Ατομικό ταξίδι στην Χώρα των Κέδρων, όπως είναι γνωστός ο Λίβανος πραγματοποίησε από 8 μέχρι 12 Δεκ. 2019 ο γράφων, ταξιδευτής και μέλος του ΕΟΣ Αχαρνών και του Συλλόγου Πεζοπορίας Ορειβασίας Τρικάλων (ΣΠΟΡΤ).
Ο Λίβανος (αραβιστί, Λιουμπνάν) είναι μια μικρή χώρα πέντε εκατ. κατοίκων σφηνωμένη μεταξύ Ισραήλ και Συρίας και Μεσογείου και μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες του κόσμου. Το όνομα Λίβανος προέρχεται από την αραβική λέξη ''λάμπαν'' που σημαίνει γιαούρτι. Αυτό τους θύμιζαν τα χιόνια του όρους των Κέδρων, κάτι που για πρώτη φορά στην ζωή τους έβλεπαν μετά την έξοδό τους από την έρημο. Η στρατηγική της θέση όμως, ως το κλειδί της Μέσης Ανατολής κατέστησαν ιστορικά τον Λίβανο βάση και διάβαση όλων ανεξαιρέτως των κατακτητών της περιοχής. Το έθνος και η σπουδαία Ιστορία του είναι ταυτισμένη κατά την αρχαιότητα με τον λαό των Φοινίκων, λαού σημιτικής καταγωγής, λαού θαλασσοπόρων-εμπόρων με πόλεις-κράτη σε όλη την Φοινίκη . Αποικία της Τύρου, νοτιότερης πόλης της Φοινίκης ήταν η περίφημη Καρχηδών στην Βόρειο Αφρική (Τυνησία), η οποία υπό τον Αννίβα απείλησε θανάσιμα την Ρώμη τον 3ο π.Χ. αιώνα πριν καταστραφεί απ'αυτήν.

Το ταξίδι άρχισε την βροχερή 9 Δεκ. με επίσκεψη στην πόλη Βύβλο (Τζουμπα'ί'λ) 40 χλμ. βορείως της Βηρυτού, η οποία διαθέτει έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους όλης της Πρόσω Ασίας, χώρου προστατευομένου από την ΟΥΝΕΣΚΟ. Χρωστά το όνομά της στον Μέγα Αλέξανδρο, πλην όμως πάντα λεγόταν Τζουμπα'ί'λ. Πιστεύεται οτι κατοικείται συνεχώς εδώ και 8000 χρόνια, πράγμα που την καθιστά την αρχαιότερη πόλη του κόσμου. Στην Βύβλο επινοήθηκε το πρώτο αλφάβητο με 23 γράμματα, ορισμένα εκ των οποίων ομοιάζουν προς τα αρχαία ελληνικά (ο γράφων δεν μπορεί να γνωρίζει την σχέση τους). Σήμερα η Τζουμπα'ί'λ είναι μια τυπική άχαρη πόλη της Ανατολής, αλλά ζωντανή και άκρως τουριστική. Στον αρχαιολογικό χώρο φαίνονται όλες ανεξαιρέτως οι ιστορικές φάσεις του Λιβάνου και γενικώς της Μ. Ανατολής. Δεκαεννέα κουλτούρες διαφόρων λαών άφησαν τα ίχνη τους εδώ, όλα σημαντικά. Ερείπια της αρχαιότατης αμορικής πόλης με ό'τι απέμεινε από τον ναό του φοινικικού θεού Μπαλαάτ Γκουμπάλ, εμφανιζόμενο με την μορφή του αιγυπτιακού θεού Αθορ και χρονολογούμενο από το 2700 π.Χ. φανερώνουν την τεράστια επίδραση του αιγυπτιακού πολιτισμού στους Φοίνικες και τις στενές οικονομικές τους σχέσεις. Οι Πέρσες τον 6ο αιώνα π.Χ. κατακτούν την Φοινίκη και τα ερείπια ισχυρού κάστρου με την κεφαλή του περσικού λέοντα δείχνουν την ισχύ τους κατά την περίοδό τους. Ο Μ. Αλέξανδρος και οι Διάδοχοι από τον 4ο μέχρι τον 1ο αιώνα π.Χ. πέρασαν από εδώ, αλλά απ'αυτούς έμεινε μόνο το όνομα Βύβλος, το οποίο ακόμη επιζεί. Η Ρώμη είναι παρούσα με ένα μικρό θέατρο και τις κολώνες ενός ναού, καθαρά αρχαιοελληνικής τέχνης ασφαλώς. Η αιγυπτιακή επίδραση φαίνεται και στα ερείπια του φοινικικού θεού του πολέμου Λουσέφ με πολλούς μικροσκοπικούς οβελίσκους και κάποιες κολώνες από γρανίτη του Νείλου.

