Στα 569 εκατ. ευρώ ανέρχονται, μέχρι σήμερα, οι χρηματοδοτήσεις που έχει καταβάλει το ΥΠΑΑΤ στη Θεσσαλία – είτε μέσω του ΕΛΓΑ, είτε μέσω έκτακτων χρηματοδοτήσεων- προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που προέκυψαν από τις θεομηνίες του Σεπτεμβρίου, τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, σε εκδήλωση με θέμα «Οικονομία- Αγροτική Πολιτική- Κλιματική Αλλαγή, στην περιφέρεια Θεσσαλίας», που έγινε στη Λάρισα.

Το κόστος ανασυγκρότησης όπως είπε, εκτιμάται ότι θα φθάσει στα 3,5 δις ευρώ και εξήγησε ότι ποσό των 569 εκατ. που έχει καταβληθεί, είναι έκτακτες χρηματοδοτήσεις  οι οποίες δίνονται επιπρόσθετα των τακτικών  (βασική ενίσχυση, οικολογικά σχήματα, συνδεδεμένες ενισχύσεις, φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις κ.α.) και δεν έχουν συμπεριληφθεί οι ενισχύσεις που αναμένεται να δοθούν τον Οκτώβριο και Δεκέμβριο του 2024 και αφορούν στη βασική ενίσχυση και στα οικολογικά σχήματα.

Συγκεκριμένα δόθηκαν για το 2023:

Από τον Πυλώνα 1: 248.780.355

Από τον Πυλώνα 2: 146.157.813

Λοιπές πληρωμές: 18.145.021

Σύνολο 413.083.190

Για το 2024, μέχρι τώρα έχουν δοθεί:

Από τον Πυλώνα 1: 172.559.070

Από τον Πυλώνα 2: 10.161.899

Λοιπές πληρωμές: 976.558

Σύνολο:   183.697.528

Οι άξονες πολιτικής

Παράλληλα αναφέρθηκε στους τρεις άξονες πολιτική που ανέπτυξε και αναπτύσσει το ΥΠΑΑΤ σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιούργησαν οι θεομηνίες αλλά και την ανασυγκρότηση της Περιφέρειας.

Οι τρείς άξονες στους οποίους στηρίχθηκε η πολιτική του ΥΠΑΑΤ για τη Θεσσαλία είναι:

1) Άμεσες δράσεις και ενισχύσεις

2) Αποκαταστάσεις και βελτίωση υποδομών

3) Σχεδιασμός για το μέλλον σε συνθήκες κλιματικής κρίσης

Στην εκδήλωση που έγινε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας, μίλησαν επίσης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης,  ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας, καθώς και οι υφυπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Τριαντόπουλος.

Άμεσες δράσεις και ενισχύσεις

  • Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ: Ήδη έχουν καταβληθεί 150 εκ. € ως προκαταβολές για τις ζημιές που έχουν γίνει. Συγκεκριμένα:
    • 132 εκ. € για περίπου 30.000 δηλώσεις ζημίας απώλειας φυτικής παραγωγής
    • 16,7 εκ. € για περίπου 2.500 δηλώσεις απώλειας ζωικού κεφαλαίου
    • Μαζί με επιπλέον πληρωμές, συμπεριλαμβάνοντας και ζημιές εκτός θεομηνιών, οι αποζημιώσεις έχουν ξεπεράσει τα 193,5 εκ €.
    • Η εξόφληση αναμένεται να ξεπεράσει τα 110 εκ. € και θα γίνει εντός του Ιουνίου, αν και η ΕΕ έχει δώσει περιθώριο 4ετίας.
    • Διευκόλυνση στη δήλωση ζημίας: σε κτηνοτροφία και μελισσοκομία δήλωση ζημίας χωρίς να προηγηθεί επίσκεψη εκτιμητή ΕΛΓΑ.
  • Γεωργικό Αποθεματικό 2023:15,8 εκ. € για μη ασφαλισμένους στον ΕΛΓΑ
  • Deminimis αλιέων: έχει καταβληθεί ήδη περίπου 1 εκ €, αναμένεται η καταβολή επιπλέον 1,6 εκ €.
  • Κόστος παραγωγής
    • 10ετές πρόγραμμα αποπληρωμής οφειλών ηλεκτρικού ρεύματος με μηδενικό επιτόκιο.
    • Ειδικές ρυθμίσεις για 10ετή πρόσβαση σε μειωμένη τιμή ηλεκτρικού ρεύματος
    • Επιπλέον έκπτωση 10% στο ρεύμα Μάιο-Σεπτέμβριο
    • Επιστροφή ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο και για το 2024: καταβλήθηκε η πρώτη δόση (περίπου 40 εκ € σε 307 χιλιάδες δικαιούχους).
  • Στήριξη παρακάρλιων: 43 εκ. € από το Γεωργικό Αποθεματικό 2024 για κάλυψη απολεσθέντος εισοδήματος λόγω μη δυνατότητας καλλιέργειας γης – η πληρωμή ξεκινά το τέλος Μαΐου.
  • Εκδόθηκαν παρεκκλίσεις στο τομεακό της μελισσοκομίας και το μέτρο της βιολογικής γεωργίας – κτηνοτροφίας, ούτως ώστε κανείς από τους πληγέντες να μη χάσει ούτε ένα ευρώ ενίσχυσης. Από το πρόγραμμα η Θεσσαλία λαμβάνει 33,7 εκ. € που αντιστοιχούν σε 7.009 δικαιούχους.
  • Συλλογή νεκρών ζώων και κατεστραμμένων συσκευασιών φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων, αποφεύγοντας μια ανυπολόγιστη υγειονομική και περιβαλλοντική κρίση. Περισυλλέχθηκαν και διαχειρίστηκαν άμεσα περί τα 000 νεκρά ζώα και 110.000 πτηνά.
  • Προσδιορισμός επιπτώσεων κακοκαιρίας στα οικοσυστήματα: ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ διενέργεια αναλύσεων εδάφους και ΙΝΑΛΕ-ΕΛΚΕΘΕ αναλύσεων ποιότητας θαλάσσιων υδάτων και αλιευμάτων.
    • Φυλλάδια με καλλιεργητικές οδηγίες για την αποκατάσταση των εδαφών και τις ορθές πρακτικές και ανοικτές συναντήσεις με πληγέντες αγρότες όπου παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσματα των εδαφολογικών ερευνών και συζητήθηκαν οι τρόποι αποκατάστασής τους.

