«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το 2024 μας αφήνει σημαντικά προβλήματα στο πρωτογενή τομέα, όπως οι σημαντικές ελλείψεις σε πρώτες ύλες, φυσικούς πόρους και εργατικά χέρια, μεγάλα προβλήματα που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή όπως οι επιπτώσεις στις καιρικές συνθήκες (πλημμύρες, ξηρασία, διάβρωση εδαφών) και στην ανθεκτικότητα του συστήματος παραγωγής τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια».

Αυτά μεταξύ άλλων τονίζει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ομότιμος καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Θεοφάνης Γέμτος, προσθέτοντας πως το 2024 έγινε μεγάλη πρόοδος στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών σε πολλές περιοχές του πλανήτη που μπορούν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τα προβλήματα.

Γεωργία ακριβείας και μεταβλητές εφαρμογές εισροών, χρήση αυτόνομων οχημάτων για εκτέλεση εργασιών, χρήση drones σε πολλές εφαρμογές αλλά και η είσοδος τεχνητής νοημοσύνης σε γεωργικές εφαρμογές προχώρησαν σημαντικά, σύμφωνα με τον ίδιο. Τι προβλέπεται για το μέλλον; Ο κ. Γέμτος προσπαθεί στη συνέχεια να δώσει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ μια εικόνα των αλλαγών που αναμένονται.

Πρώτο στοιχείο η Γεωργία ακριβείας και η περαιτέρω ψηφιοποίηση της. Η Γεωργία Ακριβείας έχει αναπτυχθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Σήμερα χρησιμοποιεί δεδομένα που συγκεντρώνονται από εναέρια μέρα (δορυφόρους, drones), από αισθητήρες στο έδαφος ή στο χωράφι, GPS και επιτρέπει τη σωστή εφαρμογή των εισροών με αποτέλεσμα εξοικονόμηση πόρων αλλά και μεγιστοποίηση της παραγωγής. Σήμερα έχουμε δυνατότητες διαφοροποιημένης εφαρμογής δόσεων λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, νερού που συμβάλλουν στη βελτιωμένη διαχείριση των χωραφιών, τονίζει ο ίδιος.

Η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης θα βοηθήσει στη διαχείριση των αγροκτημάτων αλλά και σε εκτιμήσεις για την επίδραση αλλαγών στη διαχείριση. Αυτό θα συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας και στη καλύτερη εφαρμογή των εισροών μειώνοντας το κόστος και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Χρήση του IoT (ιντερνέτ των πράγματων ή των μηχανών) στη γεωργία θα επιτρέψει την επικοινωνία μεταξύ των μηχανών και στη λήψη αποφάσεων για καλύτερη διαχείριση. Η χρήση του IoT επιτρέπει την άμεση σύνδεση αισθητήρων (στο χωράφι, σε drones, δορυφόρους κλπ) με συστήματα επεξεργασίας των δεδομένων και λήψης αποφάσεων που μπορούν να αυτοματοποιήσουν εργασίες όπως η άρδευση ων χωραφιών. Οι δυνατότητες είναι τεράστιες και αναπτύσσονται συνεχώς.

Ανάπτυξη ρομποτικών συστημάτων και αυτοματοποίηση εργασιών στο αγρόκτημα

Τα ρομποτικά συστήματα θα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του προβλήματος έλλειψης εργατικών χεριών στη γεωργία. Θα μπορούν να εκτελούν πολλές εργασίες χωρίς τον άμεσο έλεγχο των αγροτών. Η βελτίωση της λειτουργίας τους, της ακρίβειας και της ασφάλειας βελτιώνονται κάθε χρόνο κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί.

Χρησιμοποίηση τεχνολογίας Blockchain για την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και τη διαφάνεια στις μεθόδους παραγωγής. Όπως ίσως γνωρίζετε, τονίζει, η ΕΕ προωθεί τη χρήση μεθόδων αειφορικής ή βιώσιμης γεωργίας στη παραγωγή της. Στόχος είναι να πειστούν οι αγρότες να τις υιοθετήσουν, να τις υιοθετήσει και η εφοδιαστική αλυσίδα. Παράλληλα, ο καταναλωτής να είναι πειστεί να τα προτιμήσει και ενδεχομένως να πληρώσεις κάποιο τίμημα.

Για να τα αναζητήσει ο καταναλωτής θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι το προϊόν παρήχθη σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τους κανόνες της βιώσιμης γεωργίας. Εδώ μπορεί να συμβάλλει τη τεχνολογία Blockchain (αποκεντρωμένες ανοικτές τεχνολογίες). Η ιδέα του Blockchane είναι η δημιουργία ενός δικτύου ισοτόπων με δεδομένα που δεν μπορούν να αλλοιωθούν. Έτσι ο καταναλωτής θα μπορεί με βεβαιότητα να γνωρίζει πώς παρήχθησαν, πώς διακινήθηκαν ή μεταποιήθηκαν τα προϊόντα που του προσφέρονται ώστε να κάνει τις επιλογές του. Το σύστημα χρησιμοποιείται σήμερα στα κρυπτο-νομίσματα αλλά αναμένεται να επεκταθεί και σε άλλους τομείς της οικονομίας και στη γεωργία. Φαντάζομαι ένα τέτοιο σύστημα, δεν παραλείπει να τονίσει ο Ομότιμος καθηγητής, θα βοηθούσε ιδιαίτερα την εφορία της Ελλάδας.

Βιωσιμότητα και κλιματική ανθεκτικότητα της γεωργίας

Δεν υπάρχει αμφιβολία, διευκρινίζει ο κ. Γέμτος, ότι η γεωργία πρέπει να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες συνθήκες για να συνεχίσει να παράγει καλύπτοντας τις ανάγκες του πληθυσμού της Γης. Θα πρέπει να προωθηθούν πρακτικές όπως η αναγεννητική γεωργία, η προστασία των φυσικών πόρων όπως έδαφος, νερό και ενέργεια. Όλα αυτά με τη χρήση και ανάλυση πολλών δεδομένων που θα οδηγήσουν στις βέλτιστες λύσεις. Για να καταλήξει τονίζοντας:

«Οι νέες τεχνολογίες είναι το εργαλείο για βελτίωση της παραγωγικότητας της οικονομίας και ειδικότερα της γεωργίας. Πρέπει στη χώρα να αναπτύξουμε και να υιοθετήσουμε αυτές τις τεχνολογίες αν θέλουμε η γεωργία μας να είναι ανταγωνιστική. Πρέπει να αναπτύξουμε επιχειρήσεις που θα αναπτύσσουν τις τεχνολογίες αυτές και να τις προωθήσουμε στους αγρότες μας. Πιστεύω ότι έχουμε την έρευνα αλλά και τις νεοφυείς επιχειρήσεις για τη προώθηση των ψηφιακών τεχνολογιών. Αυτό που λείπει είναι η στήριξή τους από την Ελληνική γραφειοκρατία όπως πχ το Σχέδιο για την ΚΑΠ. Λείπει όμως και το σύστημα μεταφοράς της πληροφορίας και τεχνογνωσίας στους αγρότες. Στοιχεία που πρέπει το πολιτικό σύστημα της χώρας να συζητήσει και να αναπτύξει και εφαρμόσει πολιτικές προώθησης των νέων τεχνολογιών».

Αποστόλης Ζώης (ΑΠΕ-ΜΠΕ)