Άλλη μια παγκόσμια πρωτιά διεκδικεί η πόλη των Τρικάλων. Μετά το λεωφορείο χωρίς οδηγό που κυκλοφόρησε στην πόλη με απόλυτη επιτυχία κερδίζοντας τα «εύσημα» από Ευρώπη αλλά και Αμερική, η πόλη μέσω νέου πρωτοποριακού  προγράμματος διεκδικεί την κυκλοφορία 40 έως 60 τετραθέσιων αυτοματοποιημένων ΙΧ χωρίς οδηγό!
Η πόλη των Τρικάλων θα αλλάξει και πάλι, καθώς ένα  μεγάλο τμήμα της στο κέντρο θα είναι cars free και όλες οι μεταφορές θα εκτελούνται από αυτά τα οχήματα κυρίως από και προς τις στάσεις των μέσων μαζικής μεταφοράς, τον σταθμό των ΚΤΕΛ αλλά και το σιδηροδρομικό σταθμό.
Η πρόταση για χρηματοδότηση του νέου φιλόδοξου project θα κατατεθεί στις 12 Απριλίου  στην Κομισιόν από μέλη της κοινοπραξίας του ερευνητικού προγράμματος «City Mobil2», ενώ η εφαρμογή του αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο φθινόπωρο. Ωστόσο η πρώτη επαφή με τους άλλους «διεκδικητές» του έργου έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες από κοινοπραξία που αποτελείται από πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, αυτοκινητοβιομηχανίες και πόλεις.
Το έργο που θα υποβληθεί θα έχει τίτλο city tres mobil (C3M).
Οι πόλεις που ενδιαφέρθηκαν να συμμετάσχουν στην κοινοπραξία, με ανάλογες δράσεις είναι οι παρακάτω, όπως παρουσιάστηκαν στη συνάντηση:
- Για το πιλοτικό έργο μεγάλης κλίμακας είναι τα Τρίκαλα, το Ελσίνκι και η πόλη Gelderland στην Ολλανδία.
- Για πρόγραμμα μικρής κλίμακας η Στοκχόλμη, η Μαδρίτη, το Μπρίστολ στη Βρετανία.
Από την Ελλάδα θα συντονίζει, το Ερευνητικό Ινστιτούτο του ΕΜΠ, το ΕΠΙΣΕΥ, υπό την εποπτεία του ερευνητή Δρ. Αγγέλου Αδμίτη. Μάλιστα τα Τρίκαλα θα έχουν την πιλοτική εφαρμογή για περίπου ένα οκτάμηνο. Το υπουργείο Υποδομών θα αποτελέσει επίσημο εταίρο αυτής της νέας προσπάθειας ενώ ο ΟΑΣΑ θα συμμετέχει ως παρατηρητής.
Όπως είπε μιλώντας στην «Η» ο διευθύνων σύμβουλος της e -Trikala κ. Ο. Ράπτης, ο οποίος βρέθηκε στις Βρυξέλλες, στόχος είναι να αλλάξει η πόλη των Τρικάλων για να υποδεχθεί αυτά τα νέα ΙΧ χωρίς οδηγό. «Θα πρέπει να προσαρμόσουμε την πόλη για να υποδεχθεί αυτά τα οχήματα με βάση πάντα τις ανάγκες των πολιτών», είπε χαρακτηριστικά.
Ο δήμαρχος Τρικάλων κ. Δ. Παπαστεργίου, από την πλευρά του, τόνισε: «Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε τις καλύτερες συνθήκες για τους πολίτες και για την πόλη μας. Στο πλαίσιο του Συστήματος Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας των Τρικάλων θα επιδιώξουμε την έξοδο των ΙΧ από το κέντρο της πόλης αλλά πάντα μέσα από μελέτες ώστε να μη δημιουργήσουμε προβλήματα στους πολίτες μας αλλά να τους διευκολύνουμε με τις καθημερινές μετακινήσεις».
Η φιλοσοφία
Η φιλοσοφία των οχημάτων αυτών είναι να καλύπτουν το λεγόμενο «last mile», δηλαδή τη διαδρομή από το σημείο εκκίνησης ενός επιβάτη μέχρι το Μέσο Μαζικής Μεταφοράς που τον εξυπηρετεί ή από την αποβίβασή του απ΄ αυτό έως το σημείο προορισμού του ενώ θα μπορεί να έχει εφαρμογή και σε άλλες περιπτώσεις ακόμα και για την μεταφορά στο super market ή την παράδοση επιστολής ή δέματος σε κούριερ.  Ο επιβάτης θα μπορεί να καλεί από το κινητό του τηλέφωνο ένα τέτοιο όχημα και να το μοιράζεται με άλλους, ενώ πιθανότατα η υπηρεσία θα παρέχεται με χρέωση.
