Τις τελευταίες πινελιές βάζει στο νέο «Εξοικονομώ» το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προσαρμόζοντας τα ανώτατα όρια δαπανών στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η εκρηκτική αύξηση των τιμών των οικοδομικών υλικών.

Αυτό βεβαίως φέρνει και μια μικρή καθυστέρηση στην έναρξη του Προγράμματος, το οποίο διέπει μια τελείως διαφορετική φιλοσοφία σε σχέση με τους προηγούμενους κύκλους.

Από το καλοκαίρι όταν και ανακοινώθηκαν οι βασικές αρχές του νέου «Εξοικονομώ» έχει μεσολαβήσει ένα διάστημα - «φωτιά» που έφερε τα πάνω- κάτω στην αγορά των οικοδομικών υλικών με τεράστιες αυξήσεις του κόστους.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη αναγκάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να προχωρήσει σε προσαρμογές των ανώτατων ορίων που μπορεί να δαπανήσει ένα νοικοκυριό, προκειμένου να καλυφθεί το αυξημένο κόστος.

Πάει πίσω η έναρξη του Προγράμματος "Εξοικονομώ"

Μοιραία βέβαια αυτό πάει πίσω χρονικά και την έναρξη του προγράμματος, η οποία τοποθετείται τώρα περί τα μέσα Νοεμβρίου, μήνας κατά τον οποίο θα δημοσιευθεί και ο οδηγός εφαρμογής του νέου «Εξοικονομώ».

Ανοιχτό είναι και το ενδεχόμενο τις επόμενες ημέρες, ίσως και πριν το τέλος του τρέχοντος μήνα, να τεθεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής των αιτήσεων σε δοκιμαστική λειτουργία προκειμένου να εξοικειωθούν οι ενδιαφερόμενοι με τη νέα διαδικασία.

Με δεδομένο ότι καταργείται η σειρά προτεραιότητας και οι αιτήσεις θα αξιολογούνται πλέον βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την ημερομηνία έναρξης του προγράμματος και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την επικράτεια.

Ποια θα είναι τα νέα ανώτατα όρια για το "Εξοικονομώ"

Όσον αφορά τις αλλαγές που μελετώνται -σε σχέση με την προδημοσίευση του Προγράμματος δύο μήνες πριν- πληροφορίες κάνουν λόγο για αυξήσεις 10%-15% στα ανώτατα όρια δαπάνης ανά κατηγορία σε κάποιες από τις επιλέξιμες παρεμβάσεις, όπως είναι τα κουφώματα PVC, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες και οι δαπάνες για «έξυπνα» συστήματα φωτισμού.

Επίσης, ενώ μέχρι τώρα προβλεπόταν ότι ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του 0,9 ευρώ επί της εκτιμώμενης εξοικονομούμενης ενέργειας (σε κιλοβατώρες), το 0,9 αυξάνεται σε 1, κάτι που συνεπάγεται αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ αύξηση στα 5.500 ευρώ (από 5.000 προηγουμένως) δρομολογείται και για το «πλαφόν» των επιλέξιμων δαπανών για αιτήσεις πολυκατοικίας.

Τα εισοδηματικά κριτήρια για τις επιδοτήσεις

Τι προέβλεπε όμως το πρόγραμμα όπως παρουσιάστηκε το καλοκαίρι σε επίπεδο επιδοτήσεων, αλλά και εισοδηματικών κριτηρίων;

Η επιδότηση κυμαίνεται από 40% έως και 75% της συνολικής δαπάνης και συγκεκριμένα τα ποσοστά επιδότησης των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης κλιμακώνονταν ως εξής:

    Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75%.
    Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70%.
    Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55%.
    Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45%.
    Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40 %.

Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση διαμορφώνεται σε 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος.

