Πριν από περίπου τέσσερα χρόνια στο κέντρο των Τρικάλων, μιας πόλης που συχνά προβάλλεται στα μίντια ως η πόλη του μέλλοντος και τεχνολογικά ευφυής, η καθηγήτρια Πληροφορικής Ελευθερία Καραγιώργου είχε την ιδέα να δημιουργήσει την πρώτη ακαδημία ρομποτικής στην πόλη, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να ασχοληθούν τόσο με τη ρομποτική όσο και ευρύτερα με το STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά).

«Η ρομποτική απευθύνεται αφενός στα παιδιά που έρχονται πρώτη φορά σε επαφή με αυτήν και με τις βασικές αρχές της εκπαίδευσης STEM και αφετέρου σε όσα έχουν προηγούμενη εμπειρία ή ενασχόληση στο σπίτι, στο σχολείο ή ακόμη και στο δικό μας κέντρο από άλλες χρονιές» λέει η Ευαγγελία Ντόνα, διευθύντρια του Αναπτυξιακού Κέντρου Θεσσαλίας (ΑΚΕΘ).

«Στόχος μας είναι να δώσουμε στη νέα γενιά τις απαραίτητες γνώσεις κι έτσι να δημιουργήσουμε τους μελλοντικούς επιστήμονες. Σε αυτά τα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του, το AIRLAB κατάφερε να καθιερωθεί ως η κορυφαία σχολή ρομποτικής στα Τρίκαλα και μία από τις καλύτερες στη Θεσσαλία και στην Ελλάδα». Σήμερα, τα παιδιά που παρακολουθούν μαθήματα στη σχολή είναι από προνήπια μέχρι και μαθητές Α' Λυκείου.

Ωστόσο, στην παρούσα φάση βρίσκονται στη διαδικασία δημιουργίας νέων τμημάτων που θα απευθύνονται και σε ενήλικες (γονείς, εκπαιδευτικούς και φοιτητές), καθώς το ενδιαφέρον για επιμόρφωση στο κομμάτι της ρομποτικής αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.

Πέρα από τα εβδομαδιαία μαθήματα, η σχολή δραστηριοποιείται ενεργά και μέσω διαφόρων άλλων δράσεων καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς. Για παράδειγμα, κάθε Σεπτέμβριο διοργανώνονται δωρεάν εργαστήρια γνωριμίας με τη ρομποτική για όλους τους μαθητές, ενώ στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς πραγματοποιείται εκδήλωση επίδειξης κατασκευών των μαθητών μας και διαγωνισμοί με παιχνίδια STEM.

Μάλιστα, τον Ιούνιο του 2019 έγινε στο Μουσείο Τσιτσάνη ανοιχτή εκδήλωση ρομποτικής, στην οποία μικροί και μεγάλοι κάτοικοι της πόλης είχαν τη δυνατότητα να δουν και να πειραματιστούν με ρομποτικές κατασκευές, καθώς και να πάρουν μέρος σε αγώνα ποδοσφαίρου με ρομπότ.

Ποια είναι, όμως, τα κύρια ενδιαφέροντα των παιδιών σχετικά με τη ρομποτική και τι θέλουν να αλλάξουν μέσω αυτής; O προπονητής και υπεύθυνος της σχολής, κ. Επαμεινώνδας Αγγέλης, απαντά: «Τα πρότζεκτ των μαθητών είναι εμπνευσμένα από τα προβλήματα και τις ανάγκες της κοινωνίας και της καθημερινότητας, αλλά και από τη μελέτη των διάφορων φυσικών φαινομένων.

Τα παιδιά ασχολούνται με κατασκευές από το Διάστημα, όπως το ρόβερ και ο δορυφόρος, δημιουργίες σχετικές με το περιβάλλον και τη φύση, όπως ένα αυτοσχέδιο φράγμα, και οχήματα που χρησιμοποιούν την ηλιακή ενέργεια για την κίνησή τους.

