Πολιτιστικό και αθλητικό ταξίδι στην νοτιοανατολική Γαλλία πραγματοποίησε με την συντροφιά του ο γράφων, μέλος του ΕΟΣ Αχαρνών, του Συλλόγου Πεζοπορίας Ορειβασίας Τρικάλων και του Συλλόγου Δρομέων Τρικάλων. Το ταξίδι διήρκεσε από 19 έως 23 Μαίου 2022 και περιέλαβε επισκέψεις στην Μασσαλία, την Νίκαια και τις μικρότερες πόλεις της Προβηγκίας Αρλ και Νιμ, όπως και μια επίσκεψη ολίγων ωρών σε Μονακό και Μόντε Κάρλο. Στην Νίκαια ο γράφων έλαβε μέρος την 22 Μαί. στον ημιμαραθώνιο αγώνα 21 χλμ. με συμμετοχή 1911 αθλητών από πολλές χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές.

Το ταξίδι άρχισε με προσγείωση την 19 Μαί. στην Μασσαλία, μεγάλη πόλη και λιμάνι της Μεσογείου. Οι γαλλικές πόλεις σήμερα έχουν μεικτό πληθυσμό από γηγενείς Γάλλους, Αφρικανούς, Ασιάτες και Άραβες, προερχόμενους από πρώην αποικίες, οι οποίοι, αν και ενσωματωμένοι πλέον στην γαλλική κοινωνία, διατηρούν τον αρχικό χαρακτήρα τους και τους τρόπους τους, αποδεικνύοντας τα όρια της λεγόμενης πολυπολιτισμικότητας.

Η Μασσαλία ιδρύθηκε από Έλληνες αποίκους της μικρασιατικής ελληνικής πόλης Φώκαια το 600 π.Χ. όπως φαίνεται στο Ιστορικό Μουσείο της πόλης. Οι Έλληνες της εποχής εκείνης ίδρυαν αποικίες σε όλη την ευρωπαϊκή ακτή της Μεσογείου, της Μικράς Ασίας και της Μαύρης Θάλασσας και εξάπλωναν τον ελληνικό πολιτισμό σε μέρη βάρβαρα. Δεν απέκλειαν όμως την επαφή με τους γηγενείς λαούς. Στο μουσείο μνημονεύεται ο γάμος ενός Κέλτη άρχοντα με μια Ελληνίδα αρχόντισσα της Μασσαλίας ως απόδειξη της όσμωσης των δυο λαών μέχρι την οριστική απορρόφηση των Ελλήνων από τους γηγενείς Κέλτες. Οι Κέλτες κατακτήθηκαν τον 1ο αιώνα π.Χ. από τους Ρωμαίους του Ιούλιου Καίσαρα, οι οποίοι μετέδωσαν πολιτισμό και τέχνη στην Ευρώπη της εποχής.

Οι Ρωμαίοι στην Δυτική Ευρώπη όπου επεκράτησαν για 5 αιώνες (1ος αιώνας π.Χ.-5ος αιώνας μ.Χ.) επέβαλαν τον εκρωμαϊσμό και την ενσωμάτωση των λαών με δυο τρόπους, την λατινική γλώσσα και την λατρεία του Αυτοκράτορα. Εισβολές γερμανικών φυλών τον 4ο και 5ο αιώνα όμως έθεσαν τέλος στην κυριαρχία της Ρώμης και επέβαλαν μια νέα τάξη στην Δύση. Μέρος της νέας αυτής τάξης ήταν και το ισχυρό γερμανικό φύλο των Φράγγων που ήλθαν από την σημερινή περιοχή της Ολλανδίας, κατέλαβαν όλη την ρωμαϊκή Γαλατία (Γαλλία) ανεμείχθησαν με τους γηγενείς Κέλτες και δημιούργησαν ένα νέο έθνος, το γαλλικό με γλώσσα όχι την γερμανική πλέον, αλλά μια μίξη λατινικής και κελτικής, τα σημερινά γαλλικά, διαχωρίζοντας έτσι την εθνική τους συνείδηση από τους άλλους Γερμανούς.

Αυτό φάνηκε καθαρά τους επόμενους αιώνες με την διαίρεση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους που δημιούργησε πρώτος ο Καρλομάγνος (εγγονός του Φράγγου βασιλιά Κάρολου Μαρτέλου που το 731 στο Πουατιέ συνέτριψε τους Άραβες και έσωσε την Ευρώπη από τον εξισλαμισμό). Με τον θάνατό του η Αυτοκρατορία διαιρέθηκε σε τρία τμήματα, το φραγγικό (Γαλλία), το γερμανικό (Αυστρία-Γερμανία) και το ιταλικό.

