Ταξίδι σε Κολομβία - Ισημερινό

Ταξίδι στην Κολομβία και στην Δημοκρατία του Ισημερινού πραγματοποίησε από 24 Οκτ. μέχρι 3 Νοε. -2021 ο γράφων, μέλος του ΕΟΣ Αχαρνών και του Συλλόγου Πεζοπορίας-Ορειβασίας Τρικάλων, τρικαλινός αλπινιστής και ταξιδευτής του κόσμου. Το ταξίδι οργανώθηκε εξαιρετικά από το Γραφείο Ταξιδίων Sunflight Θεσσαλονίκης υπό την ιδιοκτήτρια αυτού κα Μαρία Σούλη, την οποία ο γράφων δι'αυτού του άρθρου ευχαριστεί και η ομάδα αποτελείτο από την ίδια, τρεις φίλες της και τον γράφοντα. Είχε ως σκοπό την γνωριμία με την κουλτούρα, τον πολιτισμό και την Ιστορία των χωρών αυτών και για τον γράφοντα αποτέλεσε την ευκαιρία να ανέβει σε μια ακόμη κορυφή των αγαπημένων του Άνδεων.

Προσγείωση την 25 Οκτ. την 5.15 μ.μ. στην πρωτεύουσα Κίτο του Εκουαδόρ(3.000.000 κάτοικοι και 2.850μ. υψόμετρο), τακτοποίηση στο ξενοδοχείο και περιήγηση στην πόλη. Οι πόλεις της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής είναι επί το πλείστον άχαρες, χωρίς ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό τύπο, αλλά το ιστορικό τους κέντρο είναι ωραίο με οικοδομήματα αποικιακού τύπου εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Χωρίζονται γενικώς σε τρεις τομείς, τον τομέα των ευπόρων, χωρίς όμως ιδιαίτερα μεγάλες κατοικίες, στον τομέα της μεσαίας τάξης, συνήθως στο κέντρο και στον τομέα των πτωχών που κατοικούν σε χαμηλής ποιότητος κατοικίες και σε φαβέλες και μαστίζονται από εγκληματικότητα.

Η χώρα στηρίζει την οικονομία της στα φρούτα, στα υφάσματα και στο πετρέλαιο, είναι όμως πτωχή με τον μέσο μισθό όχι πάνω από 300 δολάρια ανά μήνα. Το ίδιο το Κίτο διαθέτει δυο μεγάλους και εκπληκτικούς καθολικούς ναούς γοτθικού ρυθμού και ωραίο κέντρο με τα κυβερνητικά κτίρια. Και επειδή ουδείς ξεφεύγει από την Αρχαία Ελλάδα, όσο μακρυά και να είναι, είδαμε στο Κίτο ''οδός Λεωνίδα'' και άφθονους κίονες δωρικού και κορινθιακού ρυθμού στα δημόσια κτίρια.

Δυστυχώς το εθνικό μουσείο ήταν κλειστό λόγω πανδημίας. Η ημέρα πέρασε με επίσκεψη έξω από την πόλη στο μουσείο και κατοικία του διάσημου αποβιώσαντος πλέον ζωγράφου του Ισημερινού Οσβάλντο Γκουαγιασακίν, ο οποίος με την ζωγραφική του που θυμίζει Πικάσο και με ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης τα δάκτυλα των ανθρώπων παρουσίαζε στα έργα του τα βάσανα των ιθαγενών και των μαύρων σκλάβων υπό την κυριαρχία των Ισπανών και την κοινωνική αδικία, όπως αυτός την αντιλαμβανόταν. Αν όμως κρίνουμε από τους σπουδαίους καλλιτέχνες και πολιτικούς που κατά καιρούς τον επισκέφθηκαν, αυτός ήταν για τον Ισημερινό ό'τι ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης για εμάς.

