Στην αρχαία Ρώμη όταν οι κυβερνώντες Ρωμαίοι ήθελαν να σβήσουν για το μέλλον την μνήμη κάποιου θανόντος αντιπάλου τον καταδίκαζαν σε damnatio memoriae, ελληνιστί καταδίκη μνήμης και εξαφάνιζαν το όνομά του από κάθε αρχείο που το περιείχε ή ισοπέδωναν τα αγάλματα και τις επιτύμβιες στήλες του. Κάτι ανάλογο έκαναν πριν απ'αυτούς και κάποιοι Αιγύπτιοι φαραώ εις βάρος άλλων φαραώ.

Η Ελληνική Πολιτεία φαίνεται οτι από πολλού καιρού αποφάσισε να καταδικάσει σε διαγραφή μνήμης χιλιάδες ανθρώπους που πολέμησαν και έδωσαν την ζωή τους γι'αυτήν. Εξηγούμαι. Την 29 Νοεμ. 2023 εγκαινιάστηκε στο στρατόπεδο Παπάγου το ''Μνημείο Αθανάτων του Έθνους''. Είναι ένας επιβλητικός βωμός όπου καίει άσβεστη η αιώνια φλόγα, αφιερωμένη στην μνήμη των πεσόντων υπέρ πατρίδος από την ίδρυση του ελληνικού κράτους.

Στις επιτύμβιες πλάκες που θα μεταφερθούν στην Σχολή Ευελπίδων αναγράφονται τα ονόματα των 121.692 θυσιασμένων για την πατρίδα Ελλήνων σε εθνικές συγκρούσεις από το 1830 έως το 1974. Ωστόσο, από τις πλάκες αυτές λείπουν τα ονόματα των 15.628 Ελλήνων στρατιωτών που σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου 1945-1949. Δηλαδή, η ίδια η Πολιτεία που τους ζήτησε να εκπληρώσουν το καθήκον τους, διαγράφει επισήμως την μνήμη τους από την συλλογική μνήμη του ελληνικού έθνους. Με άλλα λόγια εδώ έχουμε κλασική damnatio memoriae, διαγραφή μνήμης ανθρώπων που δεν υπήρξαν πολιτικοί αντίπαλοι κανενός, απλώς έκαναν το καθήκον τους και πέθαναν πάνω σ'αυτό υπακούοντας στο κάλεσμα της Πολιτείας. Γιατί;

Ναι, γνωρίζω τα κλασικά επιχειρήματα όλων των πολιτικών όλα αυτά τα χρόνια. Ο εμφύλιος τελείωσε, η εθνική συμφιλίωση έγινε, το ξύσιμο πληγών να αποφεύγεται. Ο θάνατος των ανθρώπων αυτών όμως για την Ελλάδα επίσης έγινε, η μνήμη τους γιατί να αποφεύγεται;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Για τις αιτίες και τις αφορμές του εμφυλίου 1945-1949 έχουν ειπωθεί και γραφεί πολλά και η κάθε πλευρά πολλά καταμαρτυρεί εναντίον της άλλης. Δεν είναι της παρούσης η ανάλυση όλων αυτών. Το θέμα είναι οτι τα πράγματα, ειδικά μετά το 1946 έφτασαν σε τέτοιο σημείο παροξυσμού που το μέγα ερώτημα ήταν αν η Ελλάδα θα αφηνόταν να αποδεκατιστεί ως έθνος με εκτελέσεις και το παιδομάζωμα και να ακρωτηριαστεί ως κράτος. Παραπέρα, το ερώτημα ήταν αν η Ελλάδα- ή μάλλον ό'τι θα απέμενε από αυτήν -θα εντασσόταν στον χώρο του Ελεύθερου Κόσμου ή θα εντασσόταν σε έναν κόσμο που οι πολίτες ήταν σκλάβοι, κυριολεκτικά.

Ο πολιτικός κόσμος της εποχής αφήνοντας κατά μέρος τον παλαιό Διχασμό μεταξύ Συντηρητικών και Φιλελευθέρων και βλέποντας κατάματα τον έσχατο κίνδυνο κινητοποίησε τον λαό. Η αντίθεση του λαού στον κομμουνισμό φάνηκε στις εκλογές του 1945 και 1946, κατά τις οποίες απεδείχθη οτι τα πραγματικά ποσοστά της Αριστεράς στην Ελλάδα, ακόμη και στις καλύτερες στιγμές της δεν ξεπέρασαν ποτέ το 20%, συμπεριλαμβανομένων στο ποσοστό αυτό των Σλαβομακεδόνων της Μακεδονίας, ουκ ολίγων εκείνη την εποχή. Εν όψει αποδεκατισμού, παιδομαζώματος και εθνικού ακρωτηριασμού (η Μακεδονία κινδύνευε να γίνει γιουγκοσλαβικό ομόσπονδο κράτος) η Πολιτεία ανέθεσε στον Ελληνικό Στρατό να εξαλείψει την απειλή.

Ο Ελληνικός Στρατός (ναι, αυτό είναι το μόνο όνομά του και όχι κυβερνητικός ή εθνικός ή οτιδήποτε άλλο όπως νομίζουν οι ανιστόρητοι) έκανε το καθήκον που του ανέθεσαν Λαός και Πολιτεία και εξάλειψε την απειλή, εξαλείφοντας ταυτόχρονα και την εθνική απειλή που συνιστούσε τότε η ύπαρξη χιλιάδων εξεγερμένων Σλαβομακεδόνων στην Ελληνική Μακεδονία, εκδιώκοντας αυτούς στην Γιουγκοσλαβική Μακεδονία, κλείνοντας έτσι λογαριασμούς αιώνων (από τον 6ο αιώνα οι Σλάβοι είχαν κατακλύσει την Μακεδονία). Ανάλογη τύχη είχαν οι Αλβανοί Τσάμηδες στην Ήπειρο φεύγοντες προς Αλβανία, κλείνοντας και εκεί λογαριασμούς επτά αιώνων.

