Η Εκκλησιαστική παράδοση αναφέρει ότι η Παναγία πέθανε δέκα χρόνια μετά τη Σταύρωση του Κυρίου μας και ενταφιάσριηκε στην Ιερουσαλήμ. Υπάρχει, όμως, και η άποψη η οποία λέει ότι η Παναγία ακολούθησε τον Ιωάννη στην Έφεσο και ότι έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της εκεί. Στην 20ή Ομιλία του Κύριλλου Ιεροσολύμων  αναφέρεται ότι ο θάνατός της συνέβη στη Σιών (Ιερουσαλήμ), στις 15 Αυγούστου του έτους 43 μ.Χ., και ότι τάφηκε στη Γεσθημανή.

Η επίσημη εκκλησιαστική ιστορία αποδέχθηκε το γεγονός αυτό από τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Ο τάφος της Παναγίας, επομένως, ανήκει στους Ορθόδοξους από την εποχή που οικοδομήθηκε ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου από τους ισαποστόλους Κωνσταντίνο και Ελένη.

Από τον 19ο αιώνα, όμως, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία,  αμφισβήτησε το γεγονός και  προσπάθησε να μεταθέσει την τοποθεσία του τάφου. Το 1841 οι Δυτικοί άρχισαν να γράφουν και να διαδίδουν ότι η Παναγία έζησε, πέθανε και τάφηκε όχι στη Γεθσημανή, αλλά στην Έφεσο. Οι εικασίες αυτές αντικρούστηκαν κατά καιρούς από τους Ορθόδοξους. Η έκδοση, όμως, ενός έργου επανέφερε πάλι το θέμα στο προσκήνιο. 

Η διαμάχη άρχισε όταν μία Ρωμαιοκαθολική μοναχή από τη Βεστφαλία της Γερμανίας, η Άννα-Κατερίνα Έμμεριχ που πέθανε το 1824 υπέδειξε, ύστερα από σχετικά «οράματα», ότι η Παναγία ενταφιαστηκε στην τοποθεσία «Καπουλού-Παναγιά», τρεις ώρες έξω από την Έφεσο. Τα οράματα της Έμμεριχ δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά το 1841, δεκαεπτά χρόνια μετά τον θάνατό της. Έτσι ανακινήθηκε το θέμα. Το 1869 οι Καθολικοί, απορρίπτοντας πάλι την εκκλησιαστική παράδοση, προσπάθησαν να αμφισβητήσουν εκ νέου την ύπαρξη του τάφου στην Ιερουσαλήμ.

Το 1892, οι Λαζαρινοί Μ. Πουλαίν και Μ. Γιουνγκ ενδιαφέρθηκαν για το θέμα της Εφέσου και επειδή κατάγονταν από τη Σμύρνη, αποφάσισαν να μελετήσουν τους χώρους που δήλωνε η Χριστιανή εκείνη της Βεστφαλίας. Έτσι, έφτασαν να ανακαλύψουν σύμφωνα με τις έρευνες τους στην Παναγιά την Καπουλού, ακόμη και...... τις στάχτες που υπήρχαν στο τζάκι της κατοικίας της Θεοτόκου.... 

Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, η Παναγία πέθανε και τάφηκε στη Γεσθημανή, βασιζόμενοι στα κείμενα των υμνογράφων της Εκκλησίας.

Ο μοναδικός που δεν ήταν παρών στο γεγονός ήταν ο Απόστολος Θωμάς.

Λέει η παράδοση πως όταν  το σύννεφο μετέφερε τον Θωμά στη Γεσθημανή συνάντησε την Θεοτόκο την στιγμή της ανόδου Της στον ουρανό.

Εκείνη του χάρισε την ζώνη Της για να μπορεί να αποδείξει την συνάντησή τους.

Όταν ο Θωμάς πήγε και εξιστόρησε το γεγονός στους υπόλοιπους Αποστόλους, άνοιξαν τον τάφο και είδαν πως το σώμα έλειπε.

ΚΑΛΟ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟ

Αθανάσιος Γ. Δημητρίου, Msc Θεολογίας

Πρόεδρος Ιεροψαλτών Ν. Τρικάλων