Ακολούθως και πάντα σε αρκετή απόσταση από την πόλη υπάρχει το μουσείο του Μέσου της Γης (Mitad del Mundo), όπου υπάρχει η γραμμή του ισημερινού που χωρίζει την Γη σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο, το οποίο επίσης επισκεφθήκαμε. Στο μουσείο αυτό παρουσιάζεται η χλωρίδα και η πανίδα της Αμαζονίας του Ισημερινού (σσ. ο Ισημερινός χωρίζεται στα δυτικά με την ακτή του Ειρηνικού, την ενδοχώρα της και τα νησιά Γκαλαπάγκος με κλίμα τροπικό, στο μέσον με την οροσειρά των Άνδεων με κλίμα ψυχρό και στα ανατολικά από την Αμαζονία με κλίμα επίσης τροπικό). Στο μουσείο παρουσιάζονται επίσης και οι κουλτούρες των αυτοχθόνων και κάποια αντίγραφα γλυπτών των πολιτισμών της Ν. Αμερικής.

Το πιο ενδιαφέρον όμως τμήμα του μουσείου είναι η ίδια η γραμμή του ισημερινού, όπου με ευφυή τρόπο παρουσιάζεται η λειτουργία του. Λοιπόν, στον ισημερινό η βαρύτητα της γης είναι μικρότερη, π.χ. ένας άνθρωπος 70 κιλών εκεί ζυγίζει 68. Από την γραμμή του ισημερινού ξεκινούν και ασκούνται βορείως και νοτίως οι δυνάμεις της φύσεως, αλλά όχι εκεί. Στον ισημερινό δεν υπάρχουν τυφώνες και καταιγίδες.

Στην χαμηλή βαρύτητα της γραμμής του ισημερινού καταφέραμε να ισορροπήσουμε όρθιο αυγό επί της κεφαλής ενός καρφιού, είδαμε ανθρώπους να μην μπορούν να ισορροπήσουν περπατώντας με κλειστά τα μάτια και ανοικτά τα χέρια επί της γραμμής του ισημερινού, ακριβώς διότι ίντσες παραπλεύρως της γραμμής ασκούνται αντίθετες δυνάμεις, είδαμε νερό να πέφτει οριζοντίως επί της γραμμής και το ίδιο νερό να πέφτει με αριστερή ή δεξιά κλίση ένα μόλις μέτρο βορείως ή νοτίως της γραμμής του ισημερινού, πράγματα απίστευτα για κάποιον που δεν είναι εκεί παρών σε ένα πλάτος γης μεγέθους παλάμης. Υπόψιν εδώ οτι στις ισημερινές περιοχές του πλανήτη το πρώτο φως είναι την 06.00 π.μ. και το τελευταίο την 18.00 παντού και πάντα, είτε στην ξηρά περίοδο (Οκτ.-Μαρ.), είτε στην υγρή περίοδο του έτους (Απρ.-Σεπ.).

Την επόμενη ημέρα 26 Οκτ. οι τέσσερις κυρίες με το αυτοκίνητο του τοπικού ταξιδιωτικού πρακτορείου κατευθήνθησαν βορείως σε κάποιες κωμοπόλεις προς αναζήτηση πλεκτών και υφαντών και άλλων ειδών γυναικείου ενδιαφέροντος. Ο γράφων μόνος του προγραμμάτισε να ανέβει μια ακόμη κορυφή των Άνδεων, την τελευταία, μετά από άλλες αναβάσεις σε άλλα χρόνια σε Χιλή, Βολιβία και Περού και συγκεκριμένα την κορυφή Ρούκο Πιτσίντσα, η οποία με τα 4.965 μέτρα της δεσπόζει της μεγάλης πρωτεύουσας Κίτο και αντικρύζει απέναντί της τις διάσημες κορυφές Κοτοπάξι, Ιμπάρρα κ.α. Ανάβαση από το Κίτο (υψ. 2850μ.) με τελεφερίκ μέχρι τα 3.976μ. και εκκίνηση πορείας την 10.00.

Η ημέρα ήταν νεφελώδης και απειλητική και ομίχλη κάλυπτε τα ψηλότερα ύψη. Κάποιες μικρές ομάδες Ευρωπαίων και ντόπιων εκκινούσαν για την κορυφή. ''Για την Ελλάδα ρε γαμώτο'' είπα και ξεκίνησα μόνος. Η κίνηση ήταν αναγκαστικά λίγο αργή λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας σε οξυγόνο του αέρα και ελλιπούς εγκλιματισμού με μόνο 30 ώρες στο Κίτο. Ο ελλιπής εγκλιματισμός έχει σκοτώσει πολλούς ορειβάτες σε μεγάλα ύψη.

