Δυνατότητα διενέργειας περίπου 50.000 επεμβάσεων που εκκρεμούν σε απογευματινά χειρουργεία του ΕΣΥ, χωρίς οικονομική επιβάρυνση για όσους πολίτες έχουν συμπληρώσει μεγάλο χρονικό διάστημα σε λίστα αναμονής, πρόκειται να δώσει πρόγραμμα του υπουργείου Υγείας. Σύμφωνα με την Καθημερινή, το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται μέσα στον Απρίλιο. Στόχος είναι να δοθεί ένα επιπλέον κίνητρο για να προχωρήσει πιο γρήγορα και να ενισχυθεί ο θεσμός των απογευματινών χειρουργείων, αλλά και να αντιμετωπιστεί η μακρά αναμονή, η οποία εντάθηκε και λόγω της πανδημίας της COVID-19.

Η συμφόρηση

Οι αμοιβές που προβλέπονται για τη χειρουργική ομάδα στα απογευματινά χειρουργεία θα καλυφθούν, μέσω αυτού του προγράμματος, από το Ταμείο Ανάκαμψης, με το κόστος χρηματοδότησης να ξεπερνάει τα 60 εκατ. ευρώ. Η δράση αναμένεται να καλύψει ένα μέρος από τον συνολικό αριθμό των επεμβάσεων που εκκρεμούν. Σε όλη τη χώρα αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε αναμονή 102.634 χειρουργικά περιστατικά. Από το υπουργείο Υγείας, πάντως, διευκρινίζεται ότι η μεταρρύθμιση των απογευματινών χειρουργείων επί πληρωμή θα προχωρήσει κανονικά, με μέρος του κόστους να καλύπτεται στις υπόλοιπες περιπτώσεις από τον ασφαλισμένο.

Η επιλογή των περιστατικών που θα εξυπηρετηθούν από τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία θα καθορίζεται από τον χρόνο αναμονής. Προτεραιότητα θα έχουν όσοι περιμένουν το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σύμφωνα και με τη σχετική καταγραφή που υπάρχει στην Ενιαία Ψηφιακή Λίστα Χειρουργείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις πρόκειται για πολίτες οι οποίοι μπορεί να αναμένουν τη σειρά τους για να χειρουργηθούν πάνω από ενάμιση χρόνο.

Μέσω του ίδιου προγράμματος, εάν κριθεί αναγκαίο, προβλέπεται ότι θα μπορεί να διενεργηθούν απογευματινά χειρουργεία και σε συνεργασία με ιδιωτικές κλινικές, χωρίς επιπλέον οικονομική επιβάρυνση των πολιτών. Αυτή η λύση ενδέχεται να προκριθεί στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, καθώς εκεί τα μεγάλα κενά σε οργανικές θέσεις αναισθησιολόγων καθιστούν πρακτικά αδύνατη την πραγματοποίηση απογευματινών χειρουργείων στα δημόσια νοσοκομεία της πόλης. Ενδεικτικά, όπως είχε παρουσιάσει η «Κ», στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη από τις 29 οργανικές θέσεις καλύπτονται οι 14. Εξ αυτών, οι εννέα γιατροί είναι μόνιμοι, ένας επικουρικός και οι τέσσερις μετακινούνται από άλλα νοσοκομεία.

Οι αριθμοί

Βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων του υπουργείου Υγείας για το σύνολο της χώρας, σε 31.954 περιστατικά ο χρόνος αναμονής κυμαίνεται από τέσσερις μήνες έως ένα έτος, σε 10.240 περιστατικά ξεκινάει από ένα έτος και φτάνει τους 18 μήνες, ενώ 15.981 επεμβάσεις εκκρεμούν πάνω από ενάμιση χρόνο. Αναλογικά, οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις καταγράφονται στη Θεσσαλονίκη, όπου είναι πιο έντονο και το πρόβλημα της έλλειψης αναισθησιολόγων. Ενδεικτικά, το 24% των επεμβάσεων στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται σε αναμονή για περισσότερο από 18 μήνες. Συνολικά στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται σε αναμονή 24.306 περιστατικά, ενώ στην Αττική ο αντίστοιχος αριθμός είναι 31.700.

Στο 51% των επεμβάσεων που εκκρεμούν στην Αττική το διάστημα αναμονής δεν ξεπερνάει τους τέσσερις μήνες. Τα χειρουργεία που εκκρεμούν πάνω από ενάμιση χρόνο στην Αττική φτάνουν τις 3.092, ενώ 10.189 βρίσκονται σε αναμονή από 4 έως 12 μήνες.

Οι επεμβάσεις που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στις λίστες αναμονής αφορούν καταρράκτη, αρθροπλαστική γόνατος, χολοκυστεκτομή, αφαίρεση κρυσταλλοειδούς φακού, αρθροπλαστική ισχίου, βουβωνοκήλη και αμυγδαλεκτομή.