Αυτό όμως που δεσπόζει στον χώρο είναι το καλώς σωζόμενο κάστρο των Σταυροφόρων, κατασκευή του 12ου αιώνα μ.Χ. με τις πολεμίστρες, το υδραγωγείο , το οπλουργείο και τους στρατώνες του. Το 1840 ο Ιμπρα'ι'μ Πασάς (γνωστός από την Ελληνική Επανάσταση) καταλαμβάνει το φρούριο και κατευθύνεται προς Κωνσταντινούπολη. Εντρομος ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β' καλεί σε βοήθεια τους Βρετανούς, 13 μόλις χρόνια μετά την Ναυμαχία του Ναυαρίνου, οπότε οι ίδιοι Βρετανοί ακρωτηρίασαν την Αυτοκρατορία του. Μπάλες κανονιών σφηνωμένες στα τείχη δείχνουν οτι η Βρετανία βοήθησε την Οθωμανική Τουρκία να απαλλαγεί από τον αιγυπτιακό κίνδυνο, προκειμένου να μην δημιουργηθεί μια μεγάλη και ισχυρή Μαμελουκική Αυτοκρατορία εις βάρος της Οθωμανικής, προκειμένου να έχει και τους δυο αντιπάλους αδύναμους και εύκολα ελεγχόμενους (αθάνατο αγγλικό ''διαίρει και βασίλευε'' και στο βάθος ρωμα'ι'κό).
Η ημέρα έκλεισε με μια ωραία ,μεγάλη βόλτα στην Κορνίς, το παραθαλλάσιο μέτωπο της Βηρυτού, την λιβανέζικη Ριβιέρα. Εκεί υψώνονται από την θάλασσα και οι περίφημοι Βράχοι των Περιστεριών, θέαμα υπέροχο και σήμα κατατεθέν της Βηρυτού.
Η επόμενη ημέρα 10 Δεκ. ήταν αφιερωμένη στους αρχαιολογικούς χώρους του Ανζάρ και της Μπάλμπεκ, αμφότεροι προστατευόμενοι από την ΟΥΝΕΣΚΟ, έχοντας την ευκαιρία να πάρω μια καλή άποψη της λιβανέζικης υπαίθρου. Λοιπόν, η χώρα αυτή είναι κτισμένη όλη. Πολεοδομία δεν υπάρχει. Οπου δεν υπάρχουν αγροί υπάρχουν οικίες που συνδέουν τις πόλεις μεταξύ τους σε σημείο που να μην καταλαβαίνει κάποιος που τελειώνει μια πόλη και από που αρχίζει η άλλη. Εκατομμύρια δυστυχείς Σύροι πρόσφυγες εργάζονται στους αγρούς μόνον για τροφή και υποτυπώδη στέγη.
50  χλμ. ΒΑ της Βηρυτού κείται ο αρχαιολογικός χώρος του Ανζάρ,πέντε χιλιόμετρα από τα συριακά σύνορα. Το 705, εβδομήντα χρόνια μετά την αφαίρεση της Παλαιστίνης, Συρίας και Λιβάνου από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία από τους Αραβες, ο Χαλίφης της ομολογουμένως μορφωμένης Δυναστείας των Ομμεϋαδών Ουαλίντ έκτισε εντός της περίφημης και ευφορώτατης κοιλάδας Μπεκάα ένα ισχυρό οχυρό με σύμπλεγμα κατοικιών, στρατώνων και άλλων οικοδομημάτων, τα οποία εγκαταλείφθηκαν 35 χρόνια μετά στο πλαίσιο των ατελείωτων ενδο-αραβικών εμφυλίων πολέμων.