Η πορεία στα πρώτα δυο τρίτα αυτής ήταν ομαλή χωρίς τεχνικές δυσκολίες. Το τελευταίο τρίτο όμως είναι πρόκληση για κάθε αλπινιστή, διότι έχει μεγάλη κλίση και δύσκολα περάσματα και ανεβάσματα επί βράχων που απαιτούν αναρρίχηση scrample με χρήση τεσσάρων άκρων, πράγμα που δεν συγχωρεί λάθη. Την 13.15 η μικρή και συμπαθητική ελληνική σημαιούλα μου και παντοτινή σύντροφός μου εντός του σακκιδίου κυμάτιζε στην κορυφή του Ρούκο Πιτσίντσα, όπου συνάντησα ομάδα Γερμανών και Ελβετών ορειβατών, οι οποίοι πήγαν εκεί με ντόπιο οδηγό βουνού. Επιστροφή με άκρα προσοχή, διότι στην κατάβαση συμβαίνουν τα περισσότερα ορειβατικά ατυχήματα και την 15.30 τερμάτισα την πορεία παίρνοντας το τελεφερίκ της επιστροφής με συνολικό χρόνο πεντέμισυ ωρών σε τοπίο ομιχλώδες. Οι ντόπιοι με διαβεβαίωσαν οτι ο χρόνος μου ήταν άριστος.

Την 27 Οκτ. ταραχές και αποκλεισμοί στην Ruta Americana (Παναμερικανική Οδό) που συνδέει την Κολομβία με το Περού μέσω Εκουαδόρ από εξεγερμένους πολίτες που διαμαρτύροντο για την αύξηση των τιμών των καυσίμων μας εμπόδισα να πάμε στην πόλη Μπάνος μέσω της περιοχής των ηφαιστείων. Αποφασίσαμε να πάμε στην παραθαλάσσια πόλη Γκουαγιαγκίλ, 5 εκατ. κατοίκων. Αποχαιρετήσαμε το Κίτο την 11.00 π.μ. και μέσω μιας υπέροχης διαδρομής με υπέροχη θέα της selva (ζούγκλας) της δυτικής περιοχής του Εκουαδόρ με τροπικό κλίμα φθάσαμε την 19.00 στην Γκουαγιαγκίλ. Στην διαδρομή είδαμε τον τρόπο ζωής της υπαίθρου, έναν τρόπο απλοϊκό, αγροτικό, πτωχικό. Το Εκουαδόρ στηρίζει την οικονομία του στο πετρέλαιο, στα φρούτα και στα υφάσματα. Παράγει επίσης σόγια, ζάχαρη, φασόλια, όμως τα δημητριακά εισάγονται.

Την επομένη, 28 Οκτ. αφήσαμε την Γκουαγιαγκίλ για την πόλη Κουένκα (600.000 κάτοικοι) στην κεντρική περιοχή των Άνδεων. Η Κουένκα ονομάζεται ''η Αθήνα του Εκουαδόρ'' διότι αποτελούσε πάντα πνευματικό κέντρο. Η διαδρομή ήταν πάντα υπέροχη, κατ'αρχάς μέσω τροπικής ζούγκλας και σε μεγαλύτερο υψόμετρο διασχίσαμε το Εθνικό Πάρκο Κάχας με ψηλά ανδικά βουνά κατάφυτα, όπου βόσκουν λάμας, το γνωστό προβατοειδές των Άνδεων. Η Κουένκα επί εποχής της Αυτοκρατορίας των Ίνκας, οι οποίοι κατέκτησαν τις φυλές του Ισημερινού κατά τον 14ο αιώνα, ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη του κράτους μετά την πρωτεύουσα Κούσκο στο Περού.

Η Αυτοκρατορία κατελύθη το 1543 από τους Ισπανούς κατακτητές του Φρανσίσκο Πιζάρο, πλην όμως ο πολιτισμός και η κουλτούρα τους είναι ακόμη εμφανής στα μνημεία και ερείπια που άφησαν. Στην θέση της σημερινής Κουένκα υπήρχε το φρούριο Πουμαπούγκο, όπου λατρευόταν ο Κάτω Κόσμος Ούκου Πάτσα, ο Επίγειος Κόσμος Κάϊ Πάτσα και ο Ουράνιος Κόσμος Χάναν Πάτσα. Οι Ίνκας δημιούργησαν ένα ηλιοκεντρικό συμπαντικό σύστημα. Ο ήλιος ήταν το κέντρο του σύμπαντος που έβλεπαν και ο κύριος θεός τους. Η γεωγραφία τους ( Κουρικάντσα) ήταν συνδεδεμένη με τα άστρα και τους αστερισμούς ( τσέκιες), από τα οποία ξεκινούσαν νοητές γραμμές που κατέληγαν σε τόπους λατρείας, τόπους παραγωγής και σε κύριες πόλεις της Αυτοκρατορίας.