Έτσι έγινε το πρώτο βήμα ώστε ο κόσμος να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του, να νιώσει ασφάλεια, να καλύψει τις άμεσες ανάγκες και να επανεκκινήσει το συντομότερο δυνατό ο πρωτογενής τομέας στην περιοχή.

Αποκατάσταση και βελτίωση των υποδομών

Ο υπουργός αναφέρθηκε στα εξής μέτρα:

  • Μέτρο 5.2: 45 εκ. € - Δωρεάν αποκατάσταση ζωικού κεφαλαίου και κατασκευή σταβλικών εγκαταστάσεων με πρότυπα σχέδια που θα πληρούνται όλοι οι κανόνες ευζωίας, καθώς και πρόβλεψη για αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων. Ενισχύεται επίσης και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους παραγωγής. Στο Μέτρο 5.2 εντάχθηκε και η μελισσοκομία.
  • Απονιτροποίηση: Δύο προγράμματα συνολικού ύψους 150 εκ €. Άνοιξαν 16/5 οι αιτήσεις για ένα από αυτά, μέχρι και τις 31/05.
  • Σχέδια βελτίωσης: εγκρίθηκαν επιπλέον 322 δικαιούχοι με 17,7 εκ. €., συνολικά εγκρίνονται 598 δικαιούχοι με 36,4 εκ. €
  • Υπερδεσμεύσεις στα τοπικά προγράμματα Leaderκαμία αίτηση δεν έχει μείνει εκτός.
  • Αποκαταστάσεις ΓΟΕΒ ΤΟΕΒ:
    • Έχουν ήδη καταβληθεί 5 εκ. €.
    • Αναμένεται η κατανομή επιπλέον 10 εκ. € για την αποκατάσταση ζημιών από τις θεομηνίες.

Όπως είπε ο ΥπΑΑΤ στην πρόκλησή του προς του 53 ΤΟΕΒ της περιοχής για τα έργα αποκατάστασης που πρέπει να γίνουν στην Περιφέρεια ανταποκρίθηκαν μόνο 15.

 

Σχεδιασμός για το μέλλον σε συνθήκες κλιματικής κρίσης

Ο υπουργός είπε ότι χρειάζονται αλλαγές γενναίες αλλά συνάμα αναγκαίες. Η κλιματική κρίση, σημείωσε,  ήρθε για να μείνει. Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε και να πάρουμε τις αποφάσεις μας για το μέλλον.