Τώρα απομένουν κάποιες στήλες, αψίδες, τείχη και άλλα ερείπια. Οι κολώνες και οι αψίδες εντυπωσιάζουν με το ύψος και την μεγαλοπρέπειά τους. Αυτό που εντυπωσιάζει όμως περισσότερο σε μια αραβική κατασκευή είναι η τέχνη. Η τέχνη των στηλών είναι αρχαιοελληνική κορινθιακού ρυθμού και οι τεράστιες αψίδες ρωμα'ι'κού. Εύκολα γίνεται κατανοητό οτι το Ανζάρ δεν είναι κλασική μουσουλμανική τέχνη όπως αυτή αναπτύχθηκε και έγινε γνωστή από τον 11ο αιώνα και μετά. Οι μορφωμένοι Ομμεϋάδες Χαλίφες της Δαμασκού χρησιμοποίησαν Ελληνορρωμαίους καλλιτέχνες και μηχανικούς για τα οικοδομήματά τους, απλώς και μόνο διότι τότε οι Αραβες δεν είχαν δικούς τους (που να τους βρουν στην έρημο).
Η μεγαλύτερη έκπληξη όμως είναι οι ναοί της Μπάλμπεκ, του Δία, της Αφροδίτης και του Βάκχου, του θεού του οίνου, 40 χλμ. ΒΔ του Ανζάρ. Εκεί, κατά τον 1ο π.Χ. αιώνα και μετά η Ρώμη προς τιμήν του ελληνικού πολιτισμού που ακόμη ανακάλυπτε, έκτισε τους μεγαλύτερους ναούς της Αυτοκρατορίας της. Καλύτερα διατηρημένος είναι ο ναός της Αφροδίτης, πλην κλειστός για επισκέπτες και μεγαλύτερος σε όγκο αυτός του Δία. Η θέα των ναών σου κόβουν την ανάσα. Ογκώδη μνημεία με τεράστιες πέτρες από ασβεστόλιθο,κτισμένα τόσο μεγάλα για να δείχνουν το μεγαλείο και την δύναμη της Ρώμης στέκουν ακόμη καλοδιατηρημένα και ατενίζουν την αιωνιότητα όπως αντίκρυσαν ανά τους αιώνες όλους τους κατακτητές , χριστιανούς και μουσουλμάνους που πέρασαν κάτω από τις κολώνες τους και όλοι μα όλοι τους σεβάστηκαν και υποκλίθηκαν στο δέος τους. Ο όγκος, η τέχνη και το μεγαλείο μαγνητίζουν. Οι κολώνες είναι κορινθιακού τύπου, όπως αρχαιοελληνική είναι ολόκληρη η διακόσμηση των αετωμάτων, των οροφών, των τοίχων. Οι στέγες βεβαίως έχουν πέσει,πλην η αρχιτεκτονική  είναι πάντα εμφανής. Ο όγκος όμως είναι ρωμα'ι'κός. Και ο ρωμα'ι'κός όγκος διώχνει το ελληνικό κάλλος. Ουδείς αρχαίος Ελλην καλλιτέχνης ή αρχιτέκτων θα κατασκεύαζε ιδία βουλήσει ένα τέτοιο πράμα. Είμαι σίγουρος οτι ο Φειδίας, ο Ικτίνος, ο Καλλικράτης και ο Περικλής θα έφριτταν στην θέα οικοδομημάτων που ενώ θέλουν να ομοιάζουν με τον Παρθενώνα, εν τούτοις δεν είναι σε καμμία περίπτωση το ίδιο και θα τα θεωρούσαν τερατουργήματα. Εστω όμως και έτσι, οι ναοί είναι άκρως εντυπωσιακοί και ο χώρος μαγνητίζει φανατικούς αρχαιολάτρες, όπως ο γράφων.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βηρυτού την 11 Δεκ. εμφανίζεται η Ιστορία όχι μόνο του Λιβάνου, αλλά και όλης της Μέσης Ανατολής. Ξεχωρίζει το σύγχρονο άγαλμα της αρχαίας Φοινίκης που με όψη θεάς κρατά στα υψωμένα χέρια το φοινικικό αλφάβητο και το δωρίζει στην ανθρωπότητα. Οντως τα γράμματα  Κ,Θ,Ι Ο,Φ,Ξ και ξ ήταν φοινικικά(τα υπόλοιπα τα αφήνω στους γλωσσολόγους).Η επίδραση του αιγυπτιακού πολιτισμού υπήρξε καταλυτική στις πόλεις-κράτη της αρχαίας Φοινίκης. Ο ελληνικός πολιτισμός εμφανίστηκε στην Φοινίκη 150 χρόνια πριν την κατάκτηση του Μ. Αλεξάνδρου σε μια ομογενοποίηση αιγυπτιακού-φοινικικού-ελληνικού πολιτισμού. Οι Πέρσες που κατέκτησαν την Φοινίκη και όλη την Ασία από τον 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 333 π.