Επίσης, η ανάγκη εξεύρεσης και άλλων τρόπων ελέγχου των τεραστίων επαρχιών (Ταβαντισούγιου), εκτός των στρατιωτικών και διοικητικών μέσων, ανάγκασαν την Αυτοκρατορία να αποτυπώσει την μεγάλη γεωγραφική και περιβαλλοντική ποικιλία των Άνδεων με ιερούς μικρόκοσμους και τελετές που περιείχαν τον εξαγνισμό του νερού, ιερές αγροτικές παραγωγές και αναπαραστάσεις ζώων, δημιουργώντας μια πνευματικότητα και μια συναντίληψη του όλου κόσμου από όλους τους υπηκόους της Αυτοκρατορίας με τελικό στόχο την ομογενοποίησή τους, την πίστη τους στο κράτος και την δημιουργία ενιαίας εθνικής συνείδησης. Όλα αυτά φαίνονται ακόμη στα ερείπια και στα μουσεία. Η ημέρα έκλεισε με επίσκεψη στα χωριά της περιοχής, εκπληκτικής γραφικότητας.

Το μεγαλείο και η μεγαλοφυϊα των Ίνκας φάνηκαν περισσότερο την επομένη, 29 Οκτ. με την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Ινκαπίρκα, αρκετά χιλιόμετρα βορείως της Κουένκα. Εκεί υπάρχουν κατάλοιπα λατρευτικών χώρων της φυλής Κανάρι, η οποία υπήρχε εκεί πριν τους Ίνκας. Οι Κανάρι λάτρευαν περισσότερο την Σελήνη και αρχικά αντιστάθηκαν στους Ίνκας. Οι Ίνκας στον παράπλευρο χώρο κατασκεύασαν ναό προς τιμήν του Ήλιου, ο οποίος ίσταται ακόμη ακέραιος με εξαιρετική τοιχοποιία . Υπάρχουν ακόμη και αποθηκευτικοί χώροι και χώροι εξαγνισμού των εκλεκτών που εισήρχοντο στον ναό.

Οι ιεροτελεστίες εγίνοντο την ημέρα του θερινού ηλιοστασίου (21 Ιουνίου) όταν οι πρώτες ακτίνες έπεφταν στην κορυφή του ναού. Εκπληκτικό είναι οτι οι θέσεις της πρωτεύουσας Κούσκο, της σημαντικής Κουένκα και της ιερής Ινκαπίρκα σχηματίζουν μια τέλεια ευθεία, αποδεικνύοντας τις καταπληκτικές γεωμετρικές γνώσεις των Ίνκας. Ο ναός κατασκευάστηκε παραπλεύρως της περίφημης Οδού των Ίνκας (Inca Trail) , προδρόμου της Ruta Panamericana.

Η ημέρα έκλεισε με πτήση από Κουένκα στην μεγάλη πρωτεύουσα Μποκοτά της Κολομβίας, της χώρας του καφέ.  Φύγαμε από το Εκουαδόρ έχοντας μια καλή γνώση των ικανοτήτων των Ίνκας, οι οποίοι, όπως οι Ρωμαίοι πριν από αυτούς, έχοντας να διοικήσουν μια Αυτοκρατορία αντίστοιχης ή και μεγαλύτερης έκτασης από την ρωμαϊκή, εννόησαν οτι για να διοικηθεί αυτή τα κλειδιά είναι τα εξής τρία. Πρώτον, κοινή κουλτούρα και θρησκεία, δεύτερον καλή διοίκηση και τρίτον δρόμοι που συνδέουν τα τμήματα του κράτους με την πρωτεύουσα.

