Το ταξίδι στην Πολωνία, πέρα από εμπειρίες και γνώσεις, μας χάρισε βασικά μαθήματα ζωής: από το πακετάρισμα μιας βαλίτσας, την ευθύνη των προσωπικών μας εγγράφων και αντικειμένων, τη διαδικασία ελέγχου στο αεροδρόμιο, την προσαρμογή σε μια ξένη χώρα και σε μια ξένη οικογένεια, τη δημιουργία φιλίας με εφήβους διαφορετικών χωρών και άλλης κουλτούρας, την επικοινωνία σε διαφορετική γλώσσα, τη συνεργασία για ένα κοινό πρόγραμμα, τη συνέπεια στις απαιτήσεις του ταξιδιού, μέχρι και πάνω από όλα την προβολή με αξιοπρέπεια και ήθος της ελληνικής παρουσίας στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Το να εκπροσωπείς επάξια τη χώρα σου, την πόλη σου και φυσικά το σχολείο σου ήταν εξαρχής ο βασικός μας στόχος και το μεγάλο μας στοίχημα, το οποίο κερδίσαμε με άνεση κατά γενική ομολογία των άλλων δυο χωρών, της Πολωνίας και της Γερμανίας.
Αναμφίβολα ένα πρόγραμμα όπως το Europeans for Peace προϋποθέτει ανοιχτό μυαλό και διάθεση εκ μέρους μας να βγούμε από την ασφάλεια μας. Επομένως οποιοσδήποτε επιλέξει να συμμετάσχει γνωρίζει εκ των προτέρων τι θα επακολουθήσει και είναι προετοιμασμένος για καινούργιες εμπειρίες. Σίγουρα ωστόσο μια τέτοια μετακίνηση αποτελεί μεγάλη πρόκληση. Ιδίως με τη γνωστή Ελληνίδα μητέρα να υπενθυμίζει ανελλιπώς τους κινδύνους. Επτά μέρες μακριά από τη μητέρα πατρίδα και την οικογένεια, ήταν κάτι εντελώς πρωτόγνωρο για μας. Εφοδιασμένοι πάντα με καλή διάθεση καταβροχθίζαμε λαίμαργα κάθε στιγμή του υπέροχου αυτού ταξιδιού. Γεμάτοι ενθουσιασμό και περιέργεια ήμασταν έτοιμοι να εξερευνήσουμε μια τελείως διαφορετική κουλτούρα. Κατά την άφιξή μας και την πρώτη γνωριμία με τις οικογένειες τολμούμε να πούμε πως το κοντέρ νευρικότητας χτύπησε κόκκινο. Γρήγορα ωστόσο κάθε ίχνος αμηχανίας και ντροπής εξαφανίστηκε καθώς η ζεστασιά με την οποία μας περιέβαλαν δημιούργησαν ένα όμορφο και φιλικό περιβάλλον. Όσον αφορά τώρα τη φιλοξενία που δεχθήκαμε, ουδείς έμεινε ανικανοποίητος. Με δέκα οικογένειες να μας φροντίζουν η καθεμία σα μέλη της, ισορροπούσαμε την ανάγκη για οικογενειακή θαλπωρή. Βεβαίως θα ήταν ψέμα εάν λέγαμε ότι δε μας έλειψαν οι δικοί μας. Το ταξίδι αυτό δεν είχε χώρο όμως για μελαγχολίες. Η μέρα του αποχωρισμού ήταν δύσκολη. Κάποιοι έκλαψαν, κάποιοι άλλοι κρατήθηκαν να μην κλάψουν και κάποιοι έκρυψαν τη λύπη τους σε ψεύτικα χαμόγελα. Ακουγόταν συνεχώς για την συνάντησή μας ξανά το Φεβρουάριο και αυτό μας παρηγορούσε κάπως.
Ανανεώνουμε λοιπόν το ραντεβού μας με τους Γερμανούς και τους Πολωνούς φίλους μας για το Φεβρουάριο αδημονώντας για αυτήν τη συνάντηση.