Επί αιώνες οι Φράγγοι διάδοχοι της Αυτοκρατορίας συνεκρούοντο με τους Αυστριακούς διαδόχους της ίδιας διαιρεμένης Αυτοκρατορίας για τον έλεγχο των ιταλικών εδαφών του βορρά, μέχρι την ιταλική ενοποίηση το 1870.   Οι Γάλλοι ήδη από τον πρώϊμο Μεσαίωνα τόνιζαν την διαφορά και την ιδιαιτερότητά τους από τους άλλους γερμανικούς ή άλλους λαούς που δημιούργησαν την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Για να επιτύχουν την εθνική τους ενοποίηση όμως και την δημιουργία των σημερινών συνόρων χρειάστηκαν σκληροί και πολύχρονοι αγώνες. Νορμανδοί κατέκτησαν την Βόρεια Γαλλία και την Αγγλία τον 10ο αιώνα.

Ο Εκατονταετής Πόλεμος Γάλλων και Αγγλο-νορμανδών (1350-1450) έληξε με νίκη των Γάλλων με την αποφασιστική συνδρομή της Ιωάννας της Λωρραίνης, οπότε η Νορμανδία, η Βρετάνη και η Βουργουνδία πέρασαν οριστικά στην Γαλλία. Εν τω μεταξύ όμως οι Σταυροφορίες (1099-1300) είχαν χαθεί για τους Γάλλους, οι οποίοι κυρίως αυτοί τους διεξήγαγαν εναντίον των Αράβων. Οι θρησκευτικοί πόλεμοι (Τριακονταετής 1618-1648) έδωσε στην Γαλλία την Αλσατία και Λωρραίνη, εδάφη κυρίως γερμανικά. Οι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι που έληξαν το 1815 δεν έθιξαν εδαφικά την Γαλλία αν και ηττήθηκε σ'αυτούς από Αυστιακούς , Γερμανούς και Άγγλους. Η γαλλική αποικιοκρατία άρχισε μετά τους ναπολεόντειους πολέμους και γενικά μετά την αναστάτωση της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 δίνοντας στην Γαλλία εκτεταμένα εδάφη στην Βόρεια και Δυτική Αφρική, Καναδά και Ινδοκίνα. Αυτό μέχρι την χειραφέτηση των χωρών του Τρίτου Κόσμου μετά το τέλος του Β' Παγκ. Πολέμου (1945-1965).

Η Γαλλία ήταν πάντα σημαντική χώρα για την Ευρωπαϊκή Ιστορία και κανένα αξιοσημείωτο γεγονός ή ευρωπαϊκός πόλεμος δεν έγινε χωρίς την συμμετοχή της. Η γαλλογερμανική εχθρότητα, παρόλο το γεγονός οτι οι Φράγγοι ξεκίνησαν ως γερμανικός λαός, έδωσε δυο παγκοσμίους πολέμους στην Ευρώπη. Το φεουδαρχικό σύστημα, η πολιτική και κοινωνική ισχύς της Καθολικής Εκκλησίας και η ελέω Θεού απόλυτη μοναρχία στα γαλλικά εδάφη βρήκαν κατά πρώτον πρόσφορο έδαφος και έγιναν καθεστώς σε όλη την μεσαιωνική Ευρώπη. Οι Μεροβίγγιοι βασιλείς της Γαλλίας, αυτοί που  ίδρυσαν το πρώτο γαλλικό κράτος τον 5ο αιώνα, ήλθαν στην εξής συμφωνία με την Καθολική Εκκλησία.

Εσείς, οι ηγέτες της Εκκλησίας θα στηρίζετε τον βασιλικό θεσμό και εμείς οι Γάλλοι βασιλείς θα προστατεύουμε τα συμφέροντα της Εκκλησίας και θα υπερασπιζόμαστε την πίστη (σσ. στις ημέρες μας ανάλογη συμφωνία υπάρχει ακόμη μεταξύ της δυναστείας της Σαουδικής Αραβίας και των Ουαχαμπιτών, μουσουλμάνων φυλάκων της ορθόδοξης κορανικής παράδοσης).  Η Ιερά Εξέταση και οι Σταυροφορίες μόνο στην βάση αυτής της παλαιάς συμφωνίας μπορούν να εξηγηθούν. Όλα αυτά όμως άλλαξαν με τον Διαφωτισμό και την Γαλλική Επανάσταση που σάρωσε το 1789 το παλαιό καθεστώς (ancienne regime), έφερε στην εξουσία την αστική τάξη, η οποία ακόμη άρχει και περιόρισε την Εκκλησία στα θρησκευτικά της καθήκοντα.

