Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, ξεκινώντας τη νέα σεζόν, θα παρουσιάσει την έκθεση με τίτλο «Γιάννης Γαΐτης - Το Πλήθος και η Μοναξιά» στην αίθουσα Ειρήνης Κατσίγρα. 

Ο Γιάννης Γαΐτης (1923-1984) ανήκει στους καλλιτέχνες που το έργο τους αποτέλεσε τομή για την ανανέωση της ελληνικής τέχνης τα μεταπολεμικά χρόνια, και, παράλληλα, ανοίχθηκε με αξιώσεις στους διεθνείς ορίζοντες.

Οι επισκέπτες στην έκθεση αυτή θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μία σειρά έργων που διατρέχουν την καλλιτεχνική πορεία του Γιάννη Γαϊτη. Ένα εμβληματικό έργο μας υποδέχεται στην κεντρική αίθουσα και μας εισάγει με έναν εντυπωσιακό τρόπο στην τέχνη του. Πρόκειται για την Ακρόπολη (1980), όπου τα πασίγνωστα σε όλους μας ανθρωπάκια γίνονται οι κίονες του Παρθενώνα στο ζωγραφικό μέρος του έργου, ενώ ένα πλήθος από άλλα ξύλινα ανθρωπάκια στον χώρο ―με τα ριγέ και καρό κοστούμια, τα «μελόν» καπέλα και τα πρόσωπα-μάσκες― παρατηρεί και θαυμάζει το μνημείο. Η περιήγησή μας στον κόσμο του Γιάννη Γαΐτη μόλις ξεκίνησε.

Η Αυτοπροσωπογραφία (1944) μας οδηγεί στα πρώτα βήματα του καλλιτέχνη και η περιήγησή μας στην έκθεση μόλις αρχίζει. Οι Αμφιβολίες του Δον Ζουάν (1947) και η σύνθεση με την αλλόκοτη τερατώδη μορφή (με εμφανείς τις επιρροές από τον Pablo Picasso και την τέχνη των σουρεαλιστών) ή το Γεωμετρικό Α', συνοψίζουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τους πειραματισμούς ενός δημιουργού, ζωντανού και δυναμικού, τολμηρού και ανατρεπτικού, ο οποίος ρίχνεται με πρωτόγνωρο πάθος και ορμή στην περιπέτεια της ζωής και της τέχνης, ξεπερνώντας τις αντιφάσεις και τις αντιξοότητες της εποχής του. Ενός δημιουργού που επιδιώκει να υπερβεί και να καταλύσει συντηρητικά όρια και ελληνοκεντρικές «αναγνώσεις» του μοντερνισμού, με ένα έργο αντισυμβατικό και επαναστατικό για την ελληνική τέχνη της περιόδου, που προκαλεί, διχάζει, δημιουργεί σκάνδαλο και εγείρει σκληρή πολεμική, επιφέρει την απόρριψη και την απομόνωση. 

Το 1954, ο Γαΐτης αποφασίζει να «δραπετεύσει» από τη σκληρή μετεμφυλιακή ελληνική πραγματικότητα και να εγκατασταθεί στο Παρίσι ―δυνατός και αισιόδοξος, έτοιμος και αποφασισμένος να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις, τις πρωτόγνωρες δυνατότητες και προοπτικές, να εξελίξει την τέχνη του, να διευρύνει τους ορίζοντές του. Έργα της έκθεσης ―όπως τα Φυλλώματα ή η σύνθεση με τα ρευστά λαμπερά χρώματα και την ένταση της χειρονομίας― αποτυπώνουν τις επίμονες προσπάθειές του να κατακτήσει και να οικειοποιηθεί τους κώδικες της αφαίρεσης, να διεκδικήσει την αισθητική αυτονομία του έργου τέχνης, την ελεύθερη και ακραία επεξεργασία και διαχείρισή του, να επικεντρωθεί στην πλαστική συγκρότηση της τέχνης του: το χρώμα, τον ρυθμό, την κίνηση, τη ματιέρα.

Και από τις αφηρημένες συνθέσεις, προχωράμε σε εκείνες των αρχών της δεκαετίας του 1960 (Τα πετούμενα ή Μικρόκοσμος αρ. 2, Αφήγηση ή Ο βιασμός, 1963), όπου ο Γαΐτης στρέφεται στην αναπαράσταση εικονοποιώντας την προσωπική του, καθημερινή μυθολογία, «αφηγούμενος» τις περιπέτειες, τα σημαντικά και τα ασήμαντα γεγονότα της ζωής ενός ακμαίου και γοητευτικού «μικρόκοσμου», σε διαρκή κίνηση και δραστηριότητα. Οι υβριδικές ανθρώπινες μορφές αυτών των έργων με τα υποτυπώδη σώματα και τα εύθραυστα μέλη, σταδιακά αρχίζουν να μορφοποιούνται για να καταλήξουν, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, στα ανθρωπάκια.

Και είναι αυτά τα ανθρωπάκια, που κατακλύζουν το μεγαλύτερο μέρος του εκθεσιακού χώρου, καλώντας μας σε επαγρύπνηση και αυτογνωσία, ελπίδα και υπέρβαση, κριτική θεώρηση και αναστοχασμό, ανθρωπιά και αντίσταση ενάντια σε όλα εκείνα που οδηγούν στην απώλεια της μοναδικότητας και στην παθητική αποδοχή των καταπιεστικών κοινωνικών και πολιτικών μηχανισμών.

Στην έκθεση παρουσιάζονται σημαντικά, «ιστορικά» έργα του Γιάννη Γαΐτη: Η κηδεία του Τσε Γκεβάρα ή Μεταμόρφωση (1967), Ο δύστροπος ή Όλοι και Μόνος (1969) και η Διάλεξη (1973). Όπως επίσης, σημαντικές συνθέσεις από μεγάλες ενότητες δουλειάς του τη δεκαετία του 1970, όπως Τα ανθρώπινα τοπία και Οι Αρχαιότητες.

Για την έκθεση έχει εκδοθεί δίγλωσσος κατάλογος στα ελληνικά και τα αγγλικά.

Επιμέλεια έκθεσης: 

Λορέττα Γαΐτη

Αρχιτέκτονας - Μουσειολόγος 

Γιάννης Μπόλης

Ιστορικός της τέχνης

Διάρκεια έκθεσης: 10 Οκτωβρίου 2020 - Άνοιξη 2021

   

Πληροφορίες:

Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα

Γ. Παπανδρέου 2, 41334 Λάρισα

Τηλ. 2410 623615, 2410616266

Email: info@katsigrasmuseum.gr

www.katsigrasmuseum.gr