Οι Εν Σεβαστεία Τεσσαράκοντα Μάρτυρες

Σαράντα Ρωμαίοι στρατιώτες, οι οποίο μαρτύρησαν για τη χριστιανική τους πίστη επί αυτοκράτορος Λικινίου (308-324).

Θεολογία
Ανήκαν στο ίδιο τάγμα που έδρευε στην πόλη Σεβάστεια της Μικράς Ασίας (σημερινή Σιβάς Τουρκίας). Επειδή αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα, αφού πρώτα βασανίσθηκαν με διαταγή του τοπικού ηγεμόνα Αγρακόλαου, στη συνέχεια καταδικάστηκαν να περάσουν μία νύχτα μέσα στα παγωμένα νερά της λίμνης της Σεβάστειας. Ένας από αυτούς λιποψύχησε και αντικαταστάθηκε από τον καπικλάριο (δεσμοφύλακα) Αγλάιο, ο οποίος βλέποντας το μαρτύριό τους, πίστεψε στον Χριστό. Την επομένη, όταν αρνήθηκαν εκ νέου να θυσιάσουν στα είδωλα, κάηκαν στην πυρά και οι σοροί τους πετάχτηκαν στη λίμνη. Χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής περισυνέλεξαν τα λείψανά τους και τα έθαψαν με κάθε τιμή.

Τα ονόματα των 40 Μαρτύρων:

Αγγίας
Καπικλάριος Αγλάιος
Αέτιος
Αθανάσιος
Ακάκιος
Αλέξανδρος
Βιβιανός
Γάιος
Γοργόνιος
Δομετιανός
Δόμνος
Εκδίκιος
Ευνοϊκός
Ευτύχιος
Ηλιάκης
Ιουλιανός
Ηράκλειος
Ησύχιος
Θεόδουλος
Θεόφιλος
Ιωάννης
Κλαύδιος
Κύριλλος
Κάνδιδος
Κυρίων
Λεόντιος
Λυσίμαχος
Μελίτων
Νικόλαος
Ξάνθιος
Ουαλέριος
Ουάλης
Πρίσκος
Σαρκεδών
Σεβηριανός
Σισίννιος
Σμάραγδος
Φιλοκτήμων
Φλάβιος
Χουδίων.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη των 40 Μαρτύρων κάθε χρόνο στις 9 Μαρτίου και η Καθολική την επομένη. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν ο Σαράντος και η Σαραντούλα.

Απολυτίκια
Τας αλγηδόνας των Αγίων, ας υπέρ σου έπαθον, δυσωπήθητι, Κύριε· και πάσας ημών τας οδύνας ίασαι, φιλάνθρωπε δεόμεθα.

Θείω Πνεύματι, συγκροτηθέντες, δήμος ώφθητε, τροπαιοφόρος, Αθλοφόροι Χριστού Τεσσαράκοντα, δια πυρός γαρ και ύδατος ένδοξοι, δοκιμασθέντες λαμπρώς εδοξάσθητε. Αλλ' αιτήσασθε, Τριάδα την υπερούσιον, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Κοντάκιον
Πάσαν στρατιάν, του κόσμου καταλιπόντες, τω εν ουρανοίς Δεσπότῃ προσεκολλήθητε, Αθλοφόροι Κυρίου Τεσσαράκοντα, δια πυρός γαρ καί ύδατος, διελθόντες μακάριοι, επαξίως εκομίσασθε, δόξαν εκ των ουρανών, και στεφάνων πληθύν.

Λαογραφία
Οι λαϊκές δοξασίες, που σχετίζονται με την ημέρα, έχουν ως βάση τη θρησκευτική και μαγική σημασία του αριθμού σαράντα.

Εδέσματα της ημέρας, η σαραντόπιτα (πίτα με σαράντα φύλλα), σαράντα τηγανίτες ή φαγητά από σαράντα χόρτα. Σχετική είναι και η παροιμία: «Σαράντα φας, σαράντα πιεις, σαράντα δωσ’ για την ψυχή σου».

Η ημέρα αυτή, ενταγμένη μέσα στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, έδινε παλαιότερα την ευκαιρία για ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, όπως μαρτυρεί το δίστιχο που τραγουδούσαν στην Αθήνα, στο γιορταστικό τραπέζι: «Ας χορέψουμε κι ας είναι, των αγιω-Σαράντων είναι».

sansimera.gr