Στα ενδιαφέροντά τους, επίσης, βρίσκονται οι δημιουργίες Φυσικής Ιστορίας με το πάρκο δεινοσαύρων και με ρομπότ που προγραμματίζονται με τη χρήση του περιβάλλοντος scratch, ώστε να αναμετρηθούν σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου.

Βέβαια, αυτό που κάνει ανάρπαστα τα τμήματα στους μαθητές είναι η δυνατότητα του game based learning, δηλαδή της μάθησης μέσω του παιχνιδιού. Πρωταρχικός μας σκοπός είναι να συνδυάσουμε τη γνώση και τη μάθηση με τη διασκέδαση.

Τα παιδιά διασκεδάζουν τις ώρες που παρευρίσκονται στα μαθήματα κι αυτό τους επιτρέπει να συγκρατούν περισσότερες πληροφορίες, να εμπλέκονται πιο ενεργά στο μάθημα και τις διαδικασίες που αυτό περιλαμβάνει και να αναζητούν μόνα τους τη γνώση και την ανακάλυψη.

Συνήθως, τα παιδιά ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο, είτε σε επίπεδο αντιμετώπισης μικρών, καθημερινών πραγμάτων, είτε αναφορικά με τη λύση κάποιου προβλήματος που αντιμετωπίζουμε εδώ και πολλά χρόνια.

Η STEM εκπαίδευση, πεδίο της οποίας αποτελεί και η ρομποτική, αποσκοπεί στο να δώσει τα εφόδια στους μαθητές ώστε να ανακαλύψουν, να εφεύρουν, να επιλύσουν και να καταφέρουν όσα εμείς οι μεγάλοι θα θέλαμε, αλλά για διάφορους λόγους δεν έχουμε καταφέρει».

Πέραν της ρομποτικής, η ακαδημία διαθέτει προγράμματα κι άλλων τομέων: φυσική, τέχνη, μηχανική, τεχνολογία, αστρονομία, χημεία και μαθηματικά.

Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι τα Lego Wedo 2.0, Lego Mindstorms EV3, Gigo First Coding and Robotics, οι εκπαιδευτικές σειρές της Engino για μηχανική και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διάφορα επιμέρους υλικά για τις δραστηριότητες STEM κ.ά.

Επίσης, υπάρχουν προγράμματα που απευθύνονται σε παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με 3D εκτύπωση, προγραμματισμό drones, Arduino, virtual robotics, μαθηματικά, επιστήμες αλλά και με τις αρχές μηχανικής και τεχνολογίας.

Οι διακρίσεις για τους μαθητές της ακαδημίας δεν άργησαν να έρθουν, καθώς το 2017, έναν μόλις χρόνο μετά το άνοιγμα της σχολής, η ομάδα AIRGears του AIRLab, με προπονήτρια την κ. Ελευθερία Καραγιώργου, κατέκτησε την 2η θέση στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στην κατηγορία Γυμνασίου και το 2019 η ομάδα ROBOT FC, με προπονητή τον κ.Αγγέλη Επαμεινώνδα, κατέκτησε την 3η θέση στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στην κατηγορία Δημοτικού.

Έκτοτε, κι άλλες ομάδες (AkethAqua, AkethRobotics και RoboTeens) κατάφεραν να ξεχωρίσουν και να βρεθούν στις πρώτες θέσεις σε πανελλήνιους και περιφερειακούς διαγωνισμούς.

«Τα παιδιά έρχονται κάθε εβδομάδα ενθουσιασμένα και συνήθως δεν θέλουν να φύγουν από το μάθημα» συμπληρώνει ο διευθυντής της σχολής.