Χ. δεν άφησαν πολλά στοιχεία πολιτισμού. Οι Σελευκίδες, διάδοχοι του Μεγαλέξανδρου που κυριάρχησαν από το 333 μέχρι το 64 π.Χ. άφησαν περισσότερα, πλην όμως ο καταστροφικός σεισμός του 541 και το μεγάλο τσουνάμι σάρωσε τα πάντα, εκτός από τα ογκωδέστερα κτίρια. Το 64 π.Χ. ο Ρωμαίος στρατηγός Πομπήιος κατέλυσε το κράτος των Σελευκιδών,τερματίζοντας έτσι στην Ασία την ελληνιστική εποχή και έθεσε τέρμα στην αναρχία στην οποία το βασίλειο των Σελευκιδών είχε περιπέσει (μάλλον η Ρώμη προσεκλήθη από αυτούς, διότι δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο περσικό κίνδυνο και οι αιώνιες ελληνικές εμφύλιες διαμάχες τους είχαν όλους αδυνατίσει. Αιωνία Ελλάς. Σου αξίζουν όλες οι κακές σου τύχες).
Παρόλα αυτά ο ελληνικός πολιτισμός άφησε βαθειές ρίζες στην Ανατολή. Οι ελίτ των φοινικικών και συριακών πόλεων ομιλούσαν ελληνικά, αν και ο τοπικός πληθυσμός διατήρησε τις διαλέκτους του. Οι ίδιοι οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν την ελληνική γοητευμένοι από τον πολιτισμό των Ελλήνων και χαρακτηριστικό είναι οτι οι νόμοι και τα διατάγματα που ήρχοντο από την Ρώμη μετεφράζοντο στην ελληνική πριν εφαρμοστούν. Ο εξελληνισμός της ρωμα'ι'κής Ανατολής επισφραγίστηκε με το διάταγμα του Αυτοκράτορα Φλάβιου Σαββάτιου Ηράκλειου το 609 μ.Χ. με το οποίο τα ελληνικά ήταν πλέον η επίσημη γλώσσα της Ανατολικής Ρωμα'ι'κής Αυτοκρατορίας, την οποία έκτοτε οι ιστορικοί ονομάζουν Βυζαντινή. Η πλούσια Ρώμη γέμισε την Ανατολή με μεγαλοπρεπή μνημεία και ναούς, άπαντα με ελληνικές επιγραφές και τέχνη, πολλά εκ των οποίων επέζησαν των σεισμών(όπως π.χ. του μεγάλου σεισμού του 541) λόγω του όγκου των,

Οι Αραβες από το 635 επέβαλαν ως και μέχρι σήμερα ισχύει και οι αρχαίες διάλεκτοι χάθηκαν. Η ραγδαία και μαζική μεταστροφή των γηγενών πληθυσμών προς την θρησκεία και τον πολιτισμό των Αράβων δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Είναι γεγονός οτι η εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού και γενικώς της ελληνοπρέπειας ή ρωμαιοπρέπειας ήταν επιφανειακή και αφορούσε μόνον κάποιες μορφωμένες ελίτ και όσους ήθελαν να προχωρήσουν στην ζωή. Αμφότεροι, Ελληνες και αργότερα οι Ρωμαίοι κατέτασσαν τους εντόπιους Φοίνικες ή Σύρους ή Μεσοποτάμιους ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, καλούς μόνο για εκμετάλλευση ως δούλους ή γενικώς παρακατιανούς. Ουδέποτε ενδιαφέρθηκαν να τους ενσωματώσουν πραγματικά στην κουλτούρα τους. Οι εντόπιοι κάτοικοι της Μέσης Ανατολής, σημιτικής καταγωγής, άρα όχι αρείας όπως οι δυτικοί κατακτητές, μετά από αιώνες εκμετάλλευσης εύκολα δέχθηκαν την κουλτούρα των επίσης σημιτών Αράβων και μάλιστα το Ισλάμ, πράγμα κοντύτερα στην νοοτροπία τους και θεώρησαν την αραβική κατάκτηση ως απελευθέρωση από τον προαιώνιο κυρίαρχο που μιλούσε ελληνικά. Κατ'αυτόν τον τρόπο εξηγείται και η επίσης εύκολη επιβολή και της τουρκικής κυριαρχίας στην Μικρά Ασία μερικούς αιώνες αργότερα. Οι γηγενείς μικρασιατικοί πληθυσμοί εθεωρούντο πάντα υποτελείς και κατώτεροι από τις ελίτ της Κωνσταντινουπόλεως και η απάντησή τους ήταν ο εύκολος εκτουρκισμός τους. Αυτά, για λόγους ιστορικής δικαιοσύνης και για να είμαστε εξηγημένοι.
