους. «Πρέπει να τους ακούμε περισσότερο» παραδέχεται και συνεχώς προσπαθεί να ρίχνει γέφυρες – με στοχευμένα «pass» (οικονομικές ενισχύσεις), μόνιμα μέτρα (όπως η «επιδότηση» ενοικίου), έμφαση σε ό,τι τους ενδιαφέρει περισσότερο (κοινωνικά θέματα, εργασία, μισθοί κ.λπ.), υπερδραστηριότητα στα Μέσα που τους αρέσουν (στο TikTok, π.χ.) και με τον τρόπο που τους αρέσει. Η άλλη πλευρά, η νεολαία, δεν πείθεται, κρίνει αυστηρά, απορρίπτει εύκολα, επιλέγει την αποστασιοποίηση πολιτικά και εκλογικά έως την αδιαφορία. Για την κυβέρνηση οι εικοσάρηδες είναι το πιο δύσκολο ακροατήριο. Για πολιτικούς αναλυτές και δημοσκόπους είναι το κοινό με τη μεγαλύτερη συμβολική σημασία, παρότι η εκλογική βαρύτητά του δεν είναι αντίστοιχου μεγέθους, διότι αφενός υστερεί ποσοτικά στο εκλογικό σώμα, αφετέρου έχει τη μικρότερη συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία. Οι αναλύσεις μετρήσεων στο Μέγαρο Μαξίμου επιβεβαιώνουν τη μαύρη τρύπα – μια κατάρρευση της ΝΔ στις ηλικίες 17-24 ετών, αλλά και προβλήματα στους τριαντάρηδες. Για την προσέλκυση αυτών των ηλικιακών ομάδων, οι οποίες εμφανίζουν δημοσκοπικά απορριπτική στάση απέναντι σε χειρισμούς της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού γίνονται πλέον σκέψεις για πιο προωθημένες κινήσεις. Στη στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη εντάσσονται δύο νέες λέξεις – «συμμετοχή» και «αλληλεγγύη». Στο πλαίσιο αυτό ωριμάζουν δύο σκέψεις για παρεμβάσεις που έχουν διαφορετικό περιεχόμενο και αλλιώτικες προϋποθέσεις υλοποίησης, αλλά κοινό στόχο να λειτουργήσουν ως θετικό μήνυμα προς την απαιτητική δεξαμενή της νεολαίας.
Με αρχή τις δημοτικές εκλογές
Στο Μαξίμου συζητείται, πρώτον, η θεσμοθέτηση ποσόστωσης για τους νέους στα ψηφοδέλτια. Σύμφωνα με τις σκέψεις που γίνονται και την προετοιμασία η οποία εξελίσσεται προς το παρόν παρασκηνιακά, στόχος είναι οι υποψήφιοι ηλικίας έως 30 ετών να ανέρχονται σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 15% του συνόλου. Εγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο σχεδιασμός μπορεί να προχωρήσει σε πρώτη φάση για τις αυτοδιοικητικές εκλογές – οι υποστηρικτές αυτής της εισήγησης που είναι στο τραπέζι του Μητσοτάκη θυμίζουν ότι εδώ και χρόνια λειτουργεί Ενωση Νέων Αυτοδιοικητικών. Αρμόδιες πηγές μιλούν για μια προσπάθεια ανανέωσης των εκπροσώπων στις τοπικές κοινωνίες και συνολικά για την ανάγκη αύξησης του ενδιαφέροντος της νέας γενιάς για τα κοινά – και για την πολιτική διαδικασία, ευρύτερα. Σημειωτέον, εφαρμογή ποσόστωσης στα ψηφοδέλτια απαιτεί απλώς νομοθετική ρύθμιση.
