Σαρωτικές επιπτώσεις στο μυοσκελετικό σύστημα, με εμφανή συμπτώματα σε μυς, οστά και αρθρώσεις, έχει η παρατεταμένη χρήση κινητών τηλεφώνων, όπως καταδεικνύουν ιατρικές μελέτες. Κυρίως επηρεάζεται ο αυχένας, αφού η επαναλαμβανόμενη κάμψη του προκαλεί χρόνιο πόνο. Ακολουθούν προβλήματα στα χέρια, στους αντίχειρες, στον καρπό, στον αγκώνα, ακόμη και στη γνάθο.

Σχεδόν 7 δισ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν σήμερα κινητό τηλέφωνο. υπολογίζεται ότι μέχρι το 2028 θα έχουν πλησιάσει τα 8 δισ. Kαι φαίνεται πως... δυσκολεύονται να τα αφήσουν από τα χέρια τους, αφού ο μέσος χρήστης αφιερώνει περίπου τρεις ώρες κάθε μέρα στο κινητό του.

Πολλές από τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της χρήσης ή, ακριβέστερα, της κατάχρησης των smartphones στον ανθρώπινο οργανισμό είναι ήδη γνωστές και καταγράφονται στη διεθνή ιατρική βιβλιογραφία: οι ειδικοί συμφωνούν ότι προκαλεί χρόνια ξηροφθαλμία, ότι μειώνει την ποιότητα του ύπνου, ότι περιορίζει τη σωματική δραστηριότητα, άρα συμβάλλει στην παχυσαρκία (με τα νοσήματα που αυτή συνεπάγεται), ότι επηρεάζει τη συμπεριφορά και την κοινωνικοποίηση, ότι συνδέεται με την κατάθλιψη, το άγχος, την ελλειμματική προσοχή και διάφορες άλλες ψυχικές διαταραχές. Πρόσφατα έχουν αρχίσει να αναδεικνύονται και οι σαρωτικές επιπτώσεις στο μυοσκελετικό σύστημα, με εμφανή συμπτώματα στους μύες, στα οστά, στις αρθρώσεις και τα μαλακά μόρια του σώματός μας.

Το γεγονός, μάλιστα, ότι η ηλικία στην οποία κάποιος αποκτάει smartphone βαίνει μειούμενη με ραγδαίους ρυθμούς, κάνει τους επιστήμονες να μιλούν για «πανδημία μυοσκελετικών παθήσεων» σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, ακόμη και σε παιδιά και εφήβους.

«Σύμφωνα με πρόσφατες διεθνείς μελέτες, η παρατεταμένη χρήση των έξυπνων κινητών τηλεφώνων έχει μεγαλύτερη επίδραση στην περιοχή του αυχένα και των άνω άκρων. Σημαντική επίπτωση, ιδιαίτερα στην υγεία των νέων, έχει το λεγόμενο «Text Neck Syndrome», το οποίο προκαλεί χρόνιο πόνο λόγω της αυξημένης και επαναλαμβανόμενης κάμψης του αυχένα: επηρεάζει την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, τους περιβάλλοντες του αυχένα και του ώμου μύες, καθώς και τους υποστηρικτικούς συνδέσμους», επιβεβαιώνει ο Παναγιώτης Παπαγγελόπουλος, καθηγητής Ορθοπαιδικής και διευθυντής της Α΄ Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Χειρουργικής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο «Αττικόν».

Αλλες περιοχές στις οποίες εκδηλώνονται συμπτώματα είναι το χέρι, ο αντίχειρας, ο καρπός, ο αγκώνας, το άνω μέρος της πλάτης, η μέση, το ισχίο, τα κάτω άκρα και η γνάθος. «Επιπρόσθετοι παράγοντες, όπως η έντονη έκταση του καρπού, η έλλειψη υποστήριξης των αγκώνων, η καθιστή θέση του σώματος, καθώς και η χρήση του ενός μόνο χεριού, συχνά προκαλούν άλγος, δυσκαμψία ή μουδιάσματα.

Τα περισσότερα από τα συμπτώματα παρουσιάζονται 15 έως 30 λεπτά από την έναρξη της χρήσης της συσκευής και, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, τα άτομα που επηρεάζονται περισσότερο είναι ηλικίας 18-34 ετών. Πέρα όμως από άλγος ή ενόχληση, η έντονη χρήση των κινητών μπορεί να σχετιστεί και με άλλα παθολογικής φύσεως προβλήματα.

Ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ορθοπαιδικών ασθενών διαγιγνώσκονται με σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, σύνδρομο μυοπεριτονιακού πόνου, ινομυαλγία, σύνδρομο θωρακικής εξόδου, τενοντίτιδα άνω άκρου. Πολύ συχνό είναι πλέον και το σύνδρομο De Quervain, με φλεγμονή και πόνο στη βάση του αντίχειρα, που επιδεινώνεται με τη χρήση του χεριού», συνεχίζει ο κ. Παπαγγελόπουλος.

Υπάρχουν λύσεις; Πώς θα μπορούσε κάποιος να αποτρέψει την εμφάνιση των προβλημάτων ή να περιορίσει τα συμπτώματά τους; «Θα συμβούλευα τους χρήστες των κινητών να αποφεύγουν δυσπροσαρμοστικές στάσεις σώματος –στις οποίες ο αυχένας κάμπτεται για αρκετή ώρα, ασκώντας έτσι πίεση στην περιοχή της ωμοπλάτης– και να αλλάζουν τη στάση του σώματός τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα», τονίζει ο καθηγητής Ορθοπαιδικής.

«Μεγάλη σημασία έχουν επίσης τα συχνά διαλείμματα, οι ασκήσεις διατάσεων για αποσυμπίεση των μυών και νεύρων, η αποφυγή επαναλαμβανόμενων κινήσεων και η χρήση των δύο χεριών και αντίχειρων, ειδικά όταν γράφουμε μηνύματα. Σε κάθε περίπτωση, η σοβαρότητα της κατάστασης δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Το μυοσκελετικό μας σύστημα πλήττεται από τα κινητά με πολλαπλές συνοδές διαταραχές. Η ενημέρωση των πολιτών –από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας αλλά και τα σχολεία– είναι ένα πρώτο αναγκαίο βήμα. Από εκεί και πέρα η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί πάντα σε πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση».