Γράφει και επιμελείται η Νεκταρία Βαρσαμή - Πουλτσίδη 

Σε έναν κόσμο όπου οι προκαταλήψεις και τα «ψέματα» συχνά μας παραπλανούν, οι σελίδες των βιβλίων μπορούν να λειτουργήσουν ως φάροι που φωτίζουν το μονοπάτι προς μια βαθύτερη κατανόηση της πραγματικότητας.

Στο «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», «Η κυψέλη» και «Μετά τα Μεσάνυχτα: Ένα Ταξίδι στο Φως και το Σκοτάδι», καλούμαστε να ξεπεράσουμε τις συνηθισμένες αντιλήψεις μας, να αναζητήσουμε την ουσία πίσω από τις επιφανειακές εικόνες και να αμφισβητήσουμε τα δεδομένα που μας έχουν παρουσιαστεί ως αδιαμφισβήτητα.

Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες - Νικόλας Σμυρνάκης

Στο νέο του βιβλίο «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», ο Νικόλας Σμυρνάκης μοιάζει με έναν καθρέφτη που μας προκαλεί να αμφισβητήσουμε τις βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις μας. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.

Μέσα από τα κείμενα, ο συγγραφέας καταρρίπτει 23 «αλήθειες» που μας έχουν επιβληθεί από την κοινωνία, προσφέροντας μια εναλλακτική οπτική για τη ζωή και την ευτυχία. Μια φιλοσοφική και παράλληλα βαθιά εμπνευσμένη ματιά για τον κόσμο. Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη ζωή ενός ανθρώπου εξάλλου είναι να αποτινάξει τα ψέματα που του έχουν επιβληθεί από τις αυθεντίες της πρώτης νιότης.

Αυτό που ξεχωρίζει είναι ο τρόπος που ο κύριος Σμυρνάκης δένει τη φιλοσοφία με την καθημερινότητα, φέρνοντας σε διάλογο στοχαστές όπως ο Νίτσε και ο Καζαντζάκης με προσωπικές του εμπειρίες. Δεν γράφει απλώς για τη θεωρία, αλλά μας καλεί να δούμε τη ζωή από την ανάποδη: να αποδεχτούμε τη λύπη ως μέρος της χαράς, να αναρωτηθούμε αν η ευτυχία είναι κάτι περισσότερο από στιγμές, να αναζητήσουμε την αυθεντική ελευθερία... Μια ευτυχία στην οποία χωρούν και η λύπη και η δυσκολία και το πρόβλημα, ακόμα και ο πόνος. Γι’ αυτό και μπορεί να διαρκέσει. 

Μέσα από τα αποσπάσματα του βιβλίου, διακρίνεται η προσπάθειά του να αποδημήσει τα κλισέ που μας κρατούν πίσω. Φράσεις όπως «η ευτυχία δεν είναι μόνο στιγμές» και «για να αγαπήσεις τους άλλους δεν χρειάζεται πρώτα να αγαπήσεις τον εαυτό σου» μας οδηγούν σε μια εσωτερική εξερεύνηση, φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με ερωτήματα που σπάνια τολμάμε να θέσουμε.

«Δεν ψάχνουμε να βρούμε το άλλο μας μισό. Ψάχνουμε να βρούμε το άλλο μας ίδιο»

Μιλά για τη φροντίδα των ονείρων μας, όπως ακριβώς φροντίζουμε έναν άνθρωπο που αγαπάμε. Μας θυμίζει ότι όταν εγκαταλείπουμε τα όνειρά μας, γεννιούνται μέσα μας απωθημένα που βαραίνουν την ψυχή μας, οδηγώντας μας σε έναν καθημερινό ψυχοπνευματικό θάνατο. Όμως, όπως τονίζει, αυτός ο θάνατος «σηκώνει ανάσταση» – μια εσωτερική επανάσταση ενάντια στις δικαιολογίες και τους φόβους που μας κρατούν πίσω.

Τα «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες» ξεχειλίζει από έμπνευση, αλλά και μια αίσθηση πρακτικής σοφίας. Το κεφάλαιο για την ευτυχία, ειδικά, λειτουργεί σαν ένα νοερό ταξίδι που μας δείχνει ότι η ευτυχία είναι η σύνθεση αντιφατικών στιγμών. Και η αλήθεια; Δεν είναι προορισμός, αλλά ένας συνεχής δρόμος επιστροφής στον εαυτό μας.

Προτείνω τα «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», διότι θα σου δώσει το έναυσμα να δεις τη ζωή διαφορετικά. Το έργο του Σμυρνάκη είναι μια εξαιρετική επιλογή. Θα σε κάνει να γελάσεις, να σκεφτείς και, ίσως, να επαναπροσδιορίσεις τη δική σου έννοια για την ευτυχία και την αλήθεια.

Η κυψέλη – Frank Herbert

Όταν ακούς Frank Herbert, το μυαλό σου πάει αμέσως στο «Dune»... Λογικό - είναι το αριστούργημά του! «Η κυψέλη» όμως αποδεικνύει πως ο συγγραφέας είχε κι άλλα βέλη στη φαρέτρα του. Κι αυτά τα βέλη στόχευσαν κατευθείαν στις φοβίες μας για τη μαζική κοινωνία.

Βρισκόμαστε σε μια φάρμα στο Όρεγκον, όπου μια μυστική κυβερνητική υπηρεσία ανακαλύπτει πως κάτι περίεργο συμβαίνει. Ο ιδιοκτήτης, ο εντομολόγος Νιλς Χέλστροµ, φαίνεται να κρύβει κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια απλή αγροτική επιχείρηση. Πράκτορες εξαφανίζονται, μυστηριώδεις τεχνολογίες έρχονται στο φως και σιγά-σιγά αποκαλύπτεται μια κοινωνία-κυψέλη που ζει κάτω από τη γη.

Ο Herbert καταφέρνει κάτι εντυπωσιακό εδώ: μας κάνει να συμπαθήσουμε τον Χέλστρομ και την κοινότητά του, παρόλο που αυτό που έχει δημιουργήσει είναι εφιαλτικό για τα δικά μας δεδομένα. Μια κοινωνία βασισμένη στα κοινωνικά έντομα, όπου κάθε μέλος γεννιέται και εκτρέφεται για συγκεκριμένο σκοπό. Τρομακτικό; Ναι. Συναρπαστικό; Απολύτως.

Διαβάζοντας το «Η κυψέλη», οι περιγραφές της υπόγειας «κυψέλης» είναι τόσο ζωντανές που με έκαναν να ανατριχιάσω. Ο συγγραφέας δεν ωραιοποιεί τίποτα - βλέπουμε την αμείλικτη φύση αυτής της κοινωνίας, αλλά και την αποτελεσματικότητά της. Κι εκεί είναι που αρχίζουν οι δύσκολες ερωτήσεις: μήπως υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσαμε να μάθουμε από αυτό το μοντέλο; Οι κοινωνικές-οικολογικές προεκτάσεις, του βιβλίου θέτουν ερωτήματα για τη θέση, ακόμα και την επιβίωση της ανθρωπότητας.

Βέβαια «Η κυψέλη» έχει και τα αρνητικά της. Το τέλος, για παράδειγμα, μοιάζει βιαστικό και αφήνει πολλά ερωτήματα αναπάντητα. Οι χαρακτήρες, εκτός από τον Χέλστρομ, παραμένουν μάλλον επιφανειακοί. Αλλά αυτά ωχριούν μπροστά στην κεντρική ιδέα και την εκτέλεσή της.

Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη µε τη μεγαλύτερη απειλή που έχει γνωρίσει ποτέ… Πού αρχίζει το τέλος του ανθρώπινου είδους;

Αυτό που πραγματικά ξεχωρίζει είναι η οικολογική συνείδηση του Herbert. Δεν πέφτει στην παγίδα να εξιδανικεύσει το μοντέλο των εντόμων· αντίθετα, δείχνει πως η ανθρώπινη προσαρμογή του έχει τους δικούς της κανόνες και περιορισμούς. Είναι ένα βιβλίο που σε βάζει να σκεφτείς πάνω στη φύση της κοινωνίας και την εξέλιξή της.