Αν θέλετε να γνωρίζετε τι ήταν ο Διαφωτισμός, απλώς διαβάστε τα πρώτα άρθρα των Συνταγμάτων του πολιτισμένου κόσμου που κατοχυρώνουν τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες και προβλέπουν τον χαρακτήρα και την δομή των συγχρόνων κρατών. Η Γαλλική Επανάσταση υπήρξε κοσμοϊστορικό γεγονός και έφερε μια τάξη πραγμάτων η οποία ισχύει ακόμη. Οι αρχές της Ελευθερίας και Ισότητος των πολιτών (και όχι πλέον υπηκόων του απόλυτου μονάρχη)  προέρχονται από την Γαλλική Επανάσταση, γέννημα των διανοουμένων του Διαφωτισμού (Βολταίρος, Μοντεσκιέ, Ντ'Αλαμπέρ, Ρουσώ,κ.α.), οι οποίοι με την σειρά τους στις αρχές και αξίες της Αρχαίας Ελληνικής Δημοκρατίας στήριξαν την διδασκαλία τους.

Στην Μασσαλία υπάρχει ακόμη το κτίριο όπου τραγουδήθηκε για πρώτη φορά η Μασσαλιώτιδα, ο εθνικός ύμνος της Γαλλίας (allons, enfants de la patrie, πάμε, παιδιά της πατρίδας), ένας ύμνος που περιέχει πράγματι πολλή βία, απόδειξη του μίσους που είχε συσσωρευθεί στο γαλλικό έθνος μετά από τόσα χρόνια φεουδαρχικής, βασιλικής και εκκλησιαστικής καταπίεσης. Η ίδια η Μασσαλία, πόλη κυριαρχούμενη για αιώνες από Ιππότες των Σταυροφοριών που γύρισαν ηττημένοι από τους Αγίους Τόπους ενσωματώθηκε οριστικά στο γαλλικό κράτος τον 15ο αιώνα και ήταν πόλη πάντα επαναστατική. Ο Αυτοκράτωρ Ναπολέων 3ος το 1860 φρόντισε να την προικίσει με παλάτια και μνημεία που τώρα είναι μουσεία. Στα ίδια αυτά μουσεία εκτίθενται ευρήματα της αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής περιόδου. Το παρελθόν δεν ξεχνιέται.

Την 20 Μαί. επισκεφθήκαμε την γραφική πόλη Άρλ, αγαπημένη πόλη του μεγίστου ζωγράφου Βαν Γκογκ, του Ρεατού κ.α., από την οποία διέρχεται ο μέγας ποταμός Ροδανός (Rhone). Η πόλη ήταν αρχικά ρωμαϊκή στρατιωτική βάση και διαθέτει αρένα τύπου Κολοσσαίου της Ρώμης. Ακολούθως διανυκτερεύσαμε στην εξίσου ωραία Νιμ, βδ. της Άρλ, η οποία εκτός από αρένα διαθέτει άθικτο ναό του θεού Άρη (Μαrs). Aξιοσημείωτο είναι και το αρχαιολογικό της μουσείο με ευρήματα κελτικά, ρωμαϊκά και μεσαιωνικά.

Την 21 Μαί. αφήσαμε την Νιμ και περί το απόγευμα αφιχθήκαμε στην τελευταία πόλη του ταξιδιού, την διάσημη σε όλον τον κόσμο Νίκαια (Ville de Nice), το διαμάντι της Κυανής Ακτής της Γαλλίας (Cote d'Azur) αφού είχαμε την ευκαιρία κατά την διαδρομή να θαυμάσουμε την γαλλική ύπαιθρο με γραφικά χωριά και κωμοπόλεις, συμπεριλαμβανομένων των περίφημων Καννών. Η Νίκαια ιδρύθηκε το 350 π. Χ. από Έλληνες της Μασσαλίας και πήρε το όνομά της από την θεά Νίκη, το οποίο διατηρεί μέχρι σήμερα με γαλλική βέβαια απόδοση. Η Νίκαια συμπεριελήφθη στο γαλλικό κράτος το 1860 και ούτως η γαλλική εθνική ενοποίηση ολοκληρώθηκε.