Το χαλιφάτο των Ομμεϋαδών , διαδόχων του Προφήτη κυριάρχησε σε όλη την Μέση Ανατολή από τον 7ο έως τον 11ο αιώνα. Οι διάδοχοί των Αββασίδες μετέφεραν την πρωτεύουσα από την Δαμασκό στην Βαγδάτη για λόγους ασφαλείας, εφόσον ο κίνδυνος των Σταυροφόρων άρχισε να εμφανίζεται.Στην ιστορική συνέχεια, οι Σταυροφόροι της Δύσης (το τρίτο και τελευταίο δυτικό κύμα στην Ανατολή) κατείχαν τα παράλια του Λιβάνου και της Παλαιστίνης από το 1099 έως το 1289, οπότε οι Μαμελούκοι από την Αίγυπτο τους εξεδίωξαν, αφήνοντας μόνον κάποια κάστρα. Οι Μαρωνίτες χριστιανοί του Λιβάνου όμως ακολουθούν καθολικό τυπικό και μάλλον έγιναν καθολικοί επί Σταυροφοριών. Οι οπισθοδρομικοί πολεμικοί Μαμελούκοι (απόγονοι των Πετσενέγων και Κομάνων του Δούναβη που έφυγαν στην Αίγυπτο μετά την καταστροφή που υπέστησαν από τον ημέτερο Αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό περί το 1010), οι οποίοι αρχικά ήταν μισθοφόροι της δυναστείας των Φατιμιδών της Αιγύπτου πριν τους ανατρέψουν και πάρουν την εξουσία, στα διακόσια χρόνια της κυριαρχίας τους δεν άφησαν σπουδαία ίχνη  ίχνη πολιτισμού. Αντιθέτως, οι επόμενοι κυρίαρχοι, οι Οθωμανοί Τούρκοι, από το 1517 έως το 1917, οπότε εξεδιώχθησαν μετά την ήττα στον Α' Παγκ. Πόλεμο και τα νέα κράτη εδημιουργήθησαν, άφησαν σημαντικό πολιτισμό, όπως το περίφημο τέμενος του Ομάρ στην Βηρυτό, έργο του μεγάλου Σουλτάνου Σελίμ Α', κατακτητή της Ανατολής.

Ο σημερινός Λίβανος, κράτος από το 1917 και υπό την επικυριαρχία της Γαλλίας μέχρι το 1945, είναι μια χώρα χωρισμένη σε θρησκευτικές κοινότητες Σουνιτών, Σι'ι'τών και Χριστιανών διαφόρων εκκλησιών και αιρέσεων. Η ίδια η σύνθεση του Κοινοβουλίου απηχεί αυτήν την πραγματικότητα. Συγκροτημένη εθνική ενότητα και συνείδηση δεν υπάρχουν, όπως απέδειξε ο εμφύλιος πόλεμος του 1975-1991 (ένας πόλεμος που όλοι θέλουν να ξεχάσουν και ουδείς θυμάται τα ακριβή αίτιά του) και όσα επακολούθησαν μέχρι σήμερα. Αυτό εξηγείται ιστορικά. Ο γράφων, όπως και σε άλλα ταξίδια του σε κράτη μουσουλμανικά είδε, πιστεύει οτι η θρησκευτική διαφοροποίηση υποκρύπτει εθνική τοιαύτη. Οι εξισλαμισμένοι πληθυσμοί του Λιβάνου π.χ. μπορεί να δέχτηκαν το Ισλάμ, πλην όμως έπρεπε κατά κάποιον τρόπο να τονίσουν οτι δεν είναι το ίδιο με τους Αραβες Σουνίτες που ήλθαν από άλλη χώρα ως νέοι κυρίαρχοι. Εφόσον οι νέοι κατακτητές ήταν σουνίτες, αυτοί, προκειμένου να διατηρήσουν την ιστορική τους συνέχεια, όφειλαν να είναι κάτι άλλο. Εγιναν λοιπόν σι'ί'τες, όπως για τον ίδιο λόγο εξηγείται και ο σι'ι'τισμός του Ιράν. Πολλοί έμειναν πιστοί στον χριστιανισμό. Αλλά και εκεί πιστεύω οτι οι αιρέσεις οφείλοντο στην αντίδραση προς την ρωμα'ι'κή και μετά την βυζαντινή εξουσία (όλες οι θεωρίες του γράφοντος υπόκεινται βεβαίως σε κριτική).