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…
Δέκα μαθητές και δύο καθηγήτριες του 3ου ΓΕΛ. Τρικάλων «Οδυσσέας Ελύτης» στις 25-09-2016 ξεκινήσαμε για την Πολωνία στο πλαίσιο ενός προγράμματος ανταλλαγής μαθητών μεταξύ χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κύριο θέμα του προγράμματος: Οι Ρομά: Από τον αποκλεισμό στην ένταξη, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη. Αφετηρία μας ο σταθμός του τρένου στα Τρίκαλα, όπου γονείς και φίλοι ήρθαν τα ξημερώματα της Κυριακής να μας αποχαιρετήσουν. Τα συναισθήματά μας σε όλη τη διαδρομή έως το αεροδρόμιο της Αθήνας ήταν ανάμεικτα. Στη χαρά, και την προσμονή προστέθηκε και ο φόβος όσων η εμπειρία του αεροπλάνου ήταν πρωτόγνωρη. Οι υπόλοιποι προσπαθήσαμε να τους καθησυχάσουμε, αλλά ο όποιος φόβος μάλλον χάθηκε, όταν έπειτα από δύο ώρες και σαράντα λεπτά πτήσης προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο της Βαρσοβίας. Στο λεωφορείο για το Lublin, την πόλη που ήταν ο βασικός μας προορισμός, εκφράστηκαν οι πρώτες αμφιβολίες και εκδηλώθηκαν οι πρώτοι δισταγμοί για την επερχόμενη γνωριμία με τους Πολωνούς μαθητές που θα μας φιλοξενούσαν στα σπίτια τους για τις επόμενες έξι ημέρες. Άδικα, όπως αποδείχθηκε. Μας υποδέχθηκαν θερμά και εγκάρδια. Έπειτα ο καθένας μας ακολούθησε τον μαθητή που θα τον φιλοξενούσε στο σπίτι του, γνώρισε τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του, πήγαν μαζί στον κινηματογράφο, στο εμπορικό κέντρο της πόλης, βόλτα στην πόλη και στην περιοχή . . .
Την επόμενη μέρα, πρωινό ξύπνημα, γνωριμία με το σχολείο, τους υπόλοιπους Πολωνούς και Γερμανούς μαθητές και καθηγητές του προγράμματος, παρουσίαση των σχολείων της πόλης και της χώρας μας. Την πρώτη μέρα όπου παρευρεθήκαμε στο σχολείο, ξεκινήσαμε με τις λεγόμενες "ice breaking activities" ώστε καθηγητές και μαθητές να χαλαρώσουμε και να έρθουμε πιο κοντά. Αργότερα άρχισαν οι δραστηριότητες φυσικά με θέμα τους "Roma" (=τσιγγάνοι). Αρχικά χωριστήκαμε σε δύο ομάδες και έπειτα το μάθημα ξεκίνησε. Η πρώτη ομάδα διδάχτηκε για την συνολική ιστορία των Τσιγγάνων, την καταγωγή τους, την γλώσσα τους, τα ήθη και τα έθιμά τους και τα πάθη τους. Η δεύτερη ομάδα από την άλλη, ασχολήθηκε με διάφορα τραγούδια και βίντεο σχετικά με την αποξένωση και την διαφοροποίηση των ανθρώπων. Μετά από ένα διάλειμμα για φαγητό από το εστιατόριο του σχολείου το πρόγραμμα συνεχίστηκε με επίσκεψη στα αξιοθέατα της υπέροχης, καλοδιατηρημένης παλιάς πόλης του Lublin. Το απόγευμα εμείς οι Έλληνες και οι Πολωνοί φίλοι μας τελειώσαμε την ημέρα μας ως παρέα σε μια πιτσαρία της πόλης, αφού προηγήθηκε η κοπή τούρτας για τα γενέθλια μιας συμμαθήτριας η οποία έτυχε να τα γιορτάσει στην Πολωνία!
Την δεύτερη μέρα ασχοληθήκαμε με τα στερεότυπα λαών και συγκεκριμένων ομάδων και προσπαθήσαμε μέσα από συζήτηση και workshops να τα καταρρίψουμε. Παρακολουθήσαμε ακόμα την συγκινητική ταινία «Papusza” που αναφερόταν σε μια Ρομά ποιήτρια και ακολούθησε συζήτηση πάνω σ αυτή. Επίσης σταθήκαμε στα στερεότυπα των χωρών οι οποίες συμμετέχουν, αυτή τη φορά αναφορικά στους Τσιγγάνους αποκλειστικά.
Η τρίτη μέρα ήταν πολύ ενημερωτική, όμως όχι και τόσο ευχάριστη, καθώς επισκεφθήκαμε το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Μαιντάνεκ και παρακολουθήσαμε μια διάλεξη για την γενοκτονία των Ρομά κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ήταν αναγκασμένοι να μένουν, τα προσωπικά τους αντικείμενα, οι ιστορίες των επιζώντων, η αίθουσα με τα εκατοντάδες ζευγάρια παπούτσια των δολοφονημένων, το τραπέζι στο οποίο έψαχναν τα σώματα των νεκρών για αντικείμενα αξίας, το κρεματόριο, οι φούρνοι όπου έκαιγαν τους νεκρούς και το μαυσωλείο με τις στάχτες των δολοφονημένων ήταν ένα άκρως δυσάρεστο και πρωτόγνωρο θέαμα για όλους. Εξαιτίας του τεράστιου αριθμού των θυμάτων (περίπου το 20% του συνολικού πληθυσμού), η Πολωνία στη συνέχεια αντιμετώπισε πολλά εσωτερικά προβλήματα σχετικά με την αναδιοργάνωσή της.