  • Πρώτο και βασικό βήμα, η διαχείριση του νερού.
    • Η εποχή της αλόγιστης χρήσης έχει περάσει ανεπιστρεπτί, πλέον είμαστε υπόλογοι για την κάθε σταγόνα.
    • Η χώρα για πρώτη φορά αποκτά ενιαία πολιτική στον τομέα των υδάτων. Η αρχή θα γίνει στη Θεσσαλία, με τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας. Όπως είπε, απαιτούνται πρόσθετα έργα με βάση το masterplan:
  • Ήδη υλοποιείται ένα πλέγμα έργων σε όλη την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Το πλέον εμβληματικό είναι η αποκατάσταση και ο εκσυγχρονισμός των δικτύων άρδευσης ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Το συνολικό κόστος πληρωμών διαθεσιμότητας ανέρχεται στα  750.000€. Τα αρδευόμενα στρέμματα είναι 115.000 στρέμματα και οι ωφελούμενοι αγρότες 5.750

 

Με εργαλείο την ΚΑΠ 

Απαιτείται στροφή σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, ανθεκτικό και βιώσιμο και να αξιοποιηθούν στο έπακρο πόροι που μπορούν να αντληθούν από τα 19,3 δις ευρώ  της ΚΑΠ. Και αναφέρθηκε στην προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση για αλλαγές στην ΚΑΠ.

Ήδη, είπε, έχουμε επιτύχει να υπάρχει εξαίρεση από την αγρανάπαυση και για το τρέχον έτος και να μειωθεί ο όγκος των ελέγχων στις καλλιέργειες κάτω από 100 στρέμματα, που αφορά το 85% των ελληνικών καλλιεργειών.

Είπε ακόμη ότι ο στόχος για την επόμενη περίοδο είναι:

  1. Η δέσμευση του 2% της ΚΑΠ για αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών στον πρωτογενή τομέα.
  2. Μείωση των οικολογικών σχημάτων από τα 33 που είναι σήμερα με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας
  3. Τη δυνατότητα μεταφορά πόρων από Πυλώνα σε πυλώνα ώστε να μπορέσει να απορροφήσει το κάθε κράτος το μέγιστο των πόρων που δικαιούται.

  

Ενίσχυση συνεργατισμού 

Ο ΥπΑΑΤ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη ενίσχυσης της συνεργατικότητας ιδιαίτερα μέσα από τη συγκρότηση νέων Διεπαγγελματικών Οργανώσεων, οι οποίες όπως τόνισε από οκτώ που είναι σήμερα, στόχος είναι έως το τέλος του έτους να διπλασιασθεί στις 16.

Ανέφερε επίσης ότι έχει δημιουργηθεί επιτροπή ανάμεσα στην ΕΘΕΑΣ και στο ΥΠΑΑΤ που επεξεργάζεται τον εκσυγχρονισμό του συνεταιριστικού πλαισίου και την κωδικοποίηση της συνεταιριστικής νομοθεσίας.

 

ΕΛΓΑ – ΟΠΕΚΕΠΕ- Έλεγχοι 

Επίσης αναφέρθηκε στις προβλέψεις του νέου κανονισμού του ΕΛΓΑ(δύο επίπεδα ασφάλισης, υποχρεωτικό και προαιρετικό, επέκταση της πρόληψης, ψηφιοποίηση του Οργανισμού), για τον οποίο έχει ξεκινήσει η πρώτη  από τις τρεις φάσεις διαβούλευσης που θα γίνουν και κάλεσε τους αγρότες να συμμετάσχουν ενεργά σε αυτήν.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός και στον ΟΠΕΚΕΠΕ και είπε ότι οι επισημάνσεις της ΕΕ είναι σωστές και θα γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να λειτουργεί δίκαια, αποτελεσματικά και με διαφάνεια ο Οργανισμός προς όφελος των παραγωγών. Επανέλαβε ακόμη ότι οι δεσμεύσεις για πληρωμές θα τηρηθούν.

Για τους ελέγχους είπε ότι θα συνεχισθούν. Αναφέρθηκε στο κύκλωμα που αποκαλύφθηκε το οποίο, όπως είπε, η Αστυνομία χαρακτήρισε «εγκληματική οργάνωση». Υπάρχουν 1.000 περιπτώσεις που ελέγχονται μία προς μία και τέσσερις έχουν προφυλακισθεί. ‘Όπως είπε αποτελεί δέσμευση της κυβέρνησης ότι οι ενισχύσεις θα καταβάλλονται σε εκείνους που πραγματικά τις δικαιούνται.

Αναφέρθηκε στο νόμο για την ίδρυση Αγροτικών Τμημάτων στα Επιμελητήρια και στη συμβολή που μπορεί να έχουν στην αγροτική ανάπτυξη.

Τέλος, ευχαρίστησε τα στελέχη του ΕΛΓΑ ιδιαίτερα αυτά της Θεσσαλίας για το έργο τους στην έγκαιρη καταβολή των προκαταβολών των αποζημιώσεων στους πληγέντες.