Το πρόγραμμα εντάσσεται στο HORIZON 2020, το νέο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης με θέμα τον συνδυασμό της αυτοκίνησης και του IoT (Internet of Things). Η σχετική ανακοίνωση έγινε από τον υπεύθυνο καθηγητή του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας Αντριάνο Αλεσαντρίνι στο πλαίσιο της απολογιστικής εκδήλωσης για το πρόγραμμα CityMobil2.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του πανεπιστημίου της Φλωρεντίας, η εμπειρία που απέκτησε η Ελλάδα από την εξάμηνη λειτουργία του λεωφορείου χωρίς οδηγό στα Τρίκαλα, είναι μοναδική στην Ευρώπη και δημιουργεί μία ιστορική ευκαιρία για την επιχειρηματική απόσχιση της συγκεκριμένης καινοτομίας και την εμπλοκή της με την βιομηχανία και την ψηφιακή οικονομία.
«Εάν κάνετε ένα spin-off, θα είστε το πρώτο έθνος που θα μπορεί να φτιάξει βιομηχανία σε αυτόν  τον κλάδο» είπε ο κ. Αλεσαντρίνι, σημειώνοντας ότι είναι εφικτό να σχεδιάζονται και να παράγονται ολοκληρωμένα συστήματα ευφυών μεταφορών στην Ελλάδα και να εξάγονται στον υπόλοιπο κόσμο.
Η επιτυχία του λεωφορείου χωρίς οδηγό
Στην περίοδο Σεπτέμβριος 2015 - Μάρτιος 2016, διεξήχθησαν συνολικά 1.490 δρομολόγια και διανύθηκαν 3.580 χιλιόμετρα, μεταφέροντας 12.138 επιβάτες, ενώ ο μέσος όρος πληρότητας του 12θέσιου οχήματος ήταν οκτώ άτομα. «Πρόκειται για παγκόσμια πρωτοτυπία. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα πλήρες αυτοματοποιημένο σύστημα μεταφορών», σχολίασε ο Άγγελος Aμδίτης, διευθυντής έρευνας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του ΕΜΠ, στην απολογιστική συνέντευξη Τύπου του προγράμματος. Ο κ. Αμδίτης υπογράμμισε ότι το αντίστοιχο πρόγραμμα της Google δεν ήταν τόσο εντυπωσιακό, καθώς μέσα στο όχημα βρισκόταν οδηγός, ο οποίος -ανά πάσα στιγμή- μπορούσε να επέμβει στη λειτουργία του.
Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι μέχρι και το υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ ζήτησε πληροφορικό υλικό, ενώ ήδη υποβλήθηκε αίτημα στην ΕΕ για περαιτέρω χρηματοδότηση του προγράμματος.
Το λεωφορείο χωρίς οδηγό ολοκλήρωσε τον κύκλο πιλοτικής του λειτουργίας στην «Εξυπνη πόλη» των Τρικάλων πριν από περίπου 2 εβδομάδες  προσελκύοντας την προσοχή επιστημόνων και φορέων από όλο τον κόσμο. Και αυτό γιατί μπορεί να αποτελούσε μέρος ενός Ευρωπαϊκού προγράμματος στο οποίο συμμετείχαν και άλλες χώρες, στα Τρίκαλα όμως παρουσιάστηκε μια καινοτομία παγκοσμίου επιπέδου. Το όχημα κυκλοφόρησε μέσα στον αστικό ιστό σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιοχές (Μιλάνο-Ιταλία, Λεόν-Ισπανία, Λα Ροσέλ-Γαλλία και Βαντάα-Φινλανδία) που συμμετέχουν στο πρόγραμμα CityMobil2 και δρομολόγησαν τα οχήματα σε προστατευμένο περιβάλλον. Στην Ιταλία τα εν λόγω λεωφορεία κινήθηκαν σε παραλιακό πεζόδρομο, ενώ στην πόλη Λα Ροσέλ της Γαλλίας κυκλοφόρησαν σε μεγάλη προκυμαία της περιοχής.
