Ένα από τα προβλεπόμενα φράγματα της 1ης Αναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΦΕΚ 4682 τεύχος β/29-12-2017) είναι το «Φράγμα Πύλης Νομού Τρικάλων», με κωδικό έργου Μ08Σ1108 και προβλεπόμενο κόστος 105.000.000 ευρώ (ΦΕΚ 4682 τεύχος Β’/29-12-2017, σελ.215). Σημαντικός είναι ο βαθμός ωριμότητας του έργου, όπως διαπιστώσαμε μετά από αλληλογραφία του Δήμου Πύλης, με το Τμήμα Δομών και Περιβάλλοντος (Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της  Γενικής Δ/νσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιβάλλοντος και Υποδομών, της Περιφέρειας Θεσσαλίας), το οποίο διατηρεί στο αρχείο του, το σύνολο των μελετών που αφορούν το «Φράγμα Πύλης».

 Σύμφωνα με το αριθμ. Πρωτ.. 40/2019 έγγραφο  της Γενικής Δ/νσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιβάλλοντος και Υποδομών - Δ/νση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Θεσσαλίας:

1. Έχουν κατατεθεί οι Μελέτες Κατασκευής του Φράγματος Πύλης.

2. Υποβλήθηκε πρόταση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), η οποία δεν θεωρήθηκε προκειμένου να οριστικοποιηθούν και εγκριθούν οι περιβαλλοντικοί όροι του εν λόγω έργου.

3. Με την αριθμ. 166655/05-03-2013 ΑΔΑ: ΒΕΔΓ0-ΙΔΝ Απόφαση της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, Ενέργειες και Κλιματικής Αλλαγής, εγκρίθηκαν οι Περιβαλλοντικοί Όροι του έργου.

Υπολείπονται ενέργειες οριστικής σύνταξης (επικαιροποίησης) της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων καθώς και η σύνταξη των οικονομικών τευχών του έργου.

Η υλοποίηση του προαναφερόμενου έργου, αποτελεί για τον Δήμο Πύλης, αλλά και γενικότερα για τον Νομό Τρικάλων, σημαντικό στρατηγικό αναπυξιακό εργαλείο για την αειφόρο διαχείριση των υδατικών πόρων του. Το φράγμα της Πύλης δίνει την δυνατότητα υλοποίησης έργων, που θα αναβαθμίσουν περιβαλλοντικά τον Δήμο Πύλης και την ευρύτερη περιοχή του Νομού Τρικάλων και θα δώσουν στις τοπικές κοινωνίες αναπτυξιακά εργαλεία για την απασχόληση σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα, με όρους βιωσιμότητας.

Οι δυνατότητές του φράγματος Πύλης είναι να ταμιεύει το 1/5 από το Υ.Η.Ε. Μεσοχώρας, δηλαδή 64 εκατομμύρια κυβικά νερό, που παρέχουν πολλαπλά οφέλη όσον αφορά την ύδρευση και την άρδευση: 

Σύμφωνα με την οριστική μελέτη του έργου, το φράγμα της Πύλης,  θα είναι ικανό να διαθέσει για ύδρευση περίπου στα 10 εκατομμύρια κυβικά νερό. Η πόλη των Τρικάλων, με σημερινά στοιχεία, χρειάζεται 7 εκατομμύρια περίπου  κυβικά τιμολογημένο νερό, ετησίως, για το οποίο το ενεργειακό  κόστος άντλησης υπερβαίνει το 1.200.00 ευρώ. Τα υπόλοιπα 3.000.000 είναι παραπάνω από επαρκή για τις ανάγκες ύδρευσης των πεδινών οικισμών του Δήμου Πύλης. Το φράγμα, με σωστή διαχείριση του ταμιευτήρα, μπορεί να υδροδοτήσει όλο το πεδινό συγκρότημα του Δήμου Πύλης και της πόλης των Τρικάλων. Συνεπώς, θα επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση οικονομικών αλλά και περιβαλλοντικών πόρων, αν λάβουμε υπόψη ότι οι απαιτούμενες ποσότητες ύδατος ύδρευσης θα σταματήσουν να λαμβάνονται από τον υδροφόρο ορίζοντα. 

Επιπλέον το φράγμα της Πύλης θα είναι ικανό να διαθέτει για άρδευση περίπου 40 εκατομμύρια  κυβικά νερό, δηλαδή θα εξυπηρετεί για άρδευση περίπου στα 75.800 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης. Άρα θα επιτευχθεί σημαντική μείωση στο κόστος της αγροτικής παραγωγής, βέλτιστη απόδοση των καλλιεργειών, βελτίωση στην ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, τεράστια εξοικονόμηση των υπόγειων υδάτινων αποθεμάτων και εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Οι εκτάσεις κατάντη της Πύλης και μέχρι  του ποταμού Πηνειού είναι πεδινές και προσφέρονται για εφαρμογή καλλιεργειών. Σήμερα αρδεύονται με τα εαρινά νερά του Πορταϊκού. Τους θερινούς όμως μήνες, η παροχή του ποταμού μειώνεται σημαντικά και έτσι επιβάλλεται η χρήση γεωτρήσεων, με βάθος της τάξης των 120 μέτρων με προβλήματα νιτρορύπανσης, αλλά και επιβάρυνσης του υδροφόρου ορίζοντα. 

Ένα ακόμα σημαντικό όφελος του φράγματος της Πύλης είναι η αντιπλημμυρική προστασία. Ο Πορταϊκός ποταμός και οι συμβάλλοντες παραπόταμοι στην πεδινή περιοχή είναι σήμερα εν μέρει διευθετημένοι και εγκιβωτισμένοι κατά τόπους με αναχώματα. Όμως, τα υφιστάμενα έργα, δεν παρέχουν επαρκή προστασία κατά των πλημμυρών. Στις πλημμυρικές καταστάσεις των τελευταίων ετών κινδύνευσαν οικισμοί του Δήμου Τρικκαίων, όπως ο Παραπόταμος και πρόσφατα ο οικισμός Βαλομάνδρι και προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές σε καλλιέργειες και σε συγκοινωνιακά έργα. Η δημιουργία του ταμιευτήρα θα συντελέσει σημαντικά, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες, στην επίλυση του προβλήματος.

Με βάση τα παραπάνω, η αναγκαιότητα, σκοπιμότητα και ωριμότητα του έργου είναι προφανής.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Τώρα που τα ακραία φαινόμενα υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής συναντώνται με τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες, τα κενά αποτελεσματικής αντιπλημμυρικής προστασίας και τις ελλείψεις στην εφαρμογή ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, τι ενέργειες κάνετε ώστε να υλοποιηθεί το πολύτιμο έργο του Φράγματος Πύλης;

2. Ποια χρηματοδοτικά εργαλεία θα χρησιμοποιηθούν από σας και την Περιφερειακή Αρχή Θεσσαλίας για την υλοποίηση του έργου;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Παπαδόπουλος Αθανάσιος

Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος

Καφαντάρη Χαρά

Μάλαμα Κυριακή

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μπάρκας Κωνσταντίνος

Πούλου Παναγιού

Ραγκούσης Ιωάννης

Σκουρολιάκος Παναγιώτης

Τελιγιορίδου Ολυμπία

Τζούφη Μερόπη

Φάμελλος Σωκράτης