Η 30 Οκτ. ήταν μια άκρως κουραστική ημέρα. Ολιγόϋπνοι με πρωϊνή πτήση την 06.00 φύγαμε από την Μποκοτά και προσγειωθήκαμε στην ωραία και γραφική πόλη Ποπαγιάν στα νοτιοδυτικά της Κολομβίας, η οποία κατακτήθηκε το 1543 από τους Ισπανούς. Οι τελευταίοι φέρθηκαν πολύ σκληρά στους ιθαγενείς της Αμερικής. Εκατοντάδες χιλιάδες εσφάγησαν και πολλοί περισσότεροι πέθαναν από δυτικές ασθένειες. Οι Ισπανοί κατήργησαν τις εντόπιες κουλτούρες και θρησκείες και παντού κατασκεύασαν χριστιανικούς ναούς. Επειδή όμως το παρελθόν ποτέ δεν πεθαίνει, οι ντόπιοι δέχθηκαν μεν υποχρεωτικά τον χριστιανισμό, πλην τον ανάμειξαν με στοιχεία της αρχαίας πίστης και σε πολλούς ναούς ακόμη και σήμερα αναπαρίσταται ο Εσταυρωμένος με έναν ήλιο επί κεφαλής αντί του ακάνθινου στεφανιού.

Οι Ισπανοί ονόμασαν τις κτήσεις που αντιστοιχούν σήμερα στα εδάφη της Βενεζουέλας, της Κολομβίας, Εκουαδόρ, Βολιβίας και Περού σε ''Νέα Γρανάδα'' (Nueva Granada), όνομα της γνωστής βασιλικής πόλης της Ισπανίας. Λόγω της εξόντωσης μεγάλου μέρους του γηγενούς πληθυσμού εισήγαγαν από την Αφρική εκατοντάδες χιλιάδες μαύρους σκλάβους, καθισταμένης ούτως της δουλείας ως επίσημης πολιτικής του ισπανικού (και πορτογαλικού) κράτους για 300 χρόνια. Στο Ποπαγιάν φαίνονται καθαρά ο νέος πολιτισμός και η αρχιτεκτονική των νέων κυριάρχων, καθαρά ανδαλουσιανή.

Η πολιτική των Ισπανών για 300 χρόνια ήταν πολιτική απαρτχάϊντ με τους λευκούς απογόνους των Ισπανών (Κρεολούς) να κατέχουν πλήρως την εξουσία και την γαιοκτησία, τους μιγάδες (μεστίζος) με περιορισμένα δικαιώματα και τους ιθαγενείς και μαύρους σκλάβους στερημένους δικαιωμάτων. Το σημείο αντιστροφής ήλθε με την κατάκτηση της Ισπανίας από τους Γάλλους του Μεγ. Ναπολέοντα το 1810. Η ausencia reale (απουσία βασιλέως) έδωσε την αφορμή στους Κρεολούς να αποκηρύξουν την ισπανική κυριαρχία και να διεκδικήσουν δικό τους κράτος που να υπηρετεί μόνο τα δικά τους συμφέροντα. Είχε έλθει η ώρα των cauntilios ( σ.σ.καουντίλιο, στρατηγός-αντάρτης εναντίον του ισπανικού θρόνου. Ο τελευταίος καουντίλιο ήταν στο έδαφος της ίδιας της Ισπανίας και άκουγε στο όνομα του Φρανσίσκο Φράνκο.

Αυτός αποστέρησε από τον βασιλιά τις εξουσίες του επί ανικανότητι να αντιμετωπίσει τον αναρχο- κομμουνιστικό κίνδυνο το 1936 και οι εξουσίες αυτές επανήλθαν στον θρόνο μόνο μετά τον θάνατό του το 1975. Στον εμφύλιο αυτόν (1936-38) η Ισπανία πλήρωσε με πολύ αίμα τα εγκλήματά της εναντίον των ιθαγενών της Αμερικής). Ο Σούκρε απελευθέρωσε το Εκουαδόρ.  Οι καουντίλιος Τσαμαρτίν και Χίγκιγκς έδιωξαν τους Ισπανούς από την Αργεντινή, Χιλή και Περού και ο Σιμόν Μπολιβάρ από όλη την Νουέβα Γρανάδα μεταξύ 1810-20. Η Ισπανία προσπάθησε να κάνει Reconquista (επανακατάκτηση) με τρόπο αιματηρότατο, πλην όμως οι πατριωτικές δυνάμεις επεκράτησαν τελικά το 1820. 

