Κάπου ανάμεσα στη Λάρισα και τα Τρίκαλα υπάρχει ένα μικρό χωριό 5.000 κατοίκων, η ιστορία του οποίου μπορεί να περιγράψει με τον πιο ανάγλυφο τρόπο όσα συμβαίνουν στη χώρα. Η Οιχαλία ή αλλιώς «το χωριό των Γερμανών» ή «το χωριό χωρίς γονείς» είναι ένας τόπος όπου τα περισσότερα παιδιά στερούνται τους γονείς τους λόγω του μεγάλου μεταναστευτικού κύματος προς τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.

Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς τη θαλπωρή των γονιών τους, βασισμένα στη φροντίδα των παππούδων, έχουν πλέον ξεπεράσει τα εξήντα. Την ίδια ώρα, 550 οικογένειες έχουν φύγει στο εξωτερικό, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, και πολλές από αυτές τη βρήκαν, άνοιξαν τα δικά τους εστιατόρια, έφτιαξαν περιουσίες και άλλαξαν την εικόνα του χωριού, το οποίο δεν θυμίζει σε τίποτα την παραδοσιακή ελληνική ύπαιθρο.

Πάντως, η μετανάστευση δεν είναι ένα φαινόμενο καινούργιο στην Οιχαλία. Οπως εξηγεί στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» η κυρία Ρούλα Σκανδάλη, διευθύντρια του σχολείου του χωριού, πρόκειται για μια «παράδοση» αρκετών χρόνων. «Οι κάτοικοι του χωριού από πολύ παλιά μετανάστευαν για μια καλύτερη ζωή. Μόλις έβγαζαν κάποια χρήματα, επέστρεφαν, αλλά τα τελευταία χρόνια και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης τα πράγματα δυσκόλεψαν και αναγκάστηκαν να πάρουν ξανά τον δρόμο της ξενιτιάς», δηλώνει.

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ. Πόσο εύκολο είναι όμως για ένα παιδί να αποχωρίζεται τους γονείς του στην εφηβεία και να μεγαλώνει με τους παππούδες του; Η κυρία Σκανδάλη σχεδόν καθημερινά έρχεται αντιμέτωπη με δύσκολες καταστάσεις και δεν είναι λίγες οι φορές που καλείται να δώσει εκείνη την απάντηση σε ένα οικογενειακό δίλημμα. «Τα παιδιά ναι μεν θέλουν τους γονείς τους, αλλά έχουν συνηθίσει πλέον σε έναν άλλο τρόπο ζωής. Δεν είναι καθόλου εύκολο για εκείνα να αποχωριστούν τις παρέες τους και να αρχίσουν μια νέα ζωή σε μια εντελώς ξένη για εκείνα χώρα», υπογραμμίζει.

Όπως μας λέει, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις παιδιών που βάζουν τα κλάματα κάθε φορά που πρόκειται να επισκεφθούν τους γονείς τους στο εξωτερικό, προκειμένου να περάσουν μαζί τις γιορτές των Χριστουγέννων ή το Πάσχα. «Κλαίνε επειδή θα βρίσκονται μακριά από τους φίλους τους και δεν θα γιορτάσουν τα Χριστούγεννα όπως γιορτάζονται στο χωριό και όπως είχαν συνηθίσει τόσα χρόνια», εξηγεί.

Μία από τις περιπτώσεις που τη σημάδεψαν και έμειναν χαραγμένες στη μνήμη της ήταν μιας μαθήτριας που τη ρωτούσε σε καθημερινή βάση αν έπρεπε να φύγει για τη Γερμανία, προκειμένου να ζει μαζί με τους γονείς της, ή να μείνει στο χωριό με τη γιαγιά και τους φίλους της. Το κορίτσι τελικά έφυγε στα μέσα της σχολικής χρονιάς, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον.

«Με έπαιρνε τηλέφωνο κάθε μέρα και μου έλεγε πως δεν μπορεί να ζήσει στιγμή εκεί. Στο τέλος αποφάσισε να γυρίσει και με το που πάτησε το πόδι της στο χωριό, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να έρθει στο σχολείο», θυμάται η κυρία Σκανδάλη. Οσο για το αν θα πρέπει να παίρνει θέση σε τέτοιου είδους διλήμματα, είναι κάθετη: «Δεν μπορώ να πω σε κανένα παιδί τι να κάνει. Η απόφαση είναι δική του. Ξέρω πως το κενό της μητέρας είναι δυσαναπλήρωτο. Οταν πήγα στην Οιχαλία να διδάξω, ήξερα την κατάσταση που επικρατούσε στο χωριό, αλλά ποτέ δεν φανταζόμουν πως θα βρισκόμουν σε τέτοια θέση».

 

Τα καλοδιατηρημένα κτήρια του χωριού αποδεικνύουν περίτρανα την οικονομική κατάσταση των Οιχαλιωτών.

Η Κλειώ και η ταινία της ζωής της

Εκτός από την επαφή που κρατά με τους μαθητές και τους παππούδες του χωριού, η κυρία Σκανδάλη, διευθύντρια του σχολείου στην Οιχαλία, μιλά σχεδόν σε καθημερινή βάση και με τους γονείς των παιδιών, που μπορεί να βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα μακριά, αλλά το μυαλό τους είναι μονίμως στο μικρό χωριό των Τρικάλων. Οπως επισημαίνει, εκείνο που προέχει για τους Οιχαλιώτες γονείς είναι να έχουν καλά παιδιά. «Το πρώτο πράγμα που με ρωτούν πάντα είναι το εξής: “Είναι καλό παιδί;” και ακολουθούν οι υπόλοιπες ερωτήσεις, που έχουν να κάνουν με την απόδοσή τους στο σχολείο», λέει. Ιδιαίτερα δύσκολη συναισθηματικά είναι για την ίδια η στιγμή που καλείται να ακούσει την απογοήτευση των γονιών σχετικά με την κατάσταση που τους ώθησε να φύγουν από την πατρίδα τους. «Δεν είναι εύκολο αυτό που περνούν οι άνθρωποι. Οταν μου εξηγούν πόσο πολύ αγαπούν το παιδί τους και πόσο λυπούνται που οι συνθήκες τούς ανάγκασαν να μεταναστεύσουν, δακρύζω», παραδέχεται και τονίζει πως όλοι οι Οιχαλιώτες σκοπεύουν να γυρίσουν στο χωριό τους: «Η Ελλάδα δεν έχει φύγει από μέσα τους. Τους λείπουν οι ανοιχτοί άνθρωποι, τα πανηγύρια και γενικότερα ο τρόπος ζωής του χωριού».

Μόλις έναν χρόνο πριν, οι μαθητές του γυμνασίου του χωριού δημιούργησαν μια ταινία με τη βοήθεια των καθηγητών τους για να μιλήσουν σχετικά με τα προβλήματα και τα συναισθήματά τους. Η ταινία, που πραγματεύεται τη ζωή μιας μαθήτριας, της Κλειούς, η οποία ζει με τη γιαγιά της, καθώς οι γονείς της είναι μετανάστες στη Γερμανία, απέσπασε το πρώτο βραβείο της κατηγορίας της την περασμένη χρονιά και βραβεύτηκε από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Εφημερίδα Παραπολιτικά (Κέλλυ Φαναριώτη)