Προτείνω το «Η κυψέλη», αν θέλετε κάτι διαφορετικό από τον Herbert του «Dune». Θα σας κρατήσει συντροφιά, θα σας προβληματίσει, και πιθανότατα θα σας κάνει να κοιτάξετε με άλλο μάτι την επόμενη φωλιά μυρμηγκιών που θα συναντήσετε. Μπορεί να μην είναι το καλύτερο βιβλίο του, αλλά σίγουρα είναι ένα που αξίζει την προσοχή σας.

Μετά τα Μεσάνυχτα: Ένα Ταξίδι στο Φως και το Σκοτάδι

Το «Μετά τα Μεσάνυχτα», το δεύτερο μέρος της σειράς Manhattan της Τατιάνας Τζινιώλη, είναι μια συναισθηματική δίνη που σε τραβάει βαθιά, σε κομματιάζει και σε ξαναχτίζει με έναν μοναδικό τρόπο. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πηγή αλλά δεν είναι απλώς μια ιστορία αγάπης. Είναι ένα συγκλονιστικό ταξίδι μέσα στο πένθος, την ενοχή και την ελπίδα, που σε αφήνει να αναρωτιέσαι για τις δικές σου αντοχές και όρια.

Ο Σεμπάστιαν, βυθισμένος στο πένθος για τη γυναίκα που έχασε, είναι παγιδευμένος στον χρόνο. Η υπόσχεση που έδωσε στον εαυτό του να κρατήσει τη μνήμη της ζωντανή, τον κρατά αιχμάλωτο, μέχρι που εμφανίζεται η Λέξι, το κορίτσι που φωτίζει τη σκοτεινή του ύπαρξη. Εκείνη βλέπει κάτι στον Σεμπάστιαν που κανείς άλλος δεν τολμά να αγγίξει: έναν άντρα που μπορεί να σωθεί, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως εκείνη θα πρέπει να θυσιάσει ένα κομμάτι της ψυχής της.

Η ιστορία τους είναι μια συνεχής σύγκρουση. Ο Σεμπάστιαν, ανίκανος να αποδεχτεί το παρελθόν και να αγκαλιάσει το παρόν. Η Λέξι, έτοιμη να διαλυθεί για να του δώσει ζωή. Και ανάμεσά τους, ερωτήματα που στοιχειώνουν: Πώς να νικήσεις μια ανάμνηση που σε καταδιώκει; Πώς να προσφέρεις την καρδιά σου, όταν εκείνος δεν μπορεί να αφήσει πίσω τη δική του;

Διαβάζοντας το «Μετά τα Μεσάνυχτα», ένιωσα κάθε σελίδα να γεμίζει την ψυχή μου με αντιφατικά συναισθήματα. Ο πόνος του Σεμπάστιαν, βαρύς και αποπνικτικός, σε κάνει να πονάς μαζί του. Η ελπίδα της Λέξι, φωτεινή και ακατάβλητη, σου δίνει κουράγιο. Και ανάμεσά τους, μια μάχη ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι που σε κρατάει καθηλωμένο.

Η Τατιάνα Τζινιώλη καταφέρνει με τη γραφή της να σου μεταδώσει την ένταση κάθε στιγμής. Οι χαρακτήρες της είναι απόλυτα ανθρώπινοι: με αδυναμίες, λάθη και αντιφάσεις. Δεν τους αγαπάς απλώς· τους ζεις. Νιώθεις τον θυμό της Λέξι, τις τύψεις του Σεμπάστιαν, την αναστάτωση που φέρνει το παρελθόν και την προσπάθεια να χτιστεί ένα μέλλον.

Προτείνω το «Μετά τα Μεσάνυχτα» σαν ένα βιβλίο που δεν σου αφήνει περιθώρια να μείνεις αμέτοχος. Θα σε κάνει να γελάσεις, να θυμώσεις, να δακρύσεις. Θα σε αναγκάσει να σκεφτείς την αγάπη, την απώλεια και τις ευκαιρίες που δίνουμε – ή αρνούμαστε – στον εαυτό μας.