Η 1η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS το 1988, με απόφαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) και στη συνέχεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Το AIDS είναι μία από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΥ, από το 1981 που παρατηρήθηκε κλινικά στις ΗΠΑ, περί τα 75 εκατ. άνθρωποι έχουν προσβληθεί από το ιό HIV και πάνω από 32 εκατ. άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους (2018). Το 2018, 37,9 εκατ. άνθρωποι είναι φορείς του ιού HIV.
Ο ιός HIV και το AIDS
Ο ιός HIV στοχεύει στο ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, καθιστώντας τον οργανισμό του ευάλωτο έναντι των λοιμώξεων και ορισμένων τύπων καρκίνου. Καθώς ο ιός καταστρέφει και εμποδίζει τη λειτουργία των ανοσοκυττάρων, τα μολυσμένα άτομα σταδιακά γίνονται ανοσοανεπαρκή. Η κατάσταση αυτή, οδηγεί σε αυξημένη ευαισθησία σε ευρύ φάσμα λοιμώξεων, καρκίνων και άλλων ασθενειών. Το πλέον προχωρημένο στάδιο της λοίμωξης από τον HIV είναι το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας (AIDS), το οποίο μπορεί να χρειαστεί από 2 έως 15 χρόνια για να αναπτυχθεί, ανάλογα με το άτομο. Το AIDS καθορίζεται από την ανάπτυξη ορισμένων καρκίνων, λοιμώξεων ή άλλων σοβαρών κλινικών συμπτωμάτων. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι ομάδες ανθρώπων που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης του HIV, είναι άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες, χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών, άτομα σε φυλακές και άλλα κλειστά περιβάλλοντα, διεμφυλικοί και εργαζόμενοι στην πορνεία και οι πελάτες τους.
Θεραπεία για τις λοιμώξεις από τον HIV, δεν υπάρχει. Ωστόσο, τα αποτελεσματικά αντιρετροϊκά φάρμακα μπορούν να ελέγξουν τον ιό και να βοηθήσουν στην πρόληψη της μετάδοσης έτσι ώστε τα άτομα με HIV λοίμωξη να απολαμβάνουν υγιή, μακρά και παραγωγική ζωή. Μεταξύ του 2000 και του 2017, οι νέες μολύνσεις από τον HIV μειώθηκαν κατά 36% και οι θάνατοι που σχετίζονται με τον HIV μειώθηκαν κατά 38%, λόγω της θεραπείας με αντιρετροϊκά φάρμακα. Σημειωτέον ότι το 2005 λάμβαναν θεραπεία 2 εκατ. ασθενείς, 8 εκατ. το 2010, 21,7 εκατ. το 2017, ενώ ο στόχος για το 2020 είναι 30 εκατ. και για το 2030, 33 εκατ. άτομα. Η UNAIDS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση του AIDS, εκπέμπει αισιόδοξα μηνύματα για την τιθάσευση του ιού και τονίζει ότι «το τέλος της επιδημίας του AIDS δεν είναι πλέον απλώς ένα όραμα, μπορεί να γίνει πραγματικότητα έως το 2030».
Η κατάσταση στην Ελλάδα το 2021
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η φετινή χρονιά σηματοδοτείται από τη μείωση που παρατηρείται στις νέες διαγνώσεις του HIV κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2021, η οποία θα πρέπει να ερμηνευτεί με προσοχή, καθώς η εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων θα είναι εφικτή, αφού ολοκληρωθεί η αποστολή των δηλώσεων από τους υγειονομικούς φορείς της χώρας μέχρι το τέλος του έτους. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μια σταδιακή μείωση των νέων διαγνώσεων στους χρήστες ενέσιμων εξαρτησιογόνων ουσιών, καθώς και στους άνδρες με σεξουαλικές επαφές με άνδρες (ΑΣΑ). Ωστόσο, αναφορικά με την πρώτη ομάδα (χρήστες ενέσιμων εξαρτησιογόνων ουσιών) ο αριθμός των νεοδιαγνωσθέντων λοιμώξεων παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πριν το 2011 που συνέβη η επιδημική έκρηξη στη συγκεκριμένη ομάδα.
Σύμφωνα με τον καταρράκτη των σταδίων φροντίδας των ατόμων που ζουν με τον HIV στην Ελλάδα, ο οποίος δημοσιεύθηκε βάσει των τελευταίων δεδομένων του ΕΟΔΥ, τo 81% των ατόμων που έχουν διαγνωσθεί και ζουν με HIV στη χώρα μας έχει λάβει αντιρετροϊκή αγωγή. Ειδικά για την ομάδα των ανδρών με σεξουαλικές επαφές με άνδρες, το αντίστοιχο ποσοστό εκτιμάται σε 91%. Για τα περιστατικά που διαγνώστηκαν το 2020, ο μέσος χρόνος έναρξης αγωγής από τη διάγνωση έχει μειωθεί σε, περίπου, 54 ημέρες. Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας αποτελεί εκτός από θεραπευτική στρατηγική, και στρατηγική πρόληψης, καθώς η αποτελεσματική αντιρετροϊκή αγωγή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV.
.png)