Μέχρι τότε ήταν κτήση του Δουκάτου του Μιλάνου και πριν απ'αυτό ήταν κτήση γαια αιώνες του Δουκάτου της Σαβοϊας και Σαρδηνίας. Η Νίκαια είναι πόλη μεγάλη και ωραιότατη και έχει ως στολίδια της την Πλατεία Μασσενά και το παραλιακό μέτωπο με την ονομασία Περίπατος των Άγγλων (Promenade des Anglais). Είναι σαφώς πλουσιότερη από την γειτονική Μασσαλία και πιο κοσμοπολίτικη λόγω τουρισμού. Τα μουσεία της φιλοξενούν έργα μεγάλων ζωγράφων, του Ματίς, του Σαγκάλ κ.α. Ο γράφων ως πρώτο καθήκον την ημέρα εκείνη ήταν να παραλάβει τον αριθμό του από την διοργάνωση του ημιμαραθωνίου αγώνα των 21χλμ. της επόμενης ημέρας.

Ο περίφημος ημιμαραθώνιος της Νίκαιας διεξάγεται κάθε χρόνο κατά μήνα Μάϊο στην Promenade des Anglais έχοντας στην μια πλευρά την θάλασσα και στην άλλη τα θαυμάσια κτίρια του παραλιακού μετώπου. Ο γράφων προσήλθε λίαν πρωί στον χώρο εκκίνησης (08.00πμ) μαζί με άλλους 1910 δρομείς του αγώνα, ο οποίος ήταν εφέτος και πανηγυρικός, δεδομένου οτι ήταν ο 30ός ημιμαραθώνιος της πόλης. Η ατμόσφαιρα στους διεθνείς αγώνες δρόμου είναι ενθουσιώδης και είναι δύσκολο να περιγραφεί.

Ας περιοριστούμε στο γεγονός οτι όλους μας ενώνει το αθλητικό και κοσμοπολίτικο πνεύμα που χρόνια τώρα μας ενώνει και συναρπάζει.  ''Για την Ελλάδα ρε γαμώτο'' είπα και ξεκίνησα. Περί ώρα 11.00 ο αγώνας τελείωσε για όλους.  Ο γράφων τερμάτισε κανονικά εκπροσωπώντας την πόλη του Τρίκαλα και ίσως όλη την Ελλάδα, δεδομένου οτι δεν υπέπεσε στην αντίληψή μου άλλη ελληνική παρουσία στον αγώνα.

Ήταν άψογα οργανωμένος με πλήθος κόσμου που αν και ενωρίς ήλθε για να μας επευφημήσει. Μουσικές μπάντες μας εμψύχωναν καθ'όλη την διαδρομή. Ευτυχώς η συννεφιά της ημέρας και η άπνοια μας βοήθησαν τα μάλα και δεν υπερθερμανθήκαμε. Για την ιστορία αναφέρω οτι στους άνδρες νίκησε ο Bor Emmanuel με χρόνο 1.01' και στις γυναίκες η Alamrew Enatnesg με χρόνο 1.10'. Η ημέρα τελείωσε με μια επίσκεψη στο Μόντε Κάρλο και στο Μονακό, μικρό κράτος πολύ πυκνοκατοικημένο, μέρος για πολύ πλούσιους ανθρώπους. Το όνομα Μονακό προέρχεται από την αρχαία ελληνική Μόνοικον (μόνος οίκος)

διότι υπήρχε εκεί κατά τον δεύτερο ελληνικό αποικισμό ιερό του Ηρακλή. Το 1297 η γενουατική οικογένεια των Γκριμάλντι κατέλαβε την περιοχή και ανακήρυξε το Μονακό ως πριγκιπάτο ως και σήμερον ισχύει.
Το ταξίδι τελείωσε την 23 Μαί. με επιστροφή στην μαμά Ελλάδα. Ο γράφων από καιρού ώφειλε αυτό το ταξίδι στην γαλλική Ριβιέρα και τον ημιμαραθώνιο της Νίκαιας προς τιμήν της πολυαγαπημένης του Αρχαίας Ελλάδας, η οποία ίδρυσε όλες τις πόλεις της Ριβιέρας στην απώτερη αρχαιότητα, Νίκαια, Μασσαλία, Αντίπολη (σημερινή Αndibes) και Μονακό.

Ευχαριστεί από καρδιάς την κ. Μαρία Σούλη, ιδιοκτήτρια του ταξιδιωτικού γραφείου Sunflight Θεσσαλονίκης, η οποία αυτόν τον Μάϊο οργάνωσε για λογαριασμό του γράφοντος και της συντροφιάς του δυο ταξίδια, ένα στην Ινδοκίνα και το δεύτερο στην Ν. Γαλλία με απόλυτη επιτυχία. Κλείνοντας καλώ τους Έλληνες δρομείς να τιμούν τους αγώνες δρόμου Μασσαλίας και Νίκαιας προς τιμήν των προγόνων και να γνωρίζουν τον γαλλικό πολιτισμό και γαλλικό τρόπο ζωής.

Ιωάννης Ξηρός