«Εκτός αυτού, οι θετικές αντιδράσεις συνεχίζονται και μακριά από την τάξη, μια και δεν είναι λίγες οι φορές που θα μιλήσουμε με τους γονείς τους για κάτι που συζήτησαν ή ασχολήθηκαν μέσα στην εβδομάδα, και είχε να κάνει με το μάθημα, ή θα μας προσεγγίσει κάποιος γονιός που ενδιαφέρεται να εγγράψει το παιδί του. Άλλωστε, η μοναδική προϋπόθεση για να ξεκινήσει ένα παιδί τη ρομποτική είναι απλώς η όρεξη να ασχοληθεί με αυτήν.

Τα σημερινά παιδιά είναι ούτως ή άλλως εξοικειωμένα με την τεχνολογία και διαθέτουν πολλές καινοτόμες ιδέες. Εκεί παρεμβαίνουμε εμείς, παρέχοντάς τους τις γνώσεις και δίνοντάς τους όλα τα εφόδια για να τις υλοποιήσουν. Πράγματι, κάθε φορά μας εκπλήσσουν ευχάριστα όλο και περισσότερο.

Το μυαλό των παιδιών είναι μια ανεξάντλητη πηγή καινοτόμων ιδεών». Μπορεί όλα τα παραπάνω να ακούγονται αρκετά μη ρεαλιστικά ως σενάρια όσον αφορά την υλοποίηση και την πρακτική τους εφαρμογή στο πλαίσιο μιας πόλης, όμως η κ. Ντόνα το διαψεύδει λέγοντας: «Στον πρόσφατο διαγωνισμό ρομποτικής η ομάδα RoboTeens ανέπτυξε και παρουσίασε μια καινοτόμο λύση για ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες ελληνικές, και όχι μόνο, πόλεις.

Με γνώμονα το "Θέλουμε μια ασφαλή πόλη για όλους" και αφορμή τον αυξανόμενο αριθμό ατυχημάτων και δυστυχημάτων που παρατηρείται στις πόλεις κυρίως από παρεμπόδιση ή απόκρυψη των σημάτων οδικής κυκλοφορίας και των φωτεινών σηματοδοτών, η ομάδα μελέτησε, ανέπτυξε και υλοποίησε ένα Σύστημα Ειδοποίησης Μπλοκαρίσματος Σημάτων Κυκλοφορίας και Φωτεινών Σηματοδοτών.

Η κατασκευή, που υλοποιήθηκε με Arduino, χρησιμοποιεί ένα σύστημα υπέρυθρων με το οποίο αντιλαμβάνεται πότε και πού υπάρχει παρεμπόδιση ή απόκρυψη των σημάτων οδικής κυκλοφορίας και των φωτεινών σηματοδοτών από φυσικά (π.χ. κλαδιά δέντρων) ή τεχνητά εμπόδια (π.χ. παράνομο παρκάρισμα, περίπτερα, τέντες).

Στη συνέχεια, και κάνοντας χρήση του υπάρχοντος δικτύου, η εν λόγω κατασκευή ειδοποιεί το Κέντρο Ελέγχου Σημάτων του Δήμου Τρικκαίων για το πού υπάρχει παρεμπόδιση, δίνοντας πληροφορίες όπως συντεταγμένες, εικόνα και απόσταση του εμποδίου, οπότε ενημερώνονται οι αρμόδιες Αρχές (Τροχαία, δήμος) για την αντιμετώπισή του.

Επομένως, δεν προκαλεί καμία έκπληξη το ότι πολλά παιδιά θέλουν να ασχοληθούν και επαγγελματικά με τη ρομποτική (ή με κάποιο επάγγελμα που να τη συνδυάζει), καθώς στο μέλλον οι εφαρμογές θα επεκταθούν σε πολλούς ακόμη τομείς: ιατρική, μηχανική, Διάστημα, κινηματογράφος κ.ά.

Στα νέα σχέδια της ακαδημίας για το καλοκαίρι περιλαμβάνεται η έναρξη των πρώτων διαδικτυακών σεμιναρίων για ενήλικες (κυρίως εκπαιδευτικούς) που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν γνώσεις για την εκπαίδευση STEM και την εκπαιδευτική ρομποτική.

Hλίας Ζωγράφος (lifo.gr)