Συνταγματική κατοχύρωση της «αλληλεγγύης»
Επί τάπητος είναι, δεύτερον, η προοπτική συνταγματικής κατοχύρωσης της «διαγενεακής αλληλεγγύης» και στο πλαίσιο αυτό συζητείται, κατά πληροφορίες, ένα πλαφόν στο έλλειμα της χώρας. Οι θιασώτες αυτού του σεναρίου θεωρούν ότι μπορεί να σταλεί διπλό μήνυμα: ότι η δημοσιονομική σταθερότητα «δεν θα πρέπει να είναι σύνθημα» αλλά στο επίκεντρο της προσοχής κάθε κυβέρνησης και ότι οι μεγαλύτερες γενιές «θα φροντίζουν και δεν θα υποσκάπτουν» το μέλλον των νέων ανθρώπων. Και αυτή η εισήγηση είναι στο τραπέζι του Μητσοτάκη, ώστε να τεθεί και στη δημόσια σφαίρα όταν εκκινήσει επισήμως η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης στο τέλος του 2025 ή στις αρχές του 2026.
Απήχηση σε μονοψήφιο ποσοστό
Μέχρι τότε η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους να καλύψει το χαμένο έδαφος με τη νεολαία, κάνοντας στροφή στην κοινωνική ατζέντα, παλεύοντας για τις μικρότερες δυνατές αναταράξεις σε θέματα που ευθέως ενδιαφέρουν αυτές τις ηλικίες (όπως η κατάσταση στα πανεπιστήμια), αλλά και βάζοντας στον πυρήνα της ρητορικής της τα θέματα της οικονομίας (δεσμεύσεις για αύξηση μισθών, μείωση ανεργίας κ.λπ.). Μόνο που το αποτύπωμα των Τεμπών είναι ισχυρά αρνητικό ως προς την απήχηση της ΝΔ στη νεότερη γενιά – το επιβεβαιώνουν οι κυλιόμενες μετρήσεις από την αρχή του έτους και ιδίως στο τρίμηνο της πολιτικής αναταραχής και της μεγάλης κοινωνικής πίεσης με τα μαζικά συλλαλητήρια για την τραγωδία. Οι αναλύσεις στο Μαξίμου δείχνουν σταθερά το ίδιο: όσο μεγαλύτερες οι ηλικίες, τόσο υψηλότερη η αποδοχή, με αδιαμφισβήτητη κυριαρχία της κεντροδεξιάς παράταξης στους 65+ ετών. Το κυβερνών κόμμα έχει καταρρεύσει όμως στους 17-24 ετών. Από το 28,8% που πέτυχε στο συγκεκριμένο ηλικιακό σκαλοπάτι στις εθνικές εκλογές του 2023, κερδίζοντας τότε όλες τις ηλικιακές ομάδες, κινείται πλέον δημοσκοπικά σε μονοψήφιο ποσοστό – μετρήσεις που έχουν φτάσει στο Μαξίμου τους τελευταίους μήνες έχουν δείξει στην καλύτερη περίπτωση οριακά διψήφιο. Σύμφωνα με γκάλοπ της GPO («Παραπολιτικά») η ΝΔ είναι πέμπτο κόμμα στους 17-24 ετών με 8,3% σε σοβαρή απόσταση από την Πλεύση Ελευθερίας που κρατά την πρωτιά με ποσοστό άνω του 20%, αλλά και κάτω από ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και ΠΑΣΟΚ. Την προβληματική επίδοση της ΝΔ επιβεβαιώνει και δημοσκόπηση της MRB (Open): στους 17-24 ετών είναι τέταρτο κόμμα με 6,8%, κάτω από την Πλεύση Ελευθερίας (17%), το ΠΑΣΟΚ (12,7%) και το ΚΚΕ (11,2%), ενώ στην επόμενη ηλικιακή ομάδα, στους 25-34 ετών, η ΝΔ είναι δεύτερη με 11,8%, κάτω από την Πλεύση Ελευθερίας (19,3%) και πάνω από το ΠΑΣΟΚ (10,6%) και την Ελληνική Λύση (9,2%).
Ελένη Ευαγγελοδήμου, ΤΑ ΝΕΑ