Ανατροπές σε βασικούς άξονες του «Εξοικονομώ»

Το νέο «Εξοικονομώ» υιοθετεί μια τελείως διαφορετική φιλοσοφία στις επιδοτήσεις για «μαστορέματα» στο σπίτι σε σχέση με προηγούμενους κύκλους. Η λογική του «όποιος πρόλαβε… την κρατική ενίσχυση είδε» πήγε.. «περίπατο» και υιοθετήθηκε ένα νέο μοντέλο μοριοδότησης.

Νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά, εισαγωγή κοινωνικών κριτηρίων για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, κριτήριο των βαθμοημερών, με το οποίο λαμβάνονται υπ’ όψιν οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή, αλλά και εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων, είναι μερικές μόνον από τις καινοτομίες του νέου «Εξοικονομώ».

Όλα αυτά τα στοιχεία, αλλά και η εισοδηματική κατάσταση ενός νοικοκυριού, ουσιαστικά θα καθορίζουν το ποιοι είναι δικαιούχοι των επιδοτήσεων για ενεργειακή αναβάθμιση μιας κατοικίας, μέσα από ένα σύστημα μοριοδότησης.

Κάτι που αφήνει μια και καλή στο παρελθόν, τις πρακτικές προηγούμενων κύκλων όταν η πλατφόρμα έκανε δεκτή μία αίτηση ανάλογα με το… πόσο γρήγορα αυτή είχε υποβληθεί, καθιστώντας ως ένα βαθμό διάτρητη την διαδικασία. Άλλωστε, το σύστημα first in - first serve (ένταξη με σειρά προτεραιότητας) που ήταν σε ισχύ σε προηγούμενους κύκλους, είχαν βρει τρόπο να το εκμεταλλεύονται κάποια γραφεία καθώς είχαν εγκαταστήσει ειδικό software αυτόματης συμπλήρωσης των αιτήσεων και έτσι έπαιρναν το προβάδισμα. Επιπλέον, για την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν.

Τι ισχύει για τα ευάλωτα νοικοκυριά

Ποιες άλλες αλλαγές έχει το νέο «Εξοικονομώ»;

Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία (1) αίτηση.

Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.

Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται στο πλαίσιο του Προγράμματος.

Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων.

Δημιουργείται ακόμη ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά μέσω του οποίου –μεταξύ άλλων– θα παρέχονται εγγυήσεις στις τράπεζες, προκειμένου να εκταμιεύσουν τα δάνεια που θα καλύψουν την ιδιωτική συμμετοχή στις επενδύσεις.

Προτεραιότητα ένταξης θα δίνεται σε ΑμεΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια ανέργους, πολύτεκνους, νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, κτίρια που κατατάσσονται σε χαμηλότερη ενεργειακή κλάση που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλότερες ανάγκες θέρμανσης και παλαιότερες κατασκευές.

Ποια είναι τα κριτήρια αξιολόγησης

Ποια είναι όμως τα ακριβή κριτήρια αξιολόγησης και τα αντίστοιχα ποσοστά βαρύτητας;

    Το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας (50%).
    Η υφιστάμενη ενεργειακή κλάση του ακινήτου (5%).
    Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (7%).
    Η παλαιότητα κατασκευής (3%)
    Το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα (15%).
    Το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων (5%).
    Μονογονεϊκή οικογένεια (5%).
    Μακροχρόνια άνεργος (5%).
    ΑμεΑ (5%).

Οι εργασίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής.

Εκτός από τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας θα επιδοτείται η έκδοση των ενεργειακών πιστοποιητικών, της ηλεκτρονικής ταυτότητας (που θα είναι υποχρεωτική), οι αμοιβές των μηχανικών και οι απαιτούμενες άδειες.

Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται ηλεκτρονικά για χρονικό διάστημα ενός μήνα από την ημερομηνία έναρξης του Προγράμματος και θα είναι ταυτόχρονη σε όλη την Επικράτεια.

Η πλατφόρμα υποβολής και αξιολόγησης των αιτήσεων θα λειτουργεί στο ΤΕΕ.

Βαγγέλης Δουράκης (enikonomia.gr)