Ο Λίβανος είναι σήμερα πάλι αναστατωμένος λόγω της διαφθοράς των ελίτ, πολιτικών και οικονομικών. Φαντασθείτε, υπάρχει Υπουργός Σιδηροδρόμων με αμοιβή 5000 δολαρίων ανά μήνα σε χώρα που...δεν έχει σιδηρόδρομο (κάτι σαν τον μέχρι πρόσφατα δικό μας Οργανισμό Αποξήρανσης της...Κωπα'ί'δας). Και όλα αυτά σε μια χώρα, ο λαός της οποίας πληρώνει την υγεία από την τσέπη του και την παιδεία από το ίδιο το Δημοτικό. Πολλά έργα και συμφωνίες ακυρώνονται είτε για να μπορούν οι ελίτ να κλέβουν, είτε γιατί οι προμήθειες δεν τους φαίνονται αρκετές. Οι ίδιες ελίτ που έχουν ως σημείο αναφοράς είτε το Ιράν, είτε την Σαουδική Αραβία (οι επήκοοι των ξένων είναι προδότες, έλεγε ο Καποδίστριας).

Προσφάτως αντικαταστάθηκε ο πρωθυπουργός πλην όμως οι διαδηλώσεις επιμένουν, όπως ιδίοις όμμασιν είδα με τον Στρατό παντού,διότι επιμένουν η ανεργία και η φτώχεια (αν η φτώχεια ήταν ένας άνθρωπος θα τον σκότωνα, έλεγε ο Αλή, γαμπρός του Προφήτη και επίδοξος πλην ατυχήσας διάδοχός του, ιδρυτής της αίρεσης του σι'ι'τισμού). Το κέντρο της Βηρυτού διαθέτει πολλά μνημεία, όπως ρωμα'ι'κά λουτρά, μεσαιωνικά τεμένη και μαρωνιτική όπως και ορθόδοξη Μητρόπολη(αμφότερες στον Αγιο Γεώργιο, άγιο της Ανατολής, χριστιανικής και μουσουλμανικής).
Οι Λιβανέζοι ήταν από τα πανάρχαια χρόνια κοσμοπολίτες και ακόμη ισχύει. Εκατομμύρια Λιβανέζων ζουν στο εξωτερικό. Η Βηρυτός αναπνέει στο παραθαλάσσιο μέτωπό της την αύρα που φυσά από την Δύση. Το μόνο που ζητούν είναι πολιτική τιμιότητα και πρόοδο.
Ο γράφων αποχαιρέτησε τον Λίβανο και όλη την Μ.Ανατολή την 12 Δεκ. θεωρώντας αυτό το μικρό ταξίδι ως από τα σημαντικότερά του. Μικρή και η χώρα, πλην βουτηγμένη στην Ιστορία, η οποία εφάπτεται με την δική μας, αρχαία ελληνική και βυζαντινή. Ευχομαι στην Μέση Ανατολή ό'τι της ευχήθηκε κάποτε ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος, όταν την έχανε από τους Αραβες. Ειρήνη σοι ω Συρία. Τι ωραία χώρα αφήνομεν. Εύχομαι επίσης νέα Συντάγματα για Συρία και Λίβανο, τα χρειάζονται τώρα παρά ποτέ.
Τέλος, οφείλω επίσης και θερμά ευχαριστήρια και στο Γραφείο Ταξιδίων Σανφλά'ι'τ Θεσσαλονίκης και στην διευθύνουσα σύμβουλο  κα Μαρία Σούλη για την άψογη διοργάνωση του ταξιδίου και συνιστώ σε όλους μια επίσκεψη σ'αυτήν την ωραία χώρα.

Ιωάννης Ξηρός