Ο μέγας Σιμόν Μπολιβάρ είχε το όραμα της ένωσης Κολομβίας, Βενεζουέλας, Παναμά, Εκουαδόρ, Περού και Βολιβίας σε ένα κράτος. Προς στιγμήν φάνηκε οτι το κατάφερε, πλην όμως διαφορές συμφερόντων των λευκών ελίτ στις περιοχές αυτές οδήγησαν σε συγκρούσεις που κατέληξαν το 1830 στην ίδρυση των κρατών της Νότιας Αμερικής όπως είναι σήμερα. Το 1857 απελευθερώθηκαν οι σκλάβοι στην Κολομβία. Στην χώρα σημειώθηκε εμφύλιος πόλεμος κατά την δεκαετία 1990 ( που έληξε με συμφωνία το 2006) μεταξύ αντιπάλων πολιτικών παρατάξεων, πίσω από τις οποίες υπήρχαν παραγωγοί ναρκωτικών, προεξάρχοντος του Πάμπλο Εσκομπάρ, ο οποίος τελικά εξοντώθηκε από τον στρατό.

Σήμερα η Κολομβία τελεί εν ειρήνη, πλην όμως, όπως σε όλα τα νοτιοαμερικανικά κράτη, η πτώχεια είναι ενδημική, η διαφθορά μεγάλη, ο μέσος μισθός όχι πάνω από 350-400 δολάρια και η οικονομία στηρίζεται στα ντόπια προιόντα, στο πετρέλαιο και κυρίως στον καφέ. Υπάρχει δημόσια εκπαίδευση και υγεία, αλλά και ιδιωτική. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, από όπου βγαίνουν οι κυβερνώσες ελίτ είναι μόνο για πλούσιους και -ω του θαύματος-μόνο για λευκούς, απογόνους των αρχικών κατακτητών.

Η 30 Οκτ. έκλεισε με ένα επεισοδιακό ταξίδι 136 χλμ. επί δυσχερούς χωμάτινου δρόμου μέσω του Εθνικού Πάρκου Παρουσέ στο μέσον της ζούγκλας σε αρκετό υψόμετρο με κατάληξη στην κωμόπολη Σαν Αγκουστίν (Άγιος Αυγουστίνος, σημαντικότατος για την Καθολική Εκκλησία) (σ.σ. Τα πυκνά δάση σε μεγάλα υψόμετρα ονομάζονται cloud forests-δάση νεφελών, ενώ τα χαμηλά που είναι και πυκνότερα ονομάζονται rain forests-δάση βροχής). Πλησίον της πόλης υπάρχει ο σπουδαιότερος αρχαιολογικός χώρος όλης της Ν. Αμερικής μετά το Μάτσου Πίτσου του Περού τον οποίον επισκεφθήκαμε την 31 Οκτ. 

Στα γλυπτά και στα ταφικά μνημεία του Σαν Αγκουστίν παρουσιάζονται οι αντιλήψεις και ο τρόπος ζωής των κατοίκων της περιοχής στην προ-ισπανική εποχή και δημιουργήθηκαν σε μια περίοδο που εκτείνεται από το 200 έως το 800 μ.Χ. Υπάρχουν επίσης ζώνες κατοικίας και παραγωγής που παρουσιάζουν την κοινωνική οργάνωση των φυλών που κατοικούσαν την τεράστια περιοχή του ποταμού Άνω Μαγκνταλένα, ο οποίος διασχίζει ολόκληρη την Κολομβία. Τα διάσημα γλυπτά του πάρκου είναι συμβολικά και τελετουργικά και βοηθούν τον επισκέπτη να καταλάβει τις κοινωνικές, όσο και τις θρησκευτικές αντιλήψεις των ανθρώπων της εποχής εκείνης.

39 γλυπτικές παραστάσεις επί ογκολίθων διαφόρων μεγεθών παρουσιάζουν σαμάνους, ιερείς-ηγέτες της κάθε φυλής που είναι σοφοί, προστατεύουν τα παιδιά, χαιρετούν με σεβασμό και γενικώς διδάσκουν κοινωνικότητα στους συνανθρώπους με τρόπο πραγματικά ευφυέστατο. Εντύπωση προκαλεί ένα χαρακτηριστικό γλυπτό ενός ανδρός που φέρει άνω της κεφαλής μια άλλη μικρότερη φιγούρα με χαρακτηριστικά ανθρώπου και ζώου, πράγμα που επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών.