Την τέταρτη μέρα το πρόγραμμα περιελάμβανε πάλι επίσκεψη στο στρατόπεδο εξόντωσης του Μπέλζεκ με το ανατριχιαστικό μνημείο και τις θλιβερές πληροφορίες. Μετά απ αυτό είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε την υπέροχη παλιά πόλη του Ζαμόσκ. Το βράδυ απολαύσαμε με τους φίλους μας το καλύτερο παγωτό στο Lublin!
Την Παρασκευή, καθώς ήταν η τελευταία μέρα του προγράμματος, κάναμε μια σύνοψη των όσων μάθαμε και είδαμε και απολαύσαμε μια συναυλία με μουσική των Ρομά ως έναρξη της αποχαιρετιστήριας γιορτής που ακολούθησε. Την επόμενη μέρα αποχαιρετήσαμε τους νέους μας φίλους με λύπη, η οποία απάλυνε κάπως επειδή λόγω οικονομικότερων πτήσεων μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε την Βαρσοβία, καθώς διανυκτερεύσαμε εκεί προκειμένου την Κυριακή να πάρουμε την πτήση της επιστροφής. Αργά το βράδυ της Κυριακής φτάσαμε στα Τρίκαλα κατάκοποι αλλά πλήρεις! Κατά την γνώμη μας, αυτό το ταξίδι μας άλλαξε πολύ, αλλάξαμε τρόπο σκέψης και αντίδρασης, όχι μόνο προς τους Τσιγγάνους αλλά και προς όλους τους ανθρώπους, γιατί όλοι αξίζουν ισάξια αντιμετώπιση!
Οι εμπειρίες του ταξιδιού ανεπανάληπτες και το ταξίδι αξέχαστο. Μάθαμε για το πόσο μπορούν να διαφέρουν οι ζωές των ανθρώπων και αποκτήσαμε νέες φιλίες. Χωρίς τις καθηγήτριές μας, Μαρία Σαμαρά και Κριστίν Φέρνες, όμως και την πρωτοβουλία τους για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος δεν θα ζούσαμε αυτές τις οκτώ υπέροχες μέρες. Για το λόγο αυτό αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε όλους όσους βοήθησαν στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος, δηλαδή τη Διευθύντρια της Δ.Δ.Ε. Τρικάλων κα Βασιλική Κάκλα, τον Δ/ντή μας κο Ευάγγελο Αργυρόπουλο και φυσικά τις υπεύθυνες καθηγήτριές μας.
Οι Μαθητές
Γκέκα Αλεξάνδρα
Κιώρη Ελένη
Κυριάκου Αικατερίνη
Λέγκας Σωτήριος
Λιούλιου Μαρία
Παπαβασιλείου Ευθυμία
Παράσχη Δήμητρα
Τσιάντα Ελένη
Χατζηγάκης Χρήστος
Την Παρασκευή 14/10/2016 η παιδαγωγική ομάδα του 3ου ΓΕΛ Τρικάλων «Οδυσσέας Ελύτης» η οποία είναι υπεύθυνη για την υλοποίηση του προγράμματος Europeans for Peace με τίτλο: “Roma - from Exclusion to Integration, Education and Development”, το οποίο τίθεται σε εφαρμογή για πρώτη φορά στη Θεσσαλία, επισκέφτηκε τη Διευθύντρια της Δ/θμιας Εκπ/σης Ν. Τρικάλων, κα Βασιλική Κάκλα, η οποία υποδέχτηκε την ομάδα με θετική διάθεση και πραγματικό ενδιαφέρον να ενημερωθεί για τα πεπραγμένα της ομάδας από την αρχή της επίσκεψης μέχρι και την ασφαλή επιστροφή της. Η κα Κάκλα τόνισε ότι το σχολείο οφείλει να διατηρεί ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τις νέες τεχνικές εκμάθησης και ενσωμάτωσης των διαφόρων εθνικών μειονοτήτων διότι έτσι θα καταφέρει να ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις του σήμερα. Τέλος, συγχάρηκε όλους τους μαθητές για τις προσπάθειές τους και τη στάση τους απέναντι σε άτομα με εμφανώς λιγότερα προνόμια από εκείνους και εξέφρασε την επιθυμία της για συνεχή υποστήριξη τέτοιων καινοτόμων ενεργειών.
Οι Καθηγήτριες
Μαρία Σαμαρά
Κριστίν Φέρνες