Η τεράστια επιτυχία του εγχειρήματος, όπως την παρουσίασαν οι εμπλεκόμενοι, επισφραγίζεται από την υποβολή πρότασης στην Ε.Ε. για περαιτέρω χρηματοδότησή του. Τα οχήματα παραχωρήθηκαν από τους δύο κατασκευαστές εταίρους του προγράμματος (εταιρείες Robosoft και Induct) για έξι μήνες εκ περιτροπής σε κάθε πόλη που προκρίθηκε, κατά το διάστημα μεταξύ του Μαρτίου 2014 και του Ιουνίου 2016.
Τα τέσσερα λεωφορεία (συν δύο εφεδρικά) κυκλοφορούσαν έξι ημέρες (Τρίτη έως Κυριακή), δώδεκα ώρες την ημέρα, ενώ είχε προγραμματιστεί να εκτελούν τακτικά και έκτακτα δρομολόγια μέσω των δύο γραμμών (μπλε και κόκκινη). Το μήκος της διαδρομής ανέρχονταν στα 2,34 χλμ, κατά μήκος της οποίας υπήρχαν οκτώ στάσεις επιβίβασης - αποβίβασης των επισκεπτών, ενώ ανασκευάστηκαν και λειτούργησαν οκτώ «έξυπνοι κυκλοφοριακοί κόμβοι». Στο CityMobil-2 εκτός από την e-Trikala A.E., συμμετέχουν ακόμη 44 φορείς από την ΕΕ, ανάμεσα τους Πανεπιστημιακά Ιδρύματα (University of Rome, University of Southampton, University of Leeds), Ερευνητικά Ιδρύματα (Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών & Υπολογιστών του ΕΜΠ, Institut National de Recherche en Informatique et Automatique, Institute of Studies for the integration of Systems, German Aerospace Centre, Swiss Federal Institute of Technology Lausanne, Spanish National Institute for Aerospace Technology, κ.α.), καθώς και Φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το λεωφορείο χωρίς οδηγό αποτέλεσε
-    Νομοθετική πρωτιά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την κυκλοφορία αυτοματοποιημένων οχημάτων σε πόλεις
-    Ασφαλιστική πρωτιά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για την κάλυψη των οχημάτων αυτών σε ενδεχόμενο ατυχήματος ή ζημιάς
-    Πρωτότυπες κυκλοφοριακές παρεμβάσεις:  αποκλειστική λωρίδα κυκλοφορίας, διαχωρισμός της από την υπόλοιπη κίνηση, «έξυπνα» φανάρια , πρωτόγνωρες τεχνολογικές παρεμβάσεις: νέος δακτύλιος οπτικών ινών, control room, συστήματα ασφαλείας
Η Βρετανία
Τις δοκιμές οχημάτων χωρίς οδηγό σε αυτοκινητόδρομους ανακοίνωσε πως θα ξεκινήσει η Βρετανία για πρώτη φορά το 2017, με στόχο να επιτρέψει τα αυτόνομα αυτοκίνητα να βγουν κανονικά στους δρόμους έως το 2020. Αυτό σημαίνει ότι αν η Ελλάδα και συγκεκριμένα τα Τρίκαλα εφαρμόσουν με επιτυχία και το νέο πρόγραμμα θα έχουν «προλάβει» τη Βρετανία, η οποία έχει επενδύσει πολλά στη συγκεκριμένη τεχνολογία.
Από πέρυσι η βρετανική κυβέρνηση είχε δώσει το πράσινο φως για τις δοκιμές των οχημάτων σε συγκεκριμένες τοπικές οδούς, αφού όπως είχε δηλώσει δεν υπήρχαν νομικά εμπόδια για την δοκιμή της συγκεκριμένης τεχνολογίας. Η αξία της αγοράς αυτόνομης οδήγησης υπολογίζεται στα 900 δισεκατομμύρια λίρες (περίπου 1,290 τρισ. δολάρια) σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την κυβέρνηση, αλλά χρειάζεται να ξεπεραστούν τα νομικά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένου του να οριστεί  ποιος θα είναι υπεύθυνος σε περίπτωση ατυχήματος.
Όσο για τις δοκιμές αυτοκινήτων θα πραγματοποιηθούν απαραιτήτως με κάποιον επιβάτη εντός του αυτοκινήτου, ούτως ώστε να αναλάβει τον έλεγχο σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη, όπως διευκρίνισε το τμήμα Μεταφορών της Βρετανίας.
Eφ. Ημερησία (Μαρία Μόσχου)