«Με τον Σηµίτη και µε το ΠΑΣΟΚ, καληµέρα, ήλιε, καληµέρα». Στα µέσα της δεκαετίας του ’00, αν ακούγατε ένα παιδί της Γενιάς Ζ να τραγουδάει τη συνθηµατική παράφραση του «Καληµέρα ήλιε» του Μάνου Λοΐζου, αυτό συνέβαινε επειδή έτυχε να παρακολουθήσει στην τηλεόραση άλλη µια επανάληψη ενός επεισοδίου του «Κωνσταντίνου και Ελένης», όπου ακούστηκε το παραπάνω σύνθηµα. Eνα µέρος της Γενιάς Ζ ανακάλυψε το ΠΑΣΟΚ µέσω των επαναλήψεων των κωµικών σειρών της ελληνικής µυθοπλασίας των ’90s και των ’00s. Οι σεναριογράφοι εµπνεύστηκαν από το ΠΑΣΟΚ, χρησιµοποιώντας το ως όχηµα για να σατιρίσουν τα πολιτικά τεκταινόµενα της εποχής, ενώ οι πιο πρόσφατες αναφορές δείχνουν την αξιοποίηση του brand name του ΠΑΣΟΚ για νοσταλγικούς σκοπούς, αναπαράγοντας στερεότυπα για τις λεγόµενες «καλές εποχές».

Από τις πρώτες σειρές της ιδιωτικής τηλεόρασης, «Οι Αυθαίρετοι» του Βασίλη Νεµέα προβλήθηκαν το 1989 στο Μega, χρονιά που σηµαδεύτηκε από το σκάνδαλο Κοσκωτά και µια πρωτοφανή πόλωση του πολιτικού κόσµου. Μέσα από τις δύο αντίπαλες οικογένειες που έχουν κοινή καταγωγή και ίδια επώνυµα, ο Νεµέας σατίρισε την αντιπαλότητα, αλλά και τα κοινά σηµεία όπου συνέκλιναν το ΠΑΣΟΚ και η Νέα ∆ηµοκρατία. Το «πασοκόµετρο» αγγίζει υψηλές θερµοκρασίες σε πολλές σειρές των ’90s, µε έµµεσες ή και ευθείες αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα που παραπέµπουν στο Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνηµα. Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 εµφανίζονται δύο από τους πιο εµβληµατικούς πασοκικούς ήρωες της περιόδου.

Στους «∆ύο Ξένους» του Mega (1997-1999), το συγγραφικό δίδυµο των Αλέξανδρου Ρήγα και ∆ηµήτρη Αποστόλου µας συστήνει την Ντένη Μαρκορά (Ντίνα Κώνστα). Βέρα Κολωνακιώτισσα και οπαδός του Παναθηναϊκού, δεν διστάζει να τονίζει τη σχέση της µε το Μέγαρο Μαξίµου και τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σηµίτη, ακόµα και όταν τη συλλαµβάνουν για χουλιγκανισµό στο κλειστό γήπεδο της Καλογρέζας. Την ίδια περίοδο, στον ANT1 γνωρίζουµε και τον «Ακάλυπτο» του Αντώνη Καφετζόπουλου στην κωµική σειρά του Λευτέρη Καπώνη «Και οι παντρεµένοι έχουν ψυχή» (1997-2000). Με όπλο του τη λαµογιά, τη γαλιφιά και την έξυπνη ατάκα, ο «Ακάλυπτος» συµβόλιζε την κοινωνική πραγµατικότητα εκείνης της εποχής.

Ενα άλλο συγγραφικό δίδυµο, αυτό των Χάρη Ρώµα και Αννας Χατζησοφιά, δηµιούργησε τον «Κακό Βεζύρη», σειρά που προβλήθηκε για µια σεζόν από το «Μεγάλο Κανάλι» (1997-1998). Οι δύο σεναριογράφοι σατίρισαν τους κοµµατικούς µηχανισµούς του ΠΑΣΟΚ και τον πολιτικό βόρβορο της εποχής µε εξτραβανταδόρικο τρόπο, µέσα από τις δολοπλοκίες ενός γενικού γραµµατέα του ΥΠΕΧΩ∆Ε, ο οποίος σαν άλλος Ιζνογκούντ πάλευε να γίνει υπουργός στη θέση του υπουργού. Το σύµπαν της σειράς παρέπεµπε σε παρηκµασµένο ΠΑΣΟΚ. Στην επόµενη δουλειά τους, «Κωνσταντίνου και Ελένης» (1998-2000, ΑΝΤ1), σχολίαζαν στο 57ο επεισόδιο το κλίµα των βουλευτικών εκλογών του 2000. «Ποιους εκφράζει σήµερα το ΠΑΣΟΚ; Βιοµήχανους, εφοπλιστές και µικροµεσαίους», έλεγε ανερυθρίαστα ο βιοµήχανος Μάνθος Φουστάνος (Βασίλης Κούκουρας), για να πείσει τον Κωνσταντίνο Κατακουζηνό (Χάρης Ρώµας) να ψηφίσει ένα σταυρωµένο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ.

Λίγο πριν τους Ολυµπιακούς, ο τηλεοπτικός µικρόκοσµος των φυλακών Καλάµου στους «Στάβλους της Εριέτας Ζαΐµη» των Ρήγα - Αποστόλου (2002-2004, ΑΝΤ1) ήταν ο πιο πλούσιος σε πασοκικές αναφορές, εξαιτίας της κρατούµενης Φώτως Μπαρτζώκα (Χρυσούλα ∆ιαβάτη). «Θα σε ξανάβρω στους µπαξέδες, τρεις του Σεπτέµβρη να περνάς», τραγουδούσε, καθώς καρφίτσωνε τη διακήρυξη του Κινήµατος, πριν επιδοθεί σε ένα ατακαδόρικο πινγκ πονγκ µε τη Νεοδηµοκράτισσα συγκρατούµενή της Μανωλία Μπούρνοβα (Πηνελόπη Πιτσούλη). Για να γίνουν κατανοητές οι αναφορές τους, οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις ήταν απαραίτητες.

Με τα χρόνια, οι σεναριακές αναφορές στο ΠΑΣΟΚ ατόνησαν, µέχρι που η νοσταλγία που καλλιεργήθηκε από σελίδες στο Facebook και µιµίδια στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν υλικό και έµπνευση στην πιο πρόσφατη δουλειά του συγγραφικού διδύµου. ∆εκαετίες αργότερα, ο τηλεοπτικός ρόλος της Λυδίας Φωτοπούλου στην «Τούρτα της µαµάς» στην ΕΡΤ1 (2020-2022) έλεγε µε νοσταλγική έµφαση: «Αχ ΠΑΣΟΚ, ωραία χρόνια. Εβηχες και έβγαινες στη σύνταξη, δεν σε έβαζαν καραντίνα». Η ατάκα µετατράπηκε σε σλόγκαν που χρησιµοποιήθηκε ευρέως στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε άρθρα γνώµης, νοσταλγικές ανασκοπήσεις και ιδιωτικές συνοµιλίες. Για όσους πρόλαβαν τα «ωραία χρόνια» του ΠΑΣΟΚ, οι απόψεις διίστανται, αλλά για τη Γενιά Ζ φαντάζουν ξεκαρδιστικά και αποκαλυπτικά του κλίµατος της εποχής, χάρη στην ελληνική µυθοπλασία.

Παντελής Τσομπάνης, Καθημερινή