Ο Στρατός μας πολέμησε ηρωϊκά στον πόλεμο αυτόν. τον οποίον ο Κωνσταντίνος Καραμανλής χαρακτήρισε πρώτα εθνικό και μετά οτιδήποτε άλλο. Ήταν πόλεμος επιβίωσης για την Ελλάδα και για το δημοκρατικό πολίτευμά της και αυτό οφείλουν να το θυμούνται ΟΛΟΙ οι πολιτικοί όταν βγαίνουν στα μπαλκόνια και ζητούν δημοκρατικά την ψήφο του λαού. Εν όψει της εθνικής απειλής τι λιγότερο έκαναν οι Έλληνες στρατιώτες της εποχής 1945-1949 από τους Σαλαμινομάχους, τους Αγωνιστές του Εικοσιένα και τους πολεμιστές της Πίνδου; Για να το εκφράσω αλλιώς, τι κακό έκαναν για να καταδικαστούν σε διαγραφή μνήμης από ανθρώπους τους οποίους έσωσαν; 

Οι κομμουνιστές κατά την δεκαετία '40 ήταν τόσο σκληροί απέναντι στον ελληνικό λαό της υπαίθρου που ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών τους αποκάλεσε για πρώτη φορά guerilla bandits (αντάρτες-ληστές) και απαίτησε την επιστροφή των απαχθέντων παιδιών στην Ελλάδα, πλην ματαίως. Οι Σύμμαχοι Βρετανία και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής βοήθησαν τα μάλα την Ελλάδα τότε, διότι τυχόν πτώση της θα μπορούσε να προκαλέσει εξάπλωση του Κομμουνισμού σε όλη την Μέση Ανατολή και-το χειρότερο- να προκαλέσει ανάλογους εμφυλίους σε Ιταλία και Γαλλία. Υπό την έννοια αυτή, η Ελλάς θυσιάστηκε για μια ακόμη φορά προς όφελος όλων.

Ο γράφων ζητά την αναγραφή των ονομάτων των Σωτήρων του Έθνους στο Μνημείο Πεσόντων της Σχολής Ευελπίδων και την αποκατάσταση των πλακών που αναγράφουν ΄΄Βίτσι'' και ΄΄Γράμμος'' στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη της Πλατείας Συντάγματος. Ζητώ επίσης και μια έκφραση συγγνώμης εκ μέρους του ΚΚΕ για την ανταρσία και το παιδομάζωμα, αν και γνωρίζω οτι απευθύνομαι σε ώτα μη ακουόντων. 

Παρόλα αυτά ας μην θεωρηθεί το παρόν σημείωμα ως έκφραση αντικομμουνισμού. Όντως δεν πρέπει να ξύνουμε πληγές. Προς τούτο, κάνω και μια ακόμη πρόταση. Οι εκδηλώσεις μνήμης στον Γράμμο και στο Βίτσι εκ μέρους κομμουνιστών και μη κομμουνιστών είναι παρωχημένες, δεν έχουν πια αντανάκλαση στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, πυροδοτούν περιττές αντιδράσεις ένθεν κακείθεν και πρέπει να σταματήσουν. Ο Γράμμος και το Βίτσι ας αφεθούν σ'αυτούς που ορειβατούν εκεί και στις ψυχές των ανθρώπων που πέθαναν εκεί ασχέτως σε ποια πλευρά ανήκαν. Φτάνει πια.

Αντ'αυτού προτείνω ένα ετήσιο μνημόσυνο σε όλους τους μητροπολιτικούς ναούς των νομών της Ελλάδος κάθε Σεπτέμβριο εις μνήμην των πεσόντων του Ελληνικού Στρατού κατά την περίοδο 1945-1949 και αυτό είναι αρκετό. Πρώτα όμως πρέπει τα ονόματα των πεσόντων να αναγραφούν στο μνημείο της Σχολής Ευελπίδων και θεωρώ οτι απηχώ την απαίτηση όλων των υγιώς και εθνικώς σκεπτομένων Ελλήνων, οι οποίοι δεν παρασύρονται και σήμερα απολαμβάνουν της ελευθερίας την οποία οι θυσιασμένοι της περιόδου εκείνης σε όλους εξασφάλισαν. Διαγραφή της μνήμης τους ΔΕΝ γίνεται αποδεκτό. Ακόμη περισσότερο, γιατί να μην κάνουμε αυτό που έκανε στην Ισπανία ο Φράνκο που ανήγειρε μνημείο ΌΛΩΝ των πεσόντων του ισπανικού εμφυλίου, συμπεριλαμβανομένων των αντιπάλων του; Αυτό το μνημείο θα μπορεί κάλλιστα να ανεγερθεί στην Πλατεία Συντάγματος, ώστε να θυμίζει σε όλες τις γενιές, αυτές που ζουν και αυτές που θάρθουν τι σημαίνει εμφύλιος πόλεμος και γιατί πρέπει να αποφεύγεται.

Ιωάννης Ξηρός
Ταξίαρχος ε.α.