Η λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων είχε δρομολογηθεί και το 2013. Τότε είχε παρουσιαστεί ως ένα μέτρο που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την παραοικονομία-παρανομία στους κόλπους του ΕΣΥ, αφού οι ασθενείς δεν θα έδιναν «φακελάκι» για να παρακάμψουν τη λίστα αναμονής. Ωστόσο, το μέτρο δεν υλοποιήθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν.

Οπως έχει εξαγγελθεί πρόσφατα από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, στόχος είναι να λειτουργήσουν τα απογευματινά χειρουργεία στο ΕΣΥ από τον ερχόμενο Μάρτιο, στη λογική των απογευματινών ιατρείων που συμπληρώνουν ήδη δύο δεκαετίες.

Το εγχείρημα δεν θα εφαρμοστεί σε όλες τις κλινικές της χώρας, αλλά σε εκείνες που θα μπορέσουν να το εξυπηρετήσουν, ενώ υπάρχουν σκέψεις να ξεκινήσει από απλές επεμβάσεις για τις οποίες δεν απαιτείται μεγάλος χρόνος νοσηλείας. Οι κλινικές θα κρίνουν εάν έχουν επαρκές προσωπικό και μπορούν να αντεπεξέλθουν, ενώ θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει στο ακέραιο τα τακτικά πρωινά τους χειρουργεία προκειμένου να προχωρήσουν και σε απογευματινές επεμβάσεις.

Τα απογευματινά χειρουργεία θα είναι επί πληρωμή. Προβλέπεται ότι περίπου το 70% θα καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ και το 30% από τον ασφαλισμένο. Μέχρι στιγμής εκπρόσωποι του ιατρικού κόσμου και εργαζόμενοι στο ΕΣΥ έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για το κατά πόσον μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο. Ως κύριο ανασταλτικό παράγοντα θέτουν την υποστελέχωση των νοσοκομείων, τόσο σε ιατρικό όσο και σε νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό.

Ενδεικτικά, οι γιατροί του χειρουργικού τομέα στο νοσοκομείο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» ανακοίνωσαν την Πέμπτη ότι θα διέκοπταν τις προγραμματισμένες τακτικές επεμβάσεις από τις 12 Φεβρουαρίου λόγω έλλειψης αναισθησιολόγων. Τελικά το θέμα διευθετήθηκε με προσωρινές μετακινήσεις ιατρικού προσωπικού από άλλα νοσοκομεία και αποφασίστηκε να μην ανασταλούν τα τακτικά χειρουργεία.

Η χαρτογράφηση

Από την 1η Φεβρουαρίου έχει ανοίξει η πλατφόρμα της Ενιαίας Ψηφιακής Λίστας Χειρουργείων, όπου απεικονίζονται ψηφιακά οι εκκρεμείς χειρουργικές επεμβάσεις στα νοσοκομεία, καθώς και η σειρά προτεραιότητας. Αυτή η σειρά καθορίζεται από τη σοβαρότητα της πάθησης και αναθεωρείται με κριτήριο την κλινική κατάσταση του ασθενούς και την πορεία που έχει.

Τα περιστατικά κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες σοβαρότητας στην ενιαία λίστα. Η πρώτη κατηγορία αφορά περιστατικά με γρήγορη εξέλιξη, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και να μην καθυστερούν περισσότερο από δύο εβδομάδες. Στην πέμπτη κατηγορία εντάσσονται περιστατικά χωρίς συμπτώματα τα οποία δύναται να χειρουργηθούν ακόμη και έπειτα από έξι μήνες.

Ο γιατρός οφείλει να ενημερώνει το σύστημα εάν αλλάξει η κατάσταση υγείας του ασθενούς και σε περίπτωση που διενεργηθεί η επέμβαση σε διαφορετικό χρόνο.

Ενόψει της έναρξης λειτουργίας της ενιαίας λίστας τα νοσοκομεία είχαν προχωρήσει τους προηγούμενους μήνες σε επικαιροποίηση και εκκαθάριση των στοιχείων που είχαν στις δικές τους λίστες. Τότε οι υπάλληλοι των νοσοκομείων είχε χρειαστεί να πραγματοποιήσουν τουλάχιστον 60.000 κλήσεις σε ασθενείς και τα πρώτα αποτελέσματα εκείνων των ελέγχων είχαν οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εγγραφών στις σχετικές λίστες, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και σε ποσοστό 40%.

Είχε διαπιστωθεί τότε ότι αρκετοί ασθενείς είχαν ήδη εξυπηρετηθεί σε κάποια άλλη μονάδα υγείας στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχαν και διπλοεγγραφές. Το 75% των περιστατικών που υπήρχαν στις λίστες αφορούσε ολική αρθροπλαστική γόνατος, ολική αρθροπλαστική ισχίου, χολολιθίαση και βουβωνοκήλη.

kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ του Γιάννη Παπαδόπουλου στην Καθημερινή)