Η πλέον διαδεδομένη είναι αυτή που θεωρεί οτι η μικρότερη άνω φιγούρα είναι ''ο άλλος εαυτός ή το υπέρ-εγώ'' καθενός. Ποιον καλύτερο πρόδρομο της ψυχοανάλυσης χρειαζόμαστε; Όλα αυτά σε ένα τοπίο ζούγκλας που καθηλώνει. Αυτά, μαζί με άλλα αποτελούν ανεκτίμητα αποσπάσματα μυθολογιών, κοσμογονιών και μαντικών και τελετουργικών αναφορών που πλουτίζουν ακόμη την φαντασία του νοτιοαμερικανού ωσάν τα λείψανα ενός τεράστιου αρχαϊκού θρησκευτικού συγκροτήματος βυθισμένου στην ζούγκλα.
Στα λείψανα αυτά αυτής της ηπείρου ο γράφων για μια ακόμη φορά υποκλίθηκε.

31 Οκτ. πτήση για την μεγάλη πρωτεύουσα Μποκοτά της Κολομβίας και βραδυνή βόλτα σε μια χαρούμενη πόλη που εκείνες τις ημέρες γιόρταζε την γιορτή Χάλογουϊν, οπότε οι άνθρωποι υπό μουσική βολτάρουν με φορεσιές που θυμίζουν αποκριάτικες δικές μας, χωρίς βέβαια να είναι το ίδιο. Την 1 Νοε. υπό δυνατή βροχή κάναμε την απαραίτητη περιήγηση στο κομψό και ενδιαφέρον ιστορικό κέντρο με τα επιβλητικά κυβερνητικά και άλλα κτίρια και το μόνο μουσείο που βρήκαμε ανοικτό ήταν η πινακοθήκη του εθνικού τους ζωγράφου Μποτέρο. Ακολούθως κατευθηνθήκαμε προς το Εθνικό Πάρκο Γκουαταβίτα, έχοντας απολαύσει μια υπέροχη θέα της πόλης από ψηλά.

Στην Γκουταβίτα υπάρχει η περίφημη λίμνη Ελ Ντοράντο, εντός της οποίας ο μύθος θέλει να ελούζοντο ντυμένοι με χρυσόσκονη και άλλα χρυσά είδη οι πρίγκιπες της χώρας πριν αναλάβουν τον θρόνο. Πάντως οι Ισπανοί όντως έβγαλαν πολύ χρυσάφι από εκεί. Δυστυχώς η έλλειψη χρόνου και η βροχή δεν μας επέτρεψαν να πάμε στην λίμνη. Αποζημιωθήκαμε όμως επαρκώς με την επίσκεψη στην περιοχή της πόλης Ζαπακιρά, όπου υπάρχει το αλατωρυχείο. Εντός αυτού υπάρχει ένα από τα πλέον αριστουργηματικά έργα τέχνης, αλλά και πίστης που μπορεί να συναντήσει ένας ταξιδευτής.

Η υπόγεια εκκλησία της Ζαπακιρά, κατασκευασμένη από αλατωρύχους από ορυκτό αλάτι σε τεράστιες στοές με γλυπτά αγγέλων και πλήρες ιερό ναού είναι καθηλωτική και ενδεικτική του τι καταφέρνει να κάνει η πίστη. Ο γράφων μόνο στην Πολωνία είδε κάτι ανάλογο. Η υπόγεια αυτή εκκλησία είναι τόσο σημαντική που εκεί λειτούργησε και ο μέγιστος Πάπας Ιωάννης Παύλος Β', από τους σημαντικότερους Πάπες της εποχής μας, ήδη Άγιος.

Το βράδυ της 1 Νοε. αποχαιρετήσαμε την Μποκοτά, την Κολομβία και όλη την Νότιο Αμερική και επιστρέψαμε στην μαμά Ελλάδα μέσω Μαδρίτης και Φρανκφούρτης. Ήταν άκρως ενδιαφέρον και άξιζε την κόπωση. Η Νότια Αμερική έχει ενδιαφέρον, αλλά και προβλήματα. Ο γράφων εύχεται ό'τι το καλύτερο για τους λαούς αυτούς, τους οποίους αξίζει να γνωρίσουμε